بیماری نابخردی

ضرب‌المثل هزارگی، در مناطق مرکزی است که می‌گوید:«برای خود بَلگِیو نمی‌تنی برای دیگران اُوماج موکنی»
بلگیو و اوماج، هردو از خانواده‌ آش‌ است، نهایت بلگیو کار ساده‌است و اماج دارای پیچیدگی است.
این ضرب‌المثل، در موردی کسی به‌کار می‌رود که برای خودش، کار نمی‌کند؛ حتا کارهای ساده و آسان؛ اما برای انجام کار دیگران و کار برای دیگران، استادکار است و جان می‌دهد. از حمالی لذت می‌برد و از عهده هرنوع کار شاق و پیچیده بر می‌آید؛ یعنی به‌نوعی، به‌مرض بلاهت و حماقت گرفتار شده‌است و نمی‌تواند نفع و ضرر خود را تشخیص دهد.
این ضرب‌المثل برای دسته‌ای افغان‌ها و بعضی از سیاست‌مدران نابخر این سرزمین صادق است. این عده، برای خود و برای کشور خود نمی‌توانند کوچک‌ترین کاری انجام دهند؛ گویا اساساً ذهنشان معلول است و توانایی محاسبه و انجام کار را ندارد؛ اما برای کار دیگران و کار برای دیگران، دارای مهارت و توانایی فوق‌العاده‌اند.
مردمانی این جامعه، نمی‌تواند جاده‌های خود را تمیز کنند؛ نمی‌توانند ترافیک خود را سامان دهند، نمی‌توانند تروریست‌های چند میلیتی را از دهشت‌آفرینی بازدارند و از کشور خود بیرون کنند، نمی‌توانند مخالفان مسلح و آدم‌کش را در 20 کیلو‌متری پایتخت سرکوب کنند؛ ولی، وقتی تب جنگ بین پاکستان و هندوستان بالا می‌گیرد؛ برخی، آمادگی خود را برای ایستادن در کنار پاکستان اعلام می‌کنند. هنگامی که عربستان جنگ خود را علیه یمن و به‌قصد تعرض به‌این کشور اعلام می‌کنند، بعضی در افغانستان آمادگی خود را به‌قصد کمک به‌عربستان و دفاع از حرمین شرفین اعلام می‌کنند! وقتی جنگ در سوریه شروع می‌شود افغان‌ها، بخشی از نیروهای دو طرف جبهه متخاصم را تشکیل می‌دهند. سال‌ها پیش، زمانی که درگیری بین آذربایجان و ارمنستان شروع می‌شود، ازافغانستان به‌آذربایجان نیرو اعزام می‌شوند…
این آدم‌ها وطیف‌های احساسی که هموراه، نقش کاسه‌ای داغ‌تر از آش را در منازعات و مخاصمات دیگر کشورها، بازی می‌کنند و در مواردی داعیه جهاد جهانی را بر سر می‌پرورانند، لختی درنگ نمی‌کنند که آفغان‌ها، چیزی از دیگران کم ندارند و دارای همان کرامتی انسانی‌اند که دیگرانند، این مردم، برای مزدوری و برای پیش‌مرگی خلق نشده‌اند، این مردم ابزار بی‌مقدار دیگران نیستند، این مردم، برای سواری دادن به‌دیگران آفریده نشده‌اند.
به‌حاملان این نوع باورها، باید گفت، اندکی بیندیشید و بیماری نابخردی را در جامعه‌ تزریق نکنید و از افغان‌ها همواره مزدور نسازید. شما اگر خیلی توانایی دارید نیروهای نظامی و امنیتی را در کشور خود کمک کنید تا تروریست‌های چند میلیتی را سرکوب کنند، تا به‌حیثیت و شرافت افغان‌ها، بیش از این، تعرض نکنند، چراغی که به‌خانه رواست به‌مسجد حرام است.
در عرصه‌ سیاست، ایستادن و نایستادن، در کنار این و آن، براساس منافع است و شما که بدون در نظر داشت سودوزیان برای افغانستان، از ایستادن و کمک کردن به‌کشور خاص، سخن می‌گویید، نقشی که بازی می‌کنید، به‌آن نقش پیش‌مرگ و مزدوری گفته می‌شود؛ بنابراین، شما، دارای افکار و پندارهای موهوم هستید که ذره‌ای از عناصری سیاست‌ورزی مدرن، در آن نمی‌توان یافت و رهاورد جز فقر، فلاکت و حقارت ندارد.
داکتر سید جواد سجادی