مناجات سیزدهم خمس عشر ؛ مناجات الذاکرین + ترجمه و قرائت صوتی

مناجات سیزدهم خمس عشر به نام مناجات الذاکرین مشهور است و همانطور که پیداست از سری مناجات های پانزده گانه حضرت سجاد به نام مناجات خمس عشر می باشد. این مناجات به مناجات یاد کنندگان خدا معنی شده است. در این مناجات به مقادم ذکر و ذاکرین الهی پرداخته شده است. همراه بامجله اطلس پلاس مروری داشته باشیم به مناجات سیزدهم خمس عشر.

مروری بر محتوای مناجات الذاکرین

مقام «ذکر الهی» در حقیقت مقام اجازه سخن گفتن با خدای متعال است، نعمت ذکر و سخن گفتن با خداوند از بزرگ ترین نعمت هایی است که خدا به منت گذاشت و به بندگانش ارزانی داشته است.

در قسمت هایی آغازین مناجات سیزدهم خمس عشر حضرت سجاد علیه السلام با اشاره به این نکته که اگر خدای متعال امر به ذکر و یاد خودش نمی کرد انسان هیچگاه خود را لایق و سزاوار سخن گفتن و یاد و ذکر خدا نمی دانست، می فرماید که مقام خداوندی منزه تر از آن است که مثل منی بتواند ذکر تو را بگوید زیرا یاد کردن من از مقام و ذات خداوندگارم به اندازه استعداد من و به فراخور علم و معرفت من است نه واقعا آنچه که تو هستی.

درخواست توفیق گفتن ذکر خداوند مطلب دیگری است که در مناجات سیزدهم خمسع عشر حضرت سجاد علیه السلام به آن اشاره فرموده اند چرا که آنچه که موجب تقرب ما به خداوند می شود ذکر است آن هم ذکری که برآمده از دل باشد. ذکری که در همه حال باشد و در شدت و سختی و در خوشحالی و غم همواره یاد خدا همراه انسان باشد.

حضرت سجاد علیه السلام در مناجات سیزدهم خمس عشر یا همان مناجات الذاکرین اشاره به این نکته نیز دارند که هیچ عقلی از معرفت و شناخت خداوند متعال بی‌بهره نیست و خداوند عقل‌ها را طوری آفریده است که بتوانند او را بشناسند: «وَ عَلى‌ مَعْرِفَتِکَ جُمِعَتِ الْعُقُولُ الْمُتَبایِنَهُ»

اما ذکر خداوند چه اثاری دارد؟ این مطلب مهم دیگری است که حضرت سجاد در مناجات الذاکرین به آن اشاره فرموده اند آنجا که می فرمایند: «فلا تطمئن القلوب الا بذکراک» در نگاه نورانی امام سجاد علیه السلام بدست آمدن آرامش دل با یاد خداوند است: «نفوس جز با یاد تو آرامش و سکونت نمی‌یابند.»

در ادامه مناجات سیزدهم خمس عشر هدف نهایی انسان رسیدن به لقاء الله و رویت خداوند متعال عنوان شده است و این مرحله ای است که میان انسان و خداوند هیچ حجاب و حائلی نیست. در واقع در این مناجات اینطور گفته می شود که رسیدن به لقاء الله و رویت خدا هدف از خلقت انسان بوده است و هر لذتی که غیر الهی باشد و از غیر ذکر خدای متعال بدست آمده باشد، نادرست بوده و نیازمند به استغفار و توبه می باشد.

متن مناجات سیزدهم خمس عشر

سْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

إِلَهِی لَوْ لا الْوَاجِبُ مِنْ قَبُولِ أَمْرِکَ لَنَزَّهْتُکَ مِنْ [عَنْ‏] ذِکْرِی إِیَّاکَ عَلَى أَنَّ ذِکْرِی لَکَ بِقَدْرِی لا بِقَدْرِکَ وَ مَا عَسَى أَنْ یَبْلُغَ مِقْدَارِی حَتَّى أُجْعَلَ مَحَلا لِتَقْدِیسِکَ وَ مِنْ أَعْظَمِ النِّعَمِ عَلَیْنَا جَرَیَانُ ذِکْرِکَ عَلَى أَلْسِنَتِنَا وَ إِذْنُکَ لَنَا بِدُعَائِکَ وَ تَنْزِیهِکَ وَ تَسْبِیحِکَ

إِلَهِی فَأَلْهِمْنَا ذِکْرَکَ فِی الْخَلاءِ وَ الْمَلاءِ وَ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ وَ الْإِعْلانِ وَ الْإِسْرَارِ وَ فِی السَّرَّاءِ وَ الضَّرَّاءِ وَ آنِسْنَا بِالذِّکْرِ الْخَفِیِّ وَ اسْتَعْمِلْنَا بِالْعَمَلِ الزَّکِیِّ وَ السَّعْیِ الْمَرْضِیِّ وَ جَازِنَا بِالْمِیزَانِ الْوَفِیِّ إِلَهِی بِکَ هَامَتِ الْقُلُوبُ الْوَالِهَهُ وَ عَلَى مَعْرِفَتِکَ جُمِعَتِ الْعُقُولُ الْمُتَبَایِنَهُ.

فَلا تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ اِلّا بِذِکْرَاکَ وَ لا تَسْکُنُ النُّفُوسُ اِلّا عِنْدَ رُؤْیَاکَ أَنْتَ الْمُسَبَّحُ فِی کُلِّ مَکَانٍ وَ الْمَعْبُودُ فِی کُلِّ زَمَانٍ وَ الْمَوْجُودُ فِی کُلِّ أَوَانٍ وَ الْمَدْعُوُّ بِکُلِّ لِسَانٍ وَ الْمُعَظَّمُ فِی کُلِّ جَنَانٍ

وَ أَسْتَغْفِرُکَ مِنْ کُلِّ لَذَّهٍ بِغَیْرِ ذِکْرِکَ وَ مِنْ کُلِّ رَاحَهٍ بِغَیْرِ أُنْسِکَ وَ مِنْ کُلِّ سُرُورٍ بِغَیْرِ قُرْبِکَ وَ مِنْ کُلِّ شُغْلٍ بِغَیْرِ طَاعَتِکَ

إِلَهِی أَنْتَ قُلْتَ وَ قَوْلُکَ الْحَقُّ یَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُوا اذْکُرُوا اللهَ ذِکْرا کَثِیرا وَ سَبِّحُوهُ بُکْرَهً وَ أَصِیلا وَ قُلْتَ وَ قَوْلُکَ الْحَقُّ فَاذْکُرُونِی أَذْکُرْکُمْ فَأَمَرْتَنَا بِذِکْرِکَ وَ وَعَدْتَنَا عَلَیْهِ أَنْ تَذْکُرَنَا تَشْرِیفا لَنَا وَ تَفْخِیما وَ إِعْظَاما وَ هَا نَحْنُ ذَاکِرُوکَ کَمَا أَمَرْتَنَا فَأَنْجِزْ لَنَا مَا وَعَدْتَنَا یَا ذَاکِرَ الذَّاکِرِینَ وَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.

ترجمه مناجات سیزدهم خمس عشر

به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانى‏اش همیشگى است

خدایا اگر پذیرش فرمان تو بر من واجب نبود هر آینه پاک نگاه مى‏داشتم خود را از آن که ذکر تو گویم. چه ذکر من تو را به اندازه‌ی کاستى من است نه برازنده‌ی کمال تو. شان و قدر من چه اندازه مى‏تواند بالا رود تا ظرف تقدیس تو قرار بگیرم؟ از بزرگ‏‌ترین نعمت‌های تو بر ما جارى شدن ذکرت بر زبان ما است. و اجازه‏ات به ما که تو را بخوانیم و تنزیه و تسبیح گوییم. خدایا پس ذکرت را به ما الهام کن در نهان و آشکار و شب و روز و پیدا و پنهان و در خوشى و ناخوشى و ما را به ذکر پنهان مانوس فرما و به عمل پاکیزه و کوشش پسندیده به کار بگیر و به میزان کامل پاداشمان بده. خدایا دل‌هاى عاشق شیفته‌ی تو هستند و خردهاى جدا از هم بر معرفت تو‏ گرد آمده‏اند.

به همین خاطر دل‌ها آرام نگیرد جز به یاد تو و جان‌ها جز به هنگام مشاهده‏ات راحتى نیابد. تو تنزیه‏شده‏اى در هر جا و پرستیده گشته‏اى در هر گاه و در هر روزگار بوده‏اى و به هر زبان‏ خوانده شده‏اى و در هر دلى بزرگ داشته شده‏اى. از هر لذتى به جز ذکر تو و از هر آسایشى‏ به جز همدمى با تو و از هر شادمانى به غیر از قرب تو و از هر شغلى جز طاعت تو پوزش مى‏جویم.

تو گفتى‏ و گفتارت حق است که: «اى کسانى که ایمان آورده‏اید، خدا را بسیار یاد کنید و در بامداد و شام‌گاه او را تسبیح گویید» و تو گفتى و گفتارت حق است که: «مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم» ما را به یاد کردن خود فرمان دادى و وعده فرمودى که تو نیز از روى شرافت و عزت و کرامت بخشیدن به ما، ما را یاد کنى. اکنون برابر با فرمانت تو را یاد مى‏کنیم. پس تو نیز به وعده‏ات وفا کن، اى یادآور یاد کنندگان و اى مهربان‏‌ترین مهربانان.