عطامحمد نور در لیست اطلاعاتی ناتو

نمایندگان مخالف دولت آلمان، خواهان تحقیق در مورد گزارشی شده ‌اند که نشان می‌دهد ارتش و سازمان اطلاعات خارجی این کشور در “قتل هدفمند” شماری از افراد طالبان با ناتو همکاری کرده‌اند.

مجله آلمانی اشپیگل گزارش داد که بر مبنای مدارک سری ناتو، آلمان از جمله کشورهایی بوده که نام‌ شماری از شبه نظامیان طالب را به فهرست افرادی اضافه کرده‌اند که باید هدف قرار می‌گرفتند.

مجله اشپیگل در گزارشی با نام “فهرست اوباما: تاریخچه مشکوک قتل‌های هدفمند در افغانستان” ادعا کرده که بربنیاد این اسناد که برخی از آنها در میان مدارکی است که ادوارد اسنودن افشا کرده ناتو در افغانستان تنها اعضای طالبان را هدف قرار نمی‌داده؛ بلکه نام افراد دیگری از جمله قاچاقچیان مواد مخدر، سربازان مشکوک به حمله به ناتو یا پیوستن به طالبان نیز در این فهرست دیده می‌شود.

شماری از افراد نیز تنها برای جمع‌آوری اطلاعات لازم در مورد شان به این فهرست افزوده می‌شدند، از جمله عطامحمد نور؛ والی بلخ که در سال ۲۰۱۰ نامش وارد این فهرست شده است.

آنچه برای ناظران مسایل افغانستان در این میان، جالب توجه است این نکته است که این موضوع در بیرون از افغانستان برای کشورهای مجری و کمک کننده به این پروژه بیشتر از داخل افغانستان به عنوان کشور قربانی و هدف آن، بحث برانگیز شده است و این از دید آنها نشانگر آن است که جنگ با تروریزم و جنبه های ضد ملی آن تا چه میزان از سوی حکومت مرکزی افغانستان مورد اغماض و بی توجهی قرار گرفته است.

نکته دیگر در این گزارش، جنبه حقوق بشری این رویکرد است که هرگز مورد توجه ناتو و کشورهای کمک کننده و تسهیل کننده تحقق آن مانند آلمان واقع نشده است. این در حالی است که حقوق بشر نه تنها خط سرخ کشورهای غربی در عملکردهای نظامی و غیر نظامی شان عنوان می شود؛ بلکه در سال های نخست حمله ناتو به افغانستان، از اهداف اصلی این ماموریت قلمداد می شد.

مثلا در بخشی از این گزارش، تایید می شود که حتی آن گروه از سربازان نیروهای مسلح افغانستان که «مشکوک» به حمله به نیروهای ناتو بودند و یا «احتمال» پیوستن شان به نیروهای طالبان وجود داشت نیز هدف قرار می گرفتند و کشته می شدند و آلمان از نظر اطلاعاتی به تحقق این هدف کمک می کرده است.

بحث برانگیزترین فراز این گزارش، جایی است که گفته می شود شماری از افراد برای جمع آوری اطلاعات لازم در مورد آنها در این لیست جای داده می شدند که عطامحمد نور؛ والی پرقدرت بلخ هم یکی از آنها بوده است.

آقای نور یکی از متحدان اصلی نیروهای خارجی در مبارزه با تروریزم و جنگ علیه طالبان بوده است.

او به ویژه با نیروهای آلمانی که در ولایت قندز افغانستان مستقر هستند، همکاری های نزدیکی دارد؛ اما این گزارش، فاش می کند که این همکاری اگر از نظر آقای نور، بخشی از تعهد او برای مبارزه تروریزم بوده است، برای نیروهای آلمانی و ناتو کارکرد اطلاعاتی و استخباراتی داشته و او یکی از اهداف جاسوسی نیروهای آلمانی و ناتو بوده است.

عطامحمد نور از فرماندهان قدرتمند مجاهدین است که از نفوذ بالای سیاسی و اجتماعی در شمال کشور برخوردار است و بدون همکاری او، امکان موفقیت نیروهای خارجی در حوزه شمال کشور، غیر ممکن بود.

جاسوسی و جمع آوری اطلاعات در مورد چنین فردی از سوی نیروهای آلمانی و ناتو، نشان می دهد که آنها نسبت به همکاری های راهبردی، حیاتی و تعیین کننده آقای نور در جنگ با تروریزم، نگاهی مطلقا ابزاری و سودجویانه داشته اند و صداقت او در این راستا را دستمایه رسیدن به اهداف پنهان استخباراتی خود قرار می داده اند.

هرچند مشخص نشده است که جمع آوری اطلاعات در باره عطامحمد نور از سوی نیروهای آلمانی و ناتو برای چه هدفی صورت می گرفته است؛ اما این امر، به باور تحلیلگران، از آنجایی که او را نیز در لیست افرادی مانند فرماندهان یا اعضای طالبان، قاچاقچیان مواد مخدر، سربازان مشکوک به همکاری با طالبان و… قرار داده اند، نشانگر آن است که هدف از این اقدام، طبیعتا منفی بوده و به نظر نمی رسد خود آقای نور از این اقدام، مطلع بوده باشد که این خود بر منفی و غرض آلود بودن این اقدام، دلالت دارد.

نکته مهم دیگر این است که با افشای این اقدامات، گمانه ها در خصوص انجام برنامه های مشابه در مورد دیگر رهبران افغانستان، به ویژه سران مجاهدین نیز تقویت خواهد شد.