افشای حقایق بیشتر درباره کابینه طالبان

مولانا «یوسف‌شاه» سخنگوی مدرسه «دارالعلوم حقانیه» پاکستان در تازه‌ترین سخنان خود اعتراف کرد که حداقل هشت عضو کابینه طالبان از شاگردان مولانا «سمیع‌الحق» و از اعضای مدرسه حقانیه هستند. وی در گفتگو با بی‌بی‌سی پشتو، ملا «نورمحمد ثاقب»، ملا «عبدالباقی حقانی»، ملا «نجیب‌الله حقانی»، «عبداللطیف منصور» و شیخ «عبدالحکیم حقانی» را تربیت یافتگان دارالعلوم حقانیه دانست که اکنون وارد کابینه طالبان شده‌اند.

سوال این است که مدرسه دارالعلوم حقانیه کجاست و متعلق به کیست؟
مدرسه دارالعلوم حقانیه در منطقه «اکوره ختگ» در ایالت «خیبر پشتونخوا» پاکستان واقع شده است. این مدرسه، شعبه دوم بخش عقیدتی- سیاسی ارتش و سازمان اطلاعات پاکستان به شمار می‌رود که در قسمت افغانستان فعالیت می‌کند. مولانا سمیع‌الحق که به پدر معنوی طالبان شهرت داشت و سه سال پیش در یک بازی استخباراتی در راولپندی کشته شد، مسئول روابط مدرسه حقانیه با ارتش و سازمان آی.اس.آی بود. برای تکمیل اطلاعات این را هم اضافه کنم که شعبه اول بخش عقیدتی- سیاسی سازمان آی.اس.آی «جامع بنوریه» کراچی است که در حوزه کشمیر فعال است.

دارالعلوم حقانیه که مبلغ عقاید تند جنبش «دیوبندی» است، در روزهای نخست جدایی پاکستان از هند توسط مولانا «عبدالحق» با حمایت ارتش تازه‌تأسیس پاکستان بنیان گذاشته شد تا عقبه جنگ علیه هند را تشکیل دهد. در واقع، مدرسه دارالعلوم حقانیه چهل روز پس از جدایی پاکستان از هند در ۲۳ سپتامبر سال ۱۹۴۷ تأسیس شد. از آن پس کمتر جنگی در کشورهای اسلامی رخ داده که ردپای از طلاب مدرسه دارالعلوم حقانیه دیده نشود. با توجه به محتوا و روش آموزش در این حوزه و همچنین سوابق طالبان آن، به مدرسه دارالعلوم حقانی، لقب دانشگاه جنگ و جهاد داده‌اند. به همین خاطر شبکه حقانی که شاخه نظامی دارالعلوم حقانیه است، به عنوان یکی از خطرناک‌ترین و با تجربه‌ترین گروه‌های شبه‌نظامی در جهان شناخته می‌شود. رابطه شبکه حقانی با دارالعلوم حقانیه چنان آشکار و علنی است که جلال‌الدین حقانی از فرماندهان سابق جهادی و بنیانگذار شبکه حقانی، پسوند خود را از مدرسه حقانی گرفته و در حال حاضر نیز بسیاری از اعضای طالبان با داشتن پسوند حقانی، به رابطه با دارالعلوم حقانی افتخار می‌کنند. سه سال پیش در یادداشت دیگری تحت عنوان «همه چیز درباره شبکه حقانی» که در موسسه مطالعات راهبردی شرق منتشر شد، به رازهای این شبکه پرداختم که در اینجا قصد ندارم آن را تکرار کنم.

از اصل مطلب دور نشویم که به اعتراف سخنگوی مدرسه دارالعلوم حقانیه، در حال حاضر هشت تن از اعضای این مدرسه در کابینه طالبان حضور دارند اما سوابق اعضای کابینه طالبان نشان می‌دهد که نزدیک به ۲۰ تن از اعضای کابینه طالبان، عضویت مدرسه دارالعلوم حقانیه را دارند.

شاید اکنون راز سفر غیرمترقبه و اضطراری ژنرال «فیض‌ حمید» رئیس سازمان آی.ای.آی را به کابل دانسته باشید. در روزهای نخست ورود طالبان به کابل که بحث روی تشکیل کابینه جریان داشت، پیروان ملا محمدعمر موسوم به شاخه عمری در مقابل زیاده‌خواهی شبکه حقانی و سازمان اطلاعات پاکستان ایستادند. سرکشی شاخه عمری و شخص ملا برادر از فرامین پاکستان، ناگزیر پای رئیس سازمان اطلاعات پاکستان را به کابل کشاند تا هم اختلاف بین طالبان را حل کند و هم از بابت اوضاع پنجشیر خاطرجمع شود. فیض حمید در سفر سه روزه به کابل، طالبان شاخه عمری را با تهدید و تطمیع متقاعد کرد که باید بخش بیشتر کابینه طالبان به اعضای مدرسه دارالعلوم حقانیه اختصاص بگیرد که چنین هم شد. وی همین‌طور طالبان را راضی کرد که مسئله پنجشیر را از طریق نظامی حل کنند که این اتفاق هم رخ داد و در ساعات آخر حضور فیض حمید در کابل، طالبان به پنجشیر حمله کردند.

آنچه دیروز عمران خان نخست وزیر پاکستان از رایزنی با طالبان در مورد دولت فراگیر با حضور تاجیک‌ها، هزاره‌ها و ازبک‌ها، حرف زد، از نفوذ گسترده ارتش و سازمان اطلاعات پاکستان در بین طالبان حکایت دارد. البته با این توضیح که سخنان عمران‌خان درباره دولت فراگیر در افغانستان نه به خاطر همراهی با اقوام افغانستان بلکه به منظور وارد کردن فشار بر طالبان به ویژه شاخه عمری است. در آینده موضوع سهیم کردن اقوام افغانستان در حاکمیت طالبان، یکی از ابزارهای فشار پاکستان علیه طالبان خواهد بود. به عبارت دیگر، هرگاه اسلام‌آباد احساس کند که طالبان به درستی از پاکستان اطاعت نمی‌کنند، موضوع سهیم کردن اقوام را در حاکمیت طالبان پیش می‌کشد تا از این طریق، طالبان را بیشتر به اطاعت وادارد. در اخیر، این نکته را هم باید یادآوری کنم که بنده به پروژه‌ای بودن گروه طالبان اعتقادی ندارم زیرا طالبان یک جریان بومی و برخاسته از محیط افغانستان است اما این گروه ظرفیت بالایی برای سواری دادن و بهره‌برداری توسط کشورهای دور و نزدیک را دارد. لذا در ۲۷ سال از موجودیت طالبان در افغانستان، کمتر کشور ذیدخل در قضیه افغانستان بوده که از طالبان به عنوان ابزار در راستای رسیدن به اهداف خود، استفاده نکرده باشد.

محمد مرادی