بانوی اول؟

تا قبل از به میان آمدن دولت وحدت ملی در افغانستان، مشکل شماره‌گذاری خانم‌ها نیز وجود نداشت. پس از روکار آمدن این دولت و متعاقب آن، فعالیت «رولا غنی» همسر اشرف غنی در عرصه اجتماع، برخی رسانه‌های افغانستان با تقلید کورکورانه از برخی کشورهای غربی، درصدد زنده کردن یک اصطلاح منسوخ برآمدند.

این اصطلاح که در حال حاضر حتی در بسیاری از کشورهای غربی نیز منسوخ شده، به کار بردن لقب، «خانم اول» یا «بانوی اول کشور» برای همسر اشرف غنی است.

بانوی اول، لقبی است که درگذشته، دربار شاهان اروپایی و بعضاً چینی، به همسران شاهان اعطاء می‌کردند اما با رفتن جامعه به‌سوی دموکراسی، این اصطلاح نیز منسوخ شد. در حال حاضر فقط چند کشور معدود از آن استفاده می‌کنند که همواره مورد انتقاد فعالان مدنی قرار داشته است.

در تعریف نوین دموکراسی در یک جامعه، همان‌طور که شهروند اولی، دومی و سومی نداریم، بانو اولی و دومی و سومی هم نداریم. بر اساس این تعریف، واگذاری لقب بانو اول به همسر رئیس‌جمهور خلاف اصل حکومت‌داری مردمی است که در آن بین خانم‌ رئیس‌جمهور و سایر خانم‌های کشور، تفاوتی از نگاه رتبه‌بندی و شماره‌گذاری وجود ندارد. در حکومت‌های مردم‌گرا، چنان‌که طبقه‌بندی شهروندان برداشته می‌شود، واگذاری القاب و جایگاه‌های ویژه و تشریفاتی نیز برای نزدیکان حاکمان، مردود است. سخن آخر این که رولا غنی در حالی مدعی رفع تبیض بین زنان افغانستان است که لقب بانوی اولی، خود یک اصطلاح تبعیض‌آمیز است.

مرادی