دشواری کار برای طالبان تازه شروع شده است

جنگ برای رهبران طالبان آسان‌ترین کار بود چرا که خودشان در مهمانخانه‌ها و هوتل‌های کشورهای پشتیبان و خانواده‌های شان در امنیت کامل بودند.

این جنگ با نیروی انسانی که مانند سربازان شطرنج فقط دو راه در پیش داشتند؛ یا مرگ یا پیروزی، برای آنها نه دشوار بود و نه هزینه‌بر.
دشواری کار برای طالبان تازه شروع شده است. آنها هرچند ناچار از ساختار اداری موجود استفاده خواهد کرد اما در سطوح بالای نظام سیاسی به تحول ساختاری راضی نیستند بلکه به ایجاد ساختار جدید می‌اندیشند که کار آسانی نخواهد بود. ممکن است رهبران آنها ساختار ساده امارت یا خلافت صدر اسلام را در ذهن خود بپرورانند اما آن ساختار بسیط در وضعیت موجود جواب نمی‌دهد.
از طرفی، کشورهایی را که قبلاً توافق کردند امارت طالبانی و حاکمیت از طریق سلطه را نخواهند پذیرفت، نباید نادیده گرفت.
طالبان اینک در بحران مشروعیت نیز قرار دارند و این امر کم‌کم با فروکش کردن غرور پیروزی آشکارتر خواهد شد.

مردم افغانستان هم دیگر آن مردمی نیست که تحت حاکمیت قبلی طالبان زندگی می‌کردند. این مردم گشایش و انبساط اجتماعی- سیاسی ۲۰ ساله را تجربه کرده‌اند بنابر این به آسانی گذشته با قیوداتی کا طالبان اعمال خواهند کرد گردن نخواهند نهاد. گذر از حکومت مجاهدین به حکومت طالبانی آسان بود اما گذر از دموکراسی به امارت دشوار است. تحمیل و خشونت در دراز مدت جواب نخواهد داد.
فقط تجربه فضای نسبتا باز ۲۰ ساله هم نیست؛ افغانستان جامعه متکثر تباری- فرهنگی است که حاکمیت انحصاری تک قومی را نخواهد پذیرفت. در چنین کشوری اگر طالبان به مشارکت اقوام توجه نکند مانند سلف خود از جانب مردم افغانستان طرد خواهد شد. طالبان هرچند تسلیمی اردوی افغانستان را به جاذبه‌ی خود نسبت می‌دهند اما واقعیت این است که این دافعه‌ی اشرف غنی بود که سرباز را به این تفکر انداخت که خونش آن قدر ارزان نیست که برای کسی بریزد که مانند شاه شطرنج سرباز را فقط برای این می‌خواهد که در راه او بمیرد تا حضرتش کیش و مات نشود.

طالبان باید از تجربه سلف خود عبرت بگیرد ورنه خود مایه عبرت آیندگان خواهد شد.
اشرف غنی را باید بدترین حاکم در دنیای امروز دانست. توهم دانایی و عدم مشوره، دیکتاتوری، تبعیض، دروغگویی، بی‌اعتمادی او به هرکسی و در نتیجه بی‌اعتمادی ملت به او، بها ندادن به جان و صدای مردم … آسیب‌هایی بود که اشرف غنیِ مدعی را به بدترین فرجام رساند و به ذلیل‌ترین حاکم این کشور مبدل کرد. خون و وبال صدها هزار انسان هم گریبانگیر او در آخرت خواهد بود.
همین آسیب‌ها می‌تواند دامن‌گیر حکومت طالبان نیز بشود بنابراین طالبان نباید به این مغرور باشد حالا که قدرت را تصاحب کرده می‌تواند حفظش نیز بکند. تجارب بی‌شمار تاریخی نشان داده که قدرت را می‌توان با اعمال خشونت بدست آورد اما نمی‌توان با خشونت حفظ کرد. دیدیم که ارتش افغانستان ضعیف نبود اما اشرف‌ غنی رفت.

آخرین نه کمترین، سخن مولای متقیان است که فرمود.
“ما اکثر العبر و اقل الاعتبار” عبرت‌ها چه زیاد و عبرت‌گیری‌ها چه کم است!

رسول حمیدی