خروج امریکا از افغانستان/پاکستان نگران است، مذاکرات مخفی پاکستان با طالبان شکست خورده است!

ناامنی ها در افغانستان به تازگی افزایش یافته و کارشناسان این ناامنی های روز افزون را یکی از محتمل ترین سناریوهای پس از خروج نیروهای امریکا از افغانستان قلمداد می کنند. استراتژیست های امنیتی در پاکستان تلاش دارند از تاثیرات منفی این ناامنی بر پاکستان جلوگیری کنند و یکی از اقدامات آنها فنس کشی مرزی می باشد. از سویی هم طالبان پاکستان که به ادعای مقامات اسلام آباد در افغانستان پناهگاه دارند به تازگی حملات خود در داخل پاکستان از جمله ولایات خیبر پختونخواه و بلوچستان را افزایش داده اند. این نشان می دهد اگر افغانستان و پاکستان برخی اقدامات مشترک امنیت مرزی و همکاری ها در زمینه مبارزه با تروریزم را افزایش دهند، بهتر می توانند به اهداف خود برسند.

رهبر نظامی و سیاسی پاکستان به خوبی آگاه هستند که ناامنی در افغانستان سبب بی ثباتی در پاکستان می شود. جنرال قمر باجوا، رئیس ارتش پاکستان، در سفر اخیرش به کابل یک بار دیگر به رئیس جمهور غنی گفت افغانستان صلح آمیز به معنای صلح و ثبات در پاکستان نیز می باشد.

تحریک طالبان پاکستان به عنوان متحد اصلی طالبان پاکستان و دیگر گروه های ملیشه ای ضد پاکستان حس پیروزی را با طالبان افغانستان شریک کرده اند. تحریک طالبان پاکستان و عوامل وابسته به آن به تازگی حضور و عملیات هایشان در مناطق قبایلی و مکان دیگر در پاکستان را افزایش داده اند. این مساله در شرایطی که پروسه صلح در افغانستان هنوز به فرجام نرسیده خطرناک به نظر می رسد.

پاکستان نیز نگران حضور تحریک طالبان پاکستان در افغانستان و تداوم نفوذ مرزی آنها می باشد. براساس گزارش رسانه ها، افزایش خشونت های تروریستی انجام شده توسط تحریک طالبان پاکستان از ناکامی مذاکرات این گروه تروریستی با دولت پاکستان ناشی شده است.

برخی رسانه ها به نقل از تعدادی از اعضای تحریک طالبان فعال در شرق افغانستان گزارش دادند مذاکرات مخفی در سال ۲۰۲۰ میلادی آغاز شد اما در اواخر همان سال یا اوایل سال جاری میلادی بدون هیچ نشانه ای دال بر آغاز دوباره به پایان رسید. گفته می شود این مذاکرات توسط شبکه حقانی طالبان افغانستان تسهیل شده بود.

احسان الله احسان، سخنگوی پیشین تحریک طالبان پاکستان در نوامبر سال ۲۰۲۰ میلادی نیز مدعی شد چنین مذاکراتی برگزار شده است. برپایه گزارشات مذاکرات به دلیل امتناع تحریک طالبان از پذیرش برخی شرایط مطرح شده از سوی دولت پاکستان ناکام ماند. از آغاز سال جاری میلادی، تحریک طالبان به صراحت مسئولیت برخی از حملات تروریستی در خیبرپختونخوا و دیگر مناطق پاکستان از جمله کراچی و بلوچستان را پذیرفته است.

تهاجمات فرامرزی

ناامنی و جنگ در افغانستان نه تنها سبب بی ثباتی و خشونت در مناطق مرزی پاکستان می شود که تهاجمات مرزی را نیز افزایش می دهد. به دلیل همین نگرانی امنیتی ست که پاکستان مرزهای خود با افغانستان را فنس کشی می کند.
این تاسیسات مرزی به شمول فنس کشی ها نیز از سوی شورشیان مورد حمله قرار می گیرد. به طور مثال در ماه گذشته یک گروه بزرگ از تحریک طالبان پاکستان از افغانستان تلاش کرد با تخریب فنس های مرزی وارد منطقه قبیله ای باجور شود. این گروه اما توسط نیروهای امنیتی پاکستان عقب زده شدند. حملات فرامرزی متعددی به پرسنل امنیتی و دیگر گروه های مصروف در کار فنس کشی گزارش شده است.

نه تنها تحریک طالبان پاکستان که گروه تروریستی دولت اسلامی(داعش) نیز در پاکستان فعال شده اند. داعش در اولین شماره از مجله اردو زبان تازه چاپ شده خود به نام «یلغار (هجوم)» مسئولیت ترور نیک محمد رهبار، یکی از فرماندهان طالبان افغان را برعهده گرفت. این گروه مسئولیت کشتار کارگران معدن از قوم هزاره در منطقه بلان در بلوچستان را نیز پذیرفت.

حضور و فعالیت داعش و عوامل وابسته به این گروه در بلوچستان از زمان ظهور این گروه در عراق و سوریه پنهان نبوده است. ماه گذشته در عملیاتی که از سوی نیروهای امنیتی در منطقه کوهستانی آب گم در بلوچستان صورت گرفت، چهار جنگجوی داعشی کشته شد.
براساس گزارش ها، در این عملیات از یک حمله تروریستی کلان که قرار بود توسط لشکر جهنگوی و داعش صورت گیرد نیز جلوگیری شد. تروریستانی کشته شده «اکرم زهری، احمدالله، اسکندر و شاهد خان» نام داشتند. در شکارپور(سند) که یک منطقه درگیر نزاع های فرقه ای در گذشته بود نیز چند عنصر وابسته به داعش دستگیر گردید.

داعش در افغانستان نیز حملات خود در نقاط مرزی پاکستان را افزایش داده است. گفته می شود حمله به مکتب سید الشهداء در منطقه غرب کابل که در آن نزدیک به ۸۵ محصل دختر کشته شد نیز کار داعش بوده است.

یک گروه رسانه ای امریکایی نیز در گزارش مدعی شده پس از خروج نیروهای خارجی و امریکایی از افغانستان، القاعده نیز حملات خود در منطقه را از سر خواهد گرفت. براساس این گزارش، القاعده با توسل به دوستی نزدیک خود به طالبان افغانستانی و پاکستانی به فکر بازگشت دوباره به منطقه می باشند. تمام این شواهد نشان می دهد که خروج امریکا از افغانستان تمام گروه های تروریستی بین المللی را ترغیب کرده تاثیر و حملات خود را افزایش دهند.

حملات تروریستی

نگرانی دیگر این است که تحریک طالبان پاکستان یک بار دیگر روی بلوچستان به ویژه کویته جائیکه داعش و شورشیان ناسیونالیست از قبل فعال هستند، تمرکز کند. این گروه مسئولیت حمله به هتل سرینا در بیست و یکم اپریل که حداقل ۵ کشته و ده ها زخمی برجای گذاشت را برعهده گرفت. طالبان پاکستان مسئولیت حمله به هتل سرینا در کویته پاکستان را برعهده گرفت تا نشان دهد بازگشتی دوباره داشته است. این گروه در ماه های اخیر در حال عضو گیری ست و حملات متعددی را در خیبرپختونخوا در شمال غرب پاکستان انجام داده است. حمله کلان در منطقه شهری در بلوچستان نشان دهنده بازگشت این گروه است.

این حمله توجهات بین المللی زیادی به خود جلب نمود چون سفیر چین در پاکستان در هتل سرینا مستقر بود اما در لحظه حمله در هتل حضور نداشت. اظهارات اولیه تحریک طالبان پاکستان که مسئولیت حمله را برعهده گرفت نشان می داد برخی مقامات خارجی و محلی نیز در لیست اهداف این حمله قرار داشتند. این گروه اما در ادامه تاکید کرد مقامات پایین رتبه هدف اصلی بوده است.

پس از حمله تروریستی در هتل سرینا سه حمله دیگر به نیروهای مرزی و پلیس پاکستان از مرکز ولایت صورت گرفت. این حملات نشان داد که شورشیان با وجود امنیت شدید در نظر گرفته شده و حضور نیروهای امنیتی فراوان در مناطقی چون هتل سرینا باز هم قادرند اهداف خود را به طرق مختلف شناسایی کرده مورد حمله قرار دهند. مناطقی چون چمن و ژوب در مرز افغانستان در ولایت بلوچستان به مراکز تازه فعالیت شورشیان طالب تبدیل شده است.

شورشیان بلوچ نیز با الهام از محیط در حال تغییر ممکن است حملات به نیروهای امنیتی و دیگر اهداف در داخل و اطراف گوادر را افزایش دهند.

تغییرات در اوضاع امنیتی نیازمند بازنگری مداوم در استراتژی مبارزه با تروریزم پاکستان می باشد و نهادهای امنیتی می بایست روی دیدگاه های آشتی جویانه با جنبش های سیاسی غیرخشونت زا در منطقه جائیکه تروریست ها از نارضاتی مردم بهره برداری های لازم را انجام می دهند، تمرکز کنند.

منبع