شناسنامه و هویت‌سازى تحمیلی!
- انتشار: ۲۲ ثور ۱۳۹۷
- سرویس: اجتماعی
- شناسه مطلب: 41616
ما افغانستانى‌ها هنوز در ابتداى راهیم. تاهنوز داراى هویت ملى نشده‌ایم. کشور ما یک کشور چند پاره و متشکل از خرده هویت‌ها و خرده فرهنگ‌هاى گوناگون است. صدور شناسنامه براى شهروندان، در واقع اقدامیست از طرف حکومت، براى تثبیت و کنترل مرزهاى ملى، شهروند سازى و تعیین حقوق و مسوولیت‌هاى شهروندان.
اعطاى شناسنامه به شهروندان، گامى در راستاى ساختن دولت مدرن و یک‌سان‌سازى هویت ملى است.
هویت‌سازى ملى/ ساختن هویت ملى یکسان، در واقع نوعى «برند سازى ملى» و نوعى هویت‌سازى فرهنگى، اخلاقى و تاریخى است؛ هویتى که بر انگیزاننده علاقه شدید شهروندان به وطن و کشورشان است، تا آنجاکه حب وطن را، جزیى از ایمان شهروندان ارزش‌گذارى مى‌کند، آن‌چنان که شهروندان حاضرند براى اعتلا و اقتدار میهن‌شان مال و جان و هستى خود را فدا کنند و در هر کجایی از دنیا که باشند، سرباز فداکار و عاشق دل‌باخته و دل‌سوخته سرزمین‌شان باشند.
علاقه داشتن به وطن و دل‌باختگى به هویت ملى، در واقع علاقه به کیستى و چیستى و دل‌باختگى به فرهنگ، نمادها، سنبل‌ها و تمثیل‌هاى هویتى تاریخى و اسطوره‌اى یک ملت است.
هویت ملى یک ملت که برخاسته از کیستى و چیستى مردم یک سرزمین/ یک واحد سیاسى است، حتما بایستى مبتنى بر اجماع ملى، رضایت، ایمان و تصدیق فراگیر ملى باشد و در این فرایند و فراشد، همه ارزش‌هاى فرهنگى، اجتماعى و تاریخى آن حوزه تمدنى واحد سیاسى را احتوا کند.
اگر قرار است هویت ملى یک مردم، بیان‌گر همه ارزش‌هاى آن مردم باشد، پس تحمیل یک خرده هویت، به عنوان هویت ملى، نه تنها هویت‌سازى ملى نیست، بلکه هویت‌زدایى ملى و دشمنى با تاریخ، ارزش‌ها و مفاخر یک ملت است و نه تنها براى جان‌فشانى، ایثار، فدا کارى، حب وطن و علاقه شهروندى نسبت به آب و خاک و وطن، ایجاد انگیزه نمى‌کند، بلکه عشق و علاقه به وطن را از شهروندان آن کشور سلب مى‌کند، به خصوص اینکه، این خرده هویت تحمیلى، اگر نگوییم نقش چندان تاثیرگزاری در بسط و گسترش فرهنگ و ادبیات و تمدن کشور نداشته است، حداقل به طور قاطع می‌توانیم بگوییم که این خرده هویت، قطعا نقش پیشتاز و تعیین‌کننده هم در شکل‌گیرى فرهنگ، تمدن و هویت ملى ما نداشته است!
فارغ از هرنوع تعصب، منصفانه باید اذعان کرد که برخى از ارزش‌ها و خرده هویت‌هاى کشور، در تمدن‌سازى حوزه تمدنى ما، پیشتاز و تعیین‌کننده بوده اند و معطوف بر آن هیچ منطقى اجازه نمى‌دهد که آن دسته از ارزش‌ها، عوامل و مولفه‌هاى فاخر، هویت‌ساز و تمدن‌ساز را در محاق قرار دهیم و آن دسته عوامل و مولفه‌ها و خرده هویتى را که از مکانت، منزلت، اعتبار و استحکام لازم براى تمدن‌سازى برخوردار نیست، بر سایر هویت های تاریخ ساز غلبه دهیم و به عنوان هویت ملی برگزینیم!
علی احمدی