کاهش بی سابقه ارزش پول افغانی در برابر دالر

به گزارش خبرگزاری اطلس،مسئولان سرای شاهزاده کابل از کاهش بی‌سابقه نرخ افغانی در برابر دالر آمریکایی خبر داده و تأکید می‌کنند که ظهر امروزیک دالر، با یک جهش، به ارزش ۷۸ افغانی و ۳۰ سنت در این سرای، تبادله شده است.

حاجی ادراک، سخنگوی سرای شاهزاده کابل گفته که دلیل افزایش بهای دالر در برابر پول افغانی، افزایش تقاضا برای دالر است.

اما با این حال مقام‌های بانک مرکزی افغانستان می‌گویند که افزایش ارزش دالر تنها در مقابل پول افغانی نبوده، بلکه نظر به رشد اقتصادی ایالات متحده امریکا، ارزش دالر در برابر ارزهای دیگر نیز صعود کرده است.

خلیل صدیق، رییس بانک مرکزی افغانستان می‌گوید که «تحولات مثبت اقتصادی امریکا اخیرا نرخ دالر را در برابر همه‌ی اسعار دنیا افزایش داده که بدون شک ما نیز از آن متأثر هستیم.»

آمارهای بانک مرکزی افغانستان نشان می‌دهد که ارزش پول افغانی در برابر دالر آمریکایی از ماه جنوری سال جاری میلادی تا ما می، حدود ۳٫۳ درصد کاهش داشته است.

مقام‌های بانک مرکزی می‌گویند، در صورتی‌که روند رو به نزول افغانی در برابر دالر ادامه یابد، این مسأله روی اقتصاد افغانستان تأثیر منفی خواهد داشت.

رئیس بانک مرکزی افغانستان می‌گوید: «در این شکی نیست که تأثیراتی را روی انفلاسیون نیز می‌گذارد، ما یک کشور وارداتی هستیم و بلند رفتن ارزش دالر در مقابل سایر اسعار، روی اقتصاد کشور ما نیز تأثیراتی را در پی خواهد داشت.»

پیش از این کمیسیون اقتصادی مجلس نمایندگان افغانستان در ماه جوزای سال جاری خورشیدی، هشدار داده بود که اگر حکومت این کشور کار بنیادی به خاطر حفظ ثبات بهای پول افغانی در برابر اسعار خارجی نکند، احتمال رسیدن قیمت یک دالر تا ۷۵ افغانی نیز وجود دارد.

این کمیسیون ناامنی، درگیری‌های سیاسی، عدم تعهد تمویل‌کنندگان در انتقال پول به دست حکومت در سال مالی ۱۳۹۶، کاهش میزان سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی و شدت‌گرفتن مصرف بودجه در پایان سال مالی را از جمله فاکتورهای داخلی در کاهش ارزش پول افغانی در مقابل اسعار خارجی می‌داند.

از سویی ‌هم افزایش نرخ تکتانه از طرف امریکا بر ارزش دالر در مقابل دیگر پول‌ها در جهان، تعویق کمک‌ها به پاکستان و وضع تحریم بر ایران، از جمله عوامل خارجی کاهش ارزش پول افغانی در برابر دالر امریکایی دانسته می‌شود.

با این حال خلیل صدیق، رییس بانک مرکزی افغانستان می‌گوید که عمدتا دو عامل روی ارزش پول ملی یک کشور تأثیرگذار است. به گفته‌ی او عامل‌های اقتصادی داخل یک کشور و عامل‌های خارجی که در کشورهای منطقه یا جهان قرار دارد، می‌تواند تأثیر مستقیم بالای ارزش پول یک کشور داشته باشد.

آقای صدیق می‌گوید: «متاسفأنه باید گفت که افغانستان از هر دو جهت متأثر است. سطح پایین تولیدات داخلی، کسر تجارت (تفاوت بین بیلانس صادرات و واردات) یک کسر بزرگ است. به این مفهوم که تقاضا به دالر زیاد بوده و ارزی که از محصول صادرات به دست بیاید، محدود می‌باشد.»

آقای صدیق در کنار این، مسأله ناامنی و بحران‌های موجود سیاسی در افغانستان را نیز دلیل کاهش نرخ افغانی در برابر دالر می‌داند.

سیاست ضعیف پولی افغانستان

بانک مرکزی افغانستان در هفته دو ‌بار دالر آمریکایی را طی یک رقابت آزاد، وارد بازار مالی این کشور می‌کند. مقام‌ها در بانک مرکزی افغانستان می‌گویند که در حال حاضر برای کنترول پول‌های در گردش و جلوگیری از انفلاسیون پولی، این تنها سیاست مؤثر در بازار ارز این کشور می‌باشد.

ایمل هاشور، سخنگوی بانک مرکزی افغانستان به خبرنامه گفت که این بانک نیازمند تعادل ارزش افغانی در بازارهای این کشور می‌باشد. او تأکید کرد که با پمپاژ دالر آمریکایی این امر تأمین می‌شود، چرا که در غیر آن صورت، پول افغانی در بازار متراکم می‌گردد و تورم پولی به صورت سرسام‌آوری به وجود می‌آید.

به این جهت، مقام‌های بانک مرکزی می‌گویند که این بانک در هر هفته از ۲۰ تا ۵۰ میلیون دالر را به داوطلبی می‌گذارد.

با توجه به این سیاست حفظ ثابت بهای افغانی با پمپاژ دالر در بازارهای مالی افغانستان، برخی از آگاهان عرصه بانک‌داری و سیاست‌های پولی معتقدند که این یک روش مجازی و در عین حال روش موقتی بوده که هیچ مؤثریت بنیادی و اساسی ندارد.

اما خلیل‌الله صدیق، رییس بانک مرکزی افغانستان می‌گوید که «وظیفه اساسی د افغانستان بانک کنترول ثبات قیم است. اما پالیسی د افغانستان بانک این نیست که نرخ اسعار را ثابت نگهدارد و یا تعیین کند.

اما در حالاتی که نوسانات خطرناک و حاد تلقی می‌شود، بانک مرکزی در بازار مداخله می‌نماید.»

او تأکید دارد که اگر افغانستان را با کشورهای شریک تجاری و اقتصادی از این نگاه به مقایسه بگیریم، پول افغانستان در حد مطلوب قرار داشته و نسبت به تعدادی از کشورهایی که شرکای تجارتی افغانستان هستند، کمتر تنزیل کرده است.

او تصریح می‌کند: «با تمام مشکلات موجود در کشور، چون پائین بودن سطح تولیدات داخلی و رشد اقتصادی کشور، هنوز هم سطح تنزیل یا کاهش ارزش افغانی در مقابل دالر نسبت به کشورهای منطقه کمتر است.»

تأثیر منفی بر انفلاسیون

به نوشته آسیا،آگاهان بخش اقتصادی می‌گویند که بی‌ارزش شدن پول افغانی به گونه‌ی مستقیم بر اقتصاد مردم تأثیر دارد و این مسأله توان اقتصادی افغان‌ها را ضعیف می‌کند.

میر افغان ساپی، آگاه بخش امور پولی و رئیس اتحادیه صرافان افغانستان به خبرنامه گفت که در حال حاضر یک دالر امریکایی نزدیک به ۷۸ افغانی تبادله می‌شود.

بانک مرکزی افغانستان فقط دو بار در هفته، دالر امریکایی را به بازار عرضه می‌کند؛ در حالی که باید برای حفظ ارزش افغانی، در هر هفته سه بار دالر امریکایی به بازار عرضه شود.

با این حال مقام‌های بانک مرکزی افغانستان نیز تأکید دارند، در صورتی که ارزش دالر به همین‌سان سیر صعودی داشته باشد، این مسأله تاثیر منفی روی اقتصاد افغانستان و هم‌چنان روی انفلاسیون خواهد گذاشت.

خلیل صدیق، رئیس بانک مرکزی افغانستان می‌گوید: «در صورتی‌که روند رو به صعود دالر چنین ادامه یابد و در مقابل، ارزش ارز کشورهای همسایه سقوط نماید، این مسأله طبعا روی اقتصاد افغانستان تأثیراتی را خواهد داشت.

در این شکی نیست که تأثیراتی را روی انفلاسیون نیز می‌گذارد.»

بر اساس آمارهای بانک مرکزی افغانستان نرخ انفلاسیون در سال جاری خورشیدی نسبت به سال گذشته خورشیدی کاهش یافته است.

آمارهای این بانک نشان می‌دهد انفلاسیون عمومی ۰٫۴۷ درصد، انفلاسیون مواد غذایی ۱٫۰۴ درصد و انفلاسیون مواد غیرغذایی ۰٫۴۵ درصد نسبت به سال گذشته خورشیدی، کاهش یافته است.

با این حال مقام‌های بانک مرکزی افغانستان تأکید دارند که تاکنون سیر صعودی دالر هیچ‌نوع تأثیرات انفلاسیونی در افغانستان نداشته، اما به‌دلیل وارداتی بودن این کشور، ادامه این روند می‌تواند روی اقتصاد افغانستان تأثیر بسیار منفی داشته باشد.

رئیس بانک مرکزی می‌گوید: «باید متذکر شد که مشکل‌ترین موضوعی که در اقتصاد مهم می‌باشد، مساله انفلاسیون است که این موضوع اقتصاد کشورها را ضربه می‌زند، اما “د افغانستان بانک” توانسته است با به کارگیری سیاست‌های معقول پولی، ثبات قیم و نرخ انفلاسیون را کنترل و در حد قناعت‌بخش حفظ نماید.»