یادداشت/چه چیزی شیعیان افغانستان را آماده پذیرش سکولاریزاسیون غربی ساخته است؟

بامیان از مدت‌ها بدین‌سو در محراق توجه جریان سکولار بوده است. از همان آغاز و بسیار آگاهانه برای این ولایت خواب‌های زیادی دیده بودند.

در کابل، پایتخت نیز آن اندازه که در حوزه‌های آکادمیک و مدنی شیعیان، برای ترویج و توسعه گرایش‌های سکولاریستی، سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی شده است، در دیگر حوزه‌های مذهبی ـ جمعیتی نشده است.

بخشی از این وضعیت محصول و معلول رخوت حاکم بر مراکز علمی ـ فقهی ماست. روحانیت شیعی به عنوان سکان‌داران تاریخی مبارزه با کژی‌ها و ناراستی‌های اخلاقی، اعتقادی و اجتماعی، در یک و نیم دهه پسین، گاهی شتابنده‌تر از جامعه مدنی به سمت ارزش‎‌ها و آموزه‌های مدرن حیات اجتماعی گام برداشتند، یا دست‌کم در برابر موج فراگیر شیوع سبک زندگی غربی، سکوت معنادار و ناموجهی اختیار کردند. این وضعیت نیز برآمده از ناآگاهی آنان از برنامه‌های رسانه‌ای ـ فرهنگی‌ای است که در پانزده سال گذشته اجرا شد و دیری نخواهد پایید که با تداوم آن، نهایتا به فروپاشی خزنده و آرام مبانی اخلاقی و اعتقادی جامعه بینجامد.

در این میان با چشم‌پوشی از کاستی‌های رفتاری گروهی از علمای دین، بی‌مایگی یا میان‌مایگی علمی ـ معرفتی بخش قابل توجهی از کسانی که در کسوت روحانیت درآمده اند، مزید بر علت شده و تیغ مبارزه آنان با نوگرایی‌های مدرن آمیخته با انحراف را کُند کرده است.

اکنون و پس از وقوع واقعه برگزاری عروسی دست‌جمعی در بامیان و در روز شهادت امام هشتم (ع) انفعال حاکم بر ساختار مجامع علمایی در حدی است که حتا کاربران فیس‌بوک از آنان پیشی گرفته و به دفاع از حریم باورها و حرمت امامان خود کمر بسته‌اند.

از همه این موارد که بگذریم، پرسش اساسی این است که: چه چیزی شیعیان افغانستان را آماده پذیرش سکولاریزاسیون غربی ساخته است؛ محرومیت تاریخی از قدرت سیاسی و اقتصادی، یا ضعف بنیه‌های معرفتی ـ اعتقادی؟

راحل موسوی