مساله مهاجرین و راهبردهای رسانه‌ای

در باب مساله‌ مهاجرین سرازیر شده سمت کشورهای منطقه از جمله ایران و نسبتش با رسالت رسانه‌ها، سه مساله محوری وجود دارد.

نخست آنکه کشورهای منطقه مشخصا ایران و پاکستان بیشترین هزینه‌های ناشی از ناآرامی در افغانستان را متحمل شده‌اند. اوضاع ایران البته به مراتب بهتر از پاکستان است چه آنکه ناآرامی‌های رخ‌داده پس از اشغال‌گری آمریکایی نه تنها مهاجر و هزینه برای این کشور تراشیده که بالغ بر ۸۰هزار کشته خلال بیست سال گذشته برجای گذاشته. این در حالی است که غربی‌ها و آمریکایی کمترین هزینه‌ی جانبی را متحمل نشده‌اند. شرایط اقتصادی ایران تحت تحریم هم تبعات اقتصادی را برای ایران دوچندان کرده.

از این منظر بین‌المللی و جهانی، تمرکز رسانه‌ای بر مساله مهاجرین و بازخواست جهانی برای نقش‌آفرینی جهت حل این بحران حایز اهمیت است که رسانه‌ی ما طبق معمول گیج زده و هیچ لبه انتقادی جدی‌ای را از عاملین این بحران طلب نکرده.

دوم آنکه این مهاجرین بخشی از جامعه افغانستان هستند که رفتن را بر ماندن ترجیح داده‌اند اما چرا؟ یافتن پاسخی مستند و مستدل به پرسش چرایی مهاجرت می‌تواند به درک بیشتر واقعیت‌های جامعه افغانستان کمک کند. آیا این دور از مهاجرت پدیده‌ای جدید و مرتبط یه قدرت‌گیری ط.ب است؟ آیا ترس از ط.ب در کار است؟ آیا واهمه از آینده نامعلوم در کار است؟ آیا خطر جانی و ناموسی در میان بوده و سوالاتی از این جنس مواردی است که باید رسانه آن را بی‌پیش‌داوری روشن سازد.

سوم آنکه مهاجر ولو غیر قانونی حقوق انسانی دارد. آیا در تعامل با چنین مهاجری که غیرقانونی از مرز عبور کرده و دیر یا زود بناست عودت داده شود، حقوق انسانی و تامین حداقل‌های حیات رعایت می‌شود؟ این همان مطالبه‌ای است که تمامی ما نسبت به حقوق همه مهاجرینی که در گوشه گوشه دنیا حضور دارند بحق می‌دانیم و می‌پرسیم. رسانه اگر اینجا درست عمل کند جلوی اگزجره شدن واقعیت‌ها را می‌گیرد، جلوی پای‌مال شدن حقوق انسانی را می‌گیرد و می‌تواند کنشگری مثبت برای رفع مشکلاتی از این دست رقم بزند.

سرباز روح الله رضوی