اصل ماجرا در جعل محتوای کتاب درسی چیست؟

من از سال ۱۳۹۳ تاکنون به‌عنوان یکی از اعضای انکشاف نصاب، مشغول فعالیت در دپارتمنت فقه جعفری هستم. این قصه را برخی از دوستان می‌دانند و به‌همین دلیل پیرامون قصه‌ی تلخ حذف نام و تصویر نیکپا و جعل تاریخ در کتاب صنف یازده می‌پرسند.

تصمیم نداشتم پیرامون این “کجی” گردن شتر چیزی بنویسم؛ زیرا کجی فقط همین یکی نیست که از سر تا پا کج است. اما پیام فیسبوکی وزیر سابق معارف، محترم مرویس بلخی را که دیدم احساس کردم برای دفاع از کارنامه‌ی این انسان خوب هم که شده، باید نکاتی را خدمت دوستان یادداشت کنم.

نصاب، مُخ و مغز معارف است و معارف، مُخ و مغز تمام داشته‌ها و فعالیت‌های انسانی یک جامعه و بستر ایجاد تمامی تغییرات مثبت و یا منفی. در این هیچ عاقلی نمی‌تواند تردید کند. اما این مُخ و مغز معارف افغانستان با رنج‌ها و دردهای بسیاری دست‌به‌گریبان است.

۱. عدم رعایت نظم و نظام تشکیلاتی، اولین و جدی‌ترین درد نصاب و کل دولت افغانستان است. هر وزارت، معینیت و ریاستی دارای مشاورین توصیه‌ای است که به هیچ‌ وجه به رئیس، معین و وزیر پاسخ‌گو نیستند. این مشاورین حتی ممکن است به مقام ریاست جمهوری نیز پاسخ‌گو نباشند. آنان از سوی دونرهای خارجی با معاشات دالری و به‌عنوان اعضای انکشافی استخدام شده‌اند و فقط به آن دونر ممکن است پاسخ‌گو باشند. اما صلاحیت این اعضا و افراد بی‌مسئولیت بسیار است. آنان در ریاست انکشاف نصاب، حق دارند هر کتابی را در آخرین لحظات و بدون توجه به خواست و رضایت مولف تغییر دهند و کم و یا زیاد کنند.

۲.فساد اداری چالش دیگری است که انکشاف نصاب و هر اداره دیگر در افغانستان با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند. این چالش، چالش نخست را حمایت می‌کند و بیش از پیش آدم‌های توانا، اما بی‌حامی، را به سکوت و همراهی وادار می‌سازد و این سخن را که “آدم غریب باید نان خود را بخورد و پرده‌ی خود را بکند” شعار همگانی و همگی می‌سازد. وزارت معارف، همچنان که همه می‌دانیم، متاسفانه در این جهت از فاسدترین ادارات بوده است.

۳. تبارگرایی و قوم‌گرایی چالش جدی دیگر است که آشکاری و وضوح آن مانع گفتن هر سخن اضافه در آن باب می‌شود. وضعیت وزارت معارف را نیز همه‌ی ما می‌دانیم.

۴. دین‌گرایی متحجرانه چالش دیگری است که اَعمال افراد به‌ظاهر غیردینی را قابل حذف و حبط می‌داند و اثبات و نسبت دادن همان عمل را برای افراد به‌ظاهر دینی جائز و روا می‌دارد. مشاورین پیش‌گفته، که به‌نحوی از امارت اسلامی، شورای علمای سراسری و… برای اسلامی‌سازی یا اسلامی‌نگه‌داشتن نصاب تعلیمی نمایندگی می‌کنند، جزء پیشکسوتان این گونه دین‌گرایی هستند. . با تکیه بر این نارسایی‌ها و از بستر همین چالش‌هاست که مشاور انکشافی به‌نام حبیبالله راحل به درج تصویر بهاوی به‌جای نیکپا اقدام می‌کند و هیچ کسی هم نیست که در برابر او بتواند بیاستد.
.
نوت
۱. در مورد این جعل، جناب آقای مرویس بلخی و مسئولین فعلی وزارت معارف هیچ نقش و سهمی نداشتند و ندارند.
۲. دولت و ملت افغانستان تا زمانی که نتوانند بر چهار چالش فوق پیروز شوند، نباید منتظر راست‌شدن این کجی‌ها باشند.

علی فائق