ورود ترکیه به جنگ بی پایان امریکا در افغانستان/پول در ازای ورود به باتلاق!

ایالات متحده امریکا از ترکیه خواسته است عملیات های صلح و ثبات در میدان هوایی حامد کرزی در کابل را بر عهده بگیرد.
جو بایدن رئیس جمهور امریکا در نشست اخیر ناتو به طور شخصی این درخواست را به رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه تقدیم نمود. اردوغان نیز در کنفرانس خبری پس از دیدار با جو بایدن تایید نمود وی به درخواست امریکا پاسخ مثبت داده است.

براساس اطلاعات عمومی، این موضوع تنها موضوع مورد بحث دو رهبر در اولین نشست دوجانبه شان بوده است. مشخص نیست جو بایدن و اردوغان در این نشست دو جانبه در کنار مساله تامین امنیت میدان هوایی حامد کرزی در کابل روی موضوعات مورد اختلاف دیگر از جمله «خرید سامانه دفاع موشکی اس-۴۰۰ روسی توسط ترکیه، کنار گذاشته شدن ترکیه از برنامه فروش جنگنده های اف-۳۵، حمایت دوامدار امریکا از گروه نظامی پی کی کی در سوریه، به رسمیت شناختن اشتباه نسل کشی ارامنه، پرونده هالبانک و استرداد فتح الله گولن» نیز گفت و گو کردند یا خیر.

بلافاصله پس از نشست ناتو، بحث های نظامی دوجانه آغاز شد و یک هیات نظامی امریکایی به آنکارا سفر کرد و به دنبال آن وزیر دفاع ترکیه دستکم دو تماس تلفنی از همتای امریکایی خود دریافت نمود.

واضح است که متحدین امریکایی ما خواهان جلوگیری از هرج و مرج در افغانستان پس از خروج نیروهای امریکایی و ناتو از این کشور می باشند. نقش استراتژیک ذاتی افغانستان در جنگ سرد بین امریکا و محور چین-روسیه از اهمیت بالایی برخوردار است و مقامات امریکایی نمی خواهند یک خروج شبیه خروج از ویتنام داشته باشند.

تنها یک متحد امریکا می تواند از این مصیبت و بحران جلوگیری کند. ترکیه به عنوان عضوی از ناتو تجربه لازم را دارد، از حسن نیت تاریخی لازم در بین افغان ها برخوردار است و به بهترین نحو می تواند این کار سخت را انجام دهد.

به طور خلاصه باید گفت روشن است اقدامات امریکا به طور کامل در راستای منافع شخصی و امنیتی این کشور صورت می گیرد. گذشته از این همان طور که مقامات امریکایی بارها تاکید کرده اند پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) تنها پیرامون اولویت های دفاع نظامی مشترک شکل نگرفته و ارزش های دموکراتیک مشترک نیز مورد تاکید این پیمان می باشد. مقامات امریکایی با طرح این درخواست در واقع خواسته اند کوتاهی های دوره ای ترکیه در حکومتداری داخلی خوب را نادیده بگیرند.

ترکیه از این موضوع چه نفعی می برد؟

ترکیه با وارد شدن به جنگ بی پایان امریکا در افغانستان در حقیقت به چه اهداف خاصی می رسد؟ آیا ترکیه تجزیه و تحلیل درستی از هزینه و منفعت داشته است، چیزی که نشان دهد منفعت این کار بیشتر از ضررش هست؟ نگرانم که ما این سنجش را انجام نداده باشیم!

حتی اساسی ترین تحلیل ها نیز به اهداف امریکا در ارائه چنین پیشنهادی به ترکیه شک می کند. سازمان استخباراتی امریکا قبلا هشدار داده که دولت افغانستان پس از خروج نیروهای امریکایی سقوط می کند. تحلیل ها جدی وقوع یک جنگ داخلی را محتمل می دانند.
دولت بایدن حتی برای حفاظت از هزاران افغانستانی که طی دو دهه با نیروهای ائتلاف همکاری کرده اند نیز راه حلی نداده است و این موضوع را بدتر می سازد. علاوه بر این در صورت بروز جنگ داخلی مهاجرت ها از افغانستان افزایش می یابد و همان طور که قبلا هم شاهد بودیم مقامات افغان به دنبال لانه های امن در کشورهای همسایه می گردند.

از سویی هم طالبان به روشنی اعلام کرده اند پس از خروج نیروهای ناتو از افغانستان، حضور هیچ سازمان و نهاد خارجی را در افغانستان نمی توانند تحمل کنند و در این راستا ترکیه هم استثنا نیست. رهبران طالبان هم شکی باقی نگذاشته اند که با دولت کنونی افغانستان یا هرچه از این دولت باقی بماند سر سازگاری ندارند. تحت چنین شرایطی سخت است پاسخ مثبت اردوغان به جو بایدن را همسو با منافع ملی ترکیه بدانیم.

چرا ترکیه چنین پیشنهادی را پذیرفت؟

به نظر من دلیل اصلی این است که اردوغان فکر می کرده فرصت گفت و گوهای شخصی با جو بایدن در آینده ارزش این ریسک کردن را دارد. اردوغان می خواهد با قبول این خطرات روابط گرم تری با ایالات متحده امریکا ایجاد کند و از این طریق به نوعی اختلافات متعدد ترکیه با امریکا حداقل در زمان کنونی را دور بزند.

دلیل دوم می تواند اهداف اقتصادی باشد. ترکیه از این طریق می خواهد کمک اقتصادی کافی کمایی کند تا بر رکود اقتصادی که دچارش شده غلبه نماید. متحد امریکایی ما احتمال دارد در ازای قبول این درخواست از سوی ترکیه مبلغ قابل ملاحظه ای به آنکارا پرداخت کند. ترکیه نیز به دنبال همین موضوع است حتی اگر وارد یک برنامه خام شده باشد.

به هر صورت تمام تحلیل های خردمندانه مرتبط با تصمیم ترکیه به ورود به جنگ افغانستان بر این گفته صحه می گذارند که آنکارا و سیاست خارجی ترکیه با این تصمیم به یک باتلاق غیرقابل مدیریت کشانده می شوند. این مزیت که اردوغان هر بار خواست بتواند به کاخ سفید برود بدون شک ارزش قبول مسئولیت های منفی احتمالی سنگینی که ترکیه قرار است بابت این تصمیم بر شانه بکشد را ندارد.
ترکیه تاریخ پرافتخار و باارزشی نسبت به افغانستان دارد. باور به حسن نیت ترکیه در بین افغانستانی ها طی چند دهه شکل گرفته و تک تک ما وظیفه داریم از این حسن نیت دفاع کنیم و اجازه ندهیم دستاوردهای تاکتیکی شخصی و موقتی این جو دوستی را برهم بزند.
با این حال اگر دولت ترکیه همچنان مصر هست این وظیفه خطیر و البته خطرناک در افغانستان را قبول کند و درخواست امریکا را اجابت نماید حداقل باید تایید پارلمان ترکیه را به دست آورد تا اقدامی قانونی داشته باشد. این دیدگاه که ماجراجویی جدید می تواند تحت صلاحیت های موجود قرار گیرد نادرست و خطرناک است. دولت بایدن نیز به نوبه خود می بایست اطمینان حاصل کند که شورای امنیت سازمان ملل نیز حضور نظامیان ترک در خاک افغانستان را مجاز بداند.

از سوی دیگر، نیروهای ترکی در خلأ حمایت های قوانین بین المللی مورد هجمه های تند قرار می گیرد و دولت ترکیه برای همیشه به اقدامات غیرقانونی در کشورهای خارجی متهم خواهد شد.

منبع