برآیند نشست شورای امنیت

گرچه یکی از دلایل مهم نشست شورای امنیت سازمان ملل تخریب ساختمان سازمان ملل در هرات توسط طالبان بود. اما از باب اینکه «عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد»، تخریب این بنا سبب توجه جامعه‌ی جهانی و سازمان ملل متحد به افغانستان شد. در ماده‌ی یکم منشور سازمان اهداف سازمان ملل متحد، حفظ صلح و امنیت بین‌المللی و توسعه‌ی روابط دوستانه میان ملت‌ها بر اساس احترام به اصل برابری حقوقی و خودمختاری دولت‌ها بیان شده است. در عمل اما، نشست روز جمعه تقریباً از این اهداف و چشم‌انداز فاصله گرفت و به میدان جنگی برای پاکستان و هند تبدیل شد؛ زیرا رهبری نشست روز جمعه به عهده‌ی هند، رقیبِ استراتژیک و دشمنِ تاریخی پاکستان بود. عُمقِ کینه‌توزی و دشمنی اسلام‌آباد نسبت به کابل در اظهارات منیر اکرم، سفیر پاکستان در سازمان ملل متحد به‌خوبی بازتاب یافت.

درحالی‌که خانم دبورا لیونز، نماینده‌ی ویژه‌ی سازمان ملل متحد و رئیس یوناما، خواستار اقدام جدی شورای امنیت برای پیشگیری از فاجعه‌ای بزرگ‌تر در افغانستان شد، سفیر پاکستان در سازمان ملل با نادیده گرفتن شرایط بحرانی و وضعیت ناامنی در افغانستان، به شورای امنیت توصیه کرد که تحت تأثیر تبلیغات منفی قرار نگرفته و نسبت به وضعیتِ کنونی افغانستان ارزیابی عینی و واقعی انجام دهد. موضعِ چین در این نشست به شکلی بود که درنهایت به نفعِ پاکستان و گروه شورشی طالبان تمام شد؛ زیرا چین با پاکستان روابط استراتژیک دارد و با طالبان نیز از دو دهه بدین سو روابط سیاسی و توافقات نانوشته‌ و پنهانی دارد که هرگونه اظهارنظرِ غیر محتاطانه می‌تواند به این روابط آسیب جدی برساند.

بنابراین، دای بینگ، سفیر دائمی چین در سازمان ملل متحد، برخلافِ موضعِ خانم دبورا لیونز، خطاب به شورای امنیت گفت که هرگونه دخالت خارجی قدرت‌ها در افغانستان محکوم به شکست است و راه‌حل سیاسی و گفتگو تنها گزینه‌ی پیش روست. به نظر می‌رسد که در شرایط کنونی بهترین گزینه‌ی ممکن که حاویِ برآیند مثبت باشد کاربست سیاست چماق و هویج نسبت به طالبان توسط شورای امنیت است. طالبان در چند سال گذشته به‌خوبی نشان داده‌اند که با وقت‌کشی و به حاشیه بردن مباحث و مقاصدِ گفتگوهای صلح، خواهان تسخیر قدرت از راه زور هستند. بنابراین، اکتفا به دیپلماسی و گفتگو فقط گستاخی و تجری طالبان را افزایش داده و اشتهای آن‌ها به قبضه نمودنِ قدرت را صدچندان می‌کند.

دکتر سید یحیی موسوی