شناسنامه و هويت‌سازى تحمیلی!
- انتشار: ۲۲ ثور ۱۳۹۷
- سرویس: اجتماعی
- شناسه مطلب: 41616
ما افغانستانى‌ها هنوز در ابتداى راهيم. تاهنوز داراى هويت ملى نشده‌ايم. كشور ما يك كشور چند پاره و متشكل از خرده هويت‌ها و خرده فرهنگ‌هاى گوناگون است. صدور شناسنامه براى شهروندان، در واقع اقداميست از طرف حكومت، براى تثبيت و كنترل مرزهاى ملى، شهروند سازى و تعيين حقوق و مسوولیت‌هاى شهروندان.
اعطاى شناسنامه به شهروندان، گامى در راستاى ساختن دولت مدرن و يك‌سان‌سازى هويت ملى است.
هويت‌سازى ملى/ ساختن هويت ملى يكسان، در واقع نوعى «برند سازى ملى» و نوعى هويت‌سازى فرهنگى، اخلاقى و تاريخى است؛ هويتى كه بر انگيزاننده علاقه شديد شهروندان به وطن و كشورشان است، تا آنجاكه حب وطن را، جزیى از ايمان شهروندان ارزش‌گذارى مى‌كند، آن‌چنان كه شهروندان حاضرند براى اعتلا و اقتدار ميهن‌شان مال و جان و هستى خود را فدا كنند و در هر كجایی از دنيا كه باشند، سرباز فداكار و عاشق دل‌باخته و دل‌سوخته سرزمين‌شان باشند.
علاقه داشتن به وطن و دل‌باختگى به هويت ملى، در واقع علاقه به كيستى و چيستى و دل‌باختگى به فرهنگ، نمادها، سنبل‌ها و تمثيل‌هاى هويتى تاريخى و اسطوره‌اى يك ملت است.
هويت ملى يك ملت كه برخاسته از كيستى و چيستى مردم يك سرزمين/ يك واحد سياسى است، حتما بايستى مبتنى بر اجماع ملى، رضايت، ايمان و تصديق فراگير ملى باشد و در اين فرايند و فراشد، همه ارزش‌هاى فرهنگى، اجتماعى و تاريخى آن حوزه تمدنى واحد سياسى را احتوا كند.
اگر قرار است هويت ملى يك مردم، بيان‌گر همه ارزش‌هاى آن مردم باشد، پس تحميل يك خرده هويت، به عنوان هويت ملى، نه تنها هويت‌سازى ملى نيست، بلكه هويت‌زدايى ملى و دشمنى با تاريخ، ارزش‌ها و مفاخر يك ملت است و نه تنها براى جان‌فشانى، ايثار، فدا كارى، حب وطن و علاقه شهروندى نسبت به آب و خاك و وطن، ايجاد انگيزه نمى‌كند، بلكه عشق و علاقه به وطن را از شهروندان آن كشور سلب مى‌کند، به خصوص اينكه، اين خرده هويت تحميلى، اگر نگوييم نقش چندان تاثيرگزاری در بسط و گسترش فرهنگ و ادبيات و تمدن كشور نداشته است، حداقل به طور قاطع مي‌توانيم بگویيم كه اين خرده هويت، قطعا نقش پيشتاز و تعيين‌كننده هم در شكل‌گيرى فرهنگ، تمدن و هويت ملى ما نداشته است!
فارغ از هرنوع تعصب، منصفانه بايد اذعان كرد كه برخى از ارزش‌ها و خرده هويت‌هاى كشور، در تمدن‌سازى حوزه تمدنى ما، پيشتاز و تعيين‌كننده بوده اند و معطوف بر آن هيچ منطقى اجازه نمى‌دهد كه آن دسته از ارزش‌ها، عوامل و مولفه‌هاى فاخر، هويت‌ساز و تمدن‌ساز را در محاق قرار دهيم و آن دسته عوامل و مولفه‌ها و خرده هويتى را كه از مكانت، منزلت، اعتبار و استحكام لازم براى تمدن‌سازى برخوردار نيست، بر سایر هویت های تاریخ ساز غلبه دهیم و به عنوان هویت ملی برگزینیم!
علی احمدی