هیپوفرنیا چیست و راه های درمان آن چگونه است؟

بدون شک در دنیای پر زرق و برق امروزی شما هم بسیاری از اوقات حالتی را تجربه کرده اید که آن بدون هیچ دلیلی دنیایی از حزن و اندوه را در قلب خود احساس می کنید، شدت این اندوه، اضطراب و نگرانی گاهی اوقات به حدی است که انسان صبر و  طاقت از دست می دهد و بدون هدف پا در رکاب مرکب خیال می گذارد و برای خلاصی از این درد سفر به دنیای ایده آل خود را آغاز می کند.

این حالت که در اصطلاح روانشناسی “هیپوفرنیا” خوانده می شود زمانی اتفاق می افتد که شخص در جمع اعضای خانواده و دوستان است و طبق قاعده باید در بهترین حالت روحی و روانی قرار داشته باشد. اما به یک باره اندوهی در دل احساس می کند که تفریح و شادی او را خراب می کند.

هیپوفرنیا چیست؟

همان طور که در بالا نیز اشاره شد هیپوفرنیا نوعی آشفتگی روحی و روانی است که وقتی گریبان فرد را می گیرد، بدون اینکه غم و غصه خاصی داشته باشد از دنیا بیزار می شود. شاید تصور کنید که این حالت سراغ کسانی مثل مهاجرین، سربازان و شاید دانشجویانی که به نوعی از اعضای خانواده و دوستان صمیمی خود جدا افتاده اند بیاید اما بررسی عمیق این اضطراب روانی نشان می دهد که فرد حین ابتلا به این حالت هرگز تنها نیست و آنچه او را آزار می دهد نوعی درگیری با خود است.

به عبارت دیگر می توان گفت هیپوفرنیا حالتی است که بی دلیل اندوهگین می شوید!

عوامل زمینه ساز هیپوفرنیا

همه ما حالاتی مثل مرگ عزیزان، شکست های عشقی، ورشکستگی های مالی، بدهی های سنگین، باز پس زده شدن برخی تمایلات مانند تمایلات جنسی شوهر از سوی همسر، غرور و تکبر و منفی گرایی را تجربه کرده ایم.

کارشناسان امر بروز این حوادث و داشتن برخی صفات را در شکل گیری غم و اندوه موثر می دانند اما آنچه در هیپوفرنیا اتفاق می افتد در نوع خود بی دلیل است. “گناه و معصیت، وابستگی به مال دنیا، کوتاهی در  عمل، جزع و فزع، توجه و حسودی به امکانات دیگران، شهوت رانی، غضب بی جا و منفی گری” ممکن است در ایجاد یا تشدید این حالت روانی مخرب نقش داشته باشند.

شاید بی جا نباشد اگر بگوییم هیپوفرنیا نوعی مرگ خاموش روح و روان انسان است که عن قریب جسم او را نیز با خود غرق می کند و هیچ کس حتی خود انسان نمی داند که چرا به این وضعیت دچار شده است.

 هیپوفرنیا و عوامل معنوی

همان طور که در بالا ذکر شده در چرایی مبتلا شدن به هیپوفرنیا نمی توان به دلایل خاصی به صراحت اشاره کرد اما بررسی برخی عوامل ظاهری و معنوی نشان می دهد که کاستی در این زمینه ها انسان را در کشتی اندوه و ماتم هیپوفرنیا سوار و به سوی مرگی تدریجی به پیش می برد.

آشفتگی های روانی در احادیث معصومین(علیهم السلام)

انسان به عنوان یک موجود پیچیده و اشرف مخلوقات از آنجایی که دارای یک روح بلند می باشد باید در مدیریت دو بخش بسیار کوشا باشد: یکی مدیریت افکار و دیگری سلامت جسم می باشد چراکه از قدیم گفته اند عقل سالم در بدن سالم است.

حالت اول که نیاز به توضیح ندارد، انسان هایی که از بیماری جسمی رنج می برند بدون شک حالت روانی مناسبی هم ندارند اما در حالت دوم وضع کمی فرق می کند: انسان عارضه جسمی ندارد اما فکر و خیال او را رها نمی کند.

حضرت محمد(ص) در حدیثی در مورد زمینه های بروز اندوه و ماتم می فرمایند: برخی خواهش های زودگذر می توانند اندوهی دراز بر جای بگذارند.

امام صادق(ع) نیز در این مورد می فرمایند: دنیا خواهی غم و اندوه می آورد.

مولای متقیان حضرت علی(ع) هم حدیثی در این مورد دارند که می گوید: اگر علیه کسی خشم و نفرت دارید و می خواهید به او ضربه بزنید اما نمی توانید، این خود باعث عذاب فرد و عم طولانی می گردد.

راه های مبارزه با هیپوفرنیا

راه های معنوی

اینک که دانستید برای بروز هیپوفرنیا نمی توان دلایل خاصی اشاره کرد اما برخی عوامل در شکل گیری آن نقش دارند، اگر بتوانید افکار و ذهن خود را مدیریت کنید و اجازه ندهید به هر چیز و هرکس در هر زمانی فکر کنید، می توانید تا حدودی این با این حالت روانی مخرب مبارزه کنید. برای تقویت روح و روان خود سراغ خداوند بزرگ بروید، عبادت کنید، به رضای خدا راضی باشید، قناعت پیشه نمایید، ذکر بگویید، به دیگران در حل مشکلاتشان کمک کنید چون لذت می آورد، صبر و تحمل داشته باشید و سعی کنید با مردم به مهربانی برخورد کنید.

نگاهی عمیق تر به مفهوم این حدیث گران بها از امام ششم (ع) نشان می دهد خوش بینی که نشانه سلامت روان است، می تواند شادی را افزایش دهد. منفی بافان همیشه نیمه خالی لیوان را می بینند و با عینک بدبینی، به اطراف می نگرند. اشتباهات کوچک را بزرگ می شمارند و زندگی را در کام خود و دیگران تلخ می کنند. اما مثبت اندیشان، همیشه نیمه پر لیوان را می بینند و خطاها و لغزش های دیگران را نادیده می گیرند و زندگی را نشاط انگیز می کنند.

راه های مادی

در مبارزه با هیپوفرنیا علاوه بر راهکارهای معنوی توجه به برخی روش های مادی نیز می تواند مفید باشد.

مواردی چون “نظافت و پوشیدن لباس های خوب، رفاقت و معاشرت با نیکان و انسان های فرهیخته، سفر و گردش در طبیعت، رژیم غذایی مناسب، پرهیز از بی برنامگی و ورزش” همه و همه می توانند در رفع این حالت نقش مثبتی  ایفا کنند.

 الإمام الکاظم «ع» در بخش عوامل مادی رفع افسردگی روانی فرموده اند: “خداى بزرگ از بنده پرخواب بیزار است، خدا از بنده بیکار متنفّر است.”

پیرو این حدیث شریف به بطالت گذراندن اوقات، پرخوابی،تنبلی ،بی کاری و بی برنامگی در زندگی به مرور زمان ناراحتی و دلتنگی به دنبال دارد .

اینک در همراهی با ما هیپوفرنیا را شناختید و با عوامل مادی و معنوی موثر در شکل گیری این حالت روانی آشنا شدید بدون شک مواظب هستید که با اقداماتی مناسب خود را از چنگال این بیماری روانی مخرب نجات دهید.

از آنجایی که هیپوفرنیا به  عنوان یک حالت عجیب و قریب زمانی رخ می دهد که حتی فرد فکرش را هم نمی کند سعی کنید با مدیریت افکار و برنامه ریزی صحیح در زندگی خود حتی به این پدیده فکر هم نکنید!

‌