آیا محاصره ترکیه نیز مانند قطر امکان پذیر است؟

برخی دیگر نیز این سوال را پرسیده اند، که آیا تهدیدات غرب، ترکیه و «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری این کشور را می ترساند؟ و چرا؟

روزنامه القدس العربی درتار نمای خود در گزارشی به قلم «اسماعیل جمال» نوشت:

به نظر رئیس جمهوری ترکیه، دورانی که این کشور تسلیم هرخواسته ای از سوی غرب می شد، گذشته است.

اردوغان بعد از تهدید غرب به این که ترکیه، دیگر از تهدیدات غرب نمی ترسد و نمی توان آنرا محاصره کرد، خطاب به غرب گفت، اگر فکر می کنید که با تهدیدات خود مبنی بر محاصره اقتصادی، می توانید ترکیه را بترسانید، در وهله اول باید بدانید که بابت این کار، بهای سنگینی را پرداخت خواهید کرد.

به طور کلی می توان گفت، که روابط ترکیه وغرب از سال ها قبل دچار تنش بود و با مشکلاتی که همه پرسی اخیر برای تغییر نظام ریاست جمهوری ترکیه ایجاد کرد، این تنش ها افزایش یافت و انتظار می رود، که این مشکلات در آینده بیشتر نیز شود، به ویژه با توجه به اینکه ترکیه قرارداد خرید سامانه دفاعی موشکی اس 400 از روسیه را امضا کرده است، رویکردی که غرب به شدت با آن مخالف است و تحلیلگران آن را تهدید محسوب می کنند.

موانع محاصره اقتصادی و سیاسی ترکیه

تحلیلگران براین باورند، که ترکیه با برخورداری از مساحت جغرافیایی بالا با کشور هایی هم مرز است، که رویکردهای سیاسی واستراتژیک با غرب دارند و نیز مشرف به سه دریا است و به هیچ وجه امکان محاصره آن وجود ندارد، مگر اینکه به گفته یکی از آنان، همه درباره این مساله اتفاق نظر داشته باشند.

ترکیه علاوه بر هم مرز بودن با یونان، بلغارستان و ارمنستان که گرایش زیادی به غرب دارد، 900 کیلومتر با سوریه و 320 کیلومتر با عراق مرز مشترک دارد و نیز مرز های گسترده با ایران و صد ها هزار کیلومتر نیز در دریای سیاه مرز باز دارد، و دریای مرمره و دریای سفید نیز در اطراف آن هستند، بدین ترتیب، محاصره ترکیه، به گفته یکی از نویسندگان ترکیه، صرفاً توهم است.

در شرایطی که صحبت از محاصره ترکیه دشوار است، درباره محاصره سیاسی و اقتصادی هم می توان گفت، که غرب درصورت تشدید اختلافات با اردوغان به علت نزدیکی رو به رشد با روسیه و انتقادات تقریباً همه روزه از اروپا، ممکن است به آن متوسل شود.

ناظران معتقدند که روابط میان ترکیه و اروپا از سال ها پیش به پایین ترین حد خود رسیده است و دو طرف به کنار گذاشتن آن فکر نمی کنند، مگر اینکه اتفاقات بزرگی روی دهد، که یکی از طرفین مجبور به اتخاذ اقدامات استثنائی و قربانی کردن سطح منافع مشترک موجود بین دو طرف شود.

عدم موفقیت در مذاکرات الحاق ترکیه در اتحادیه اروپا

درخصوص موضوع الحاق ترکیه به اتحادیه اروپا، آنکارا مطمئن است، که این اتحادیه با ملحق شدن ترکیه موافقت نخواهد کرد و به همین دلیل، آنکارا دیگر اصرار و شور و اشتیاق گذشته را برای پیوستن به اتحادیه اروپا ندارد.

از این رو، تهدیدات اروپا علیه ترکیه مبنی بر متوقف کردن روند الحاق این کشور، دیگر آنکارا را نخواهد ترساند، زیرا آنکارا می داند که اتحادیه اروپا برای جلوگیری از اینکه ترکیه بیش از این به سمت روسیه نرود، این مذاکرات را متوقف نخواهد کرد.

آنکارا درعین حال می داند، که موضوع ملحق شدن ترکیه به اتحادیه اروپا، بیش ازاین پیشرفتی نخواهد کرد و در نتیجه تلاش خواهد کرد، تا از برخی از ویژگی های مالی و توافق های اقتصادی که می تواند دراین زمینه مفید واقع شود، استفاده کند و بیش از این انتظاری ندارد.

تاثیر توافق ترکیه و اروپا در خصوص اوارگان در مناسبات دو طرف

اما در خصوص توافق آوارگان میان دو طرف، روند تحولات در ماه های گذشته نشان می دهد، که این موضوع، مبتنی بر منافع مشترک بوده است و اتحادیه اروپا این توافق را متوقف نخواهد کرد، تا با موج آوارگان و ورود صدها هزار پناهجوی جدید مواجه نشود و در مقابل آنکارا هم تمایلی به لغو این توافق ندارد، تا بتواند از امتیاز های مالی که به این کشور در تحمل بار آوارگان در خاک خود کمک می کند، استفاده کند.

نگرانی اعضای ناتو از نزدیکی ترکیه با روسیه

اما در زمینه سیاسی، غرب و از جمله سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) درحال حاضر از نزدیک شدن روابط روسیه و ترکیه نگران است، بنابراین، موضوع در اینجا تحریم نیست، که ناتو بخواهد ضد آنکارا اعمال کند، صحبت از هر گونه تحریم، به معنای سوق دادن بیشتر اردوغان به سمت نزدیک شدن به پوتین است.

به نظر می رسد که «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه با اقدامات خود در ترکیه که جسورانه توصیف می شود، درصدد شکستن معادله سابق است، که می گوید ترکیه قدیم دیگر وجود ندارد.

ترک ها می گویند، که کشور آن ها ده ها سال به نزدیکی با غرب و ناتو پایبند بوده است، اما آن ها روند در حاشیه قرار دادن ترکیه و عدم حمایت سیاسی و نظامی از این کشور را در پیش گرفته اند.

اما سیاست فعلی اردوغان مبتنی بر اصلی جدید است، که می گوید، ائتلاف مجانی وجود ندارد و آنچه شما با دادن آن به ما مخالفت می کنید، از طریق دیگران به آن دست پیدا می کنیم و جایگزین های دیگر برای ما وجود دارد و به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران، این رویکرد باعث شده است، که بسیاری از تهدیدات غرب علیه اردوغان بیهوده و بی فایده باشد.

وابستگی اقتصادی ترکیه به شرق و کشور های حاشیه خلیج فارس

اما از لحاظ اقتصادی، با وجود صحبت زیاد از نزدیکی ترکیه با شرق به ویژه کشور های حوزه خلیج فارس و این موضوع که اقتصاد ترکیه به شکل عمده ای به این کشور ها تکیه دارد، آمار های رسمی نشان می دهد، که کشور های اروپایی همچنان از لحاظ میزان مبادله تجاری و سرمایه گذاری و گردشگری در رتبه های اول قرار دارند و کشور های عربی در جایگاه های بعدی قرار گرفته اند.

به اعتقاد اقتصاد دانان، این آمار ها از سوی اروپا قابل تهدید نیست، زیرا ترکیه بازاری مهم برای اغلب کشور های اروپایی محسوب می شود، به عنوان مثال، ترکیه سالانه اجناس و کالا هایی به مبلغ حدوداً 12 میلیارد یورو به آلمان صادر می کند؛ اما در مقابل اجناسی با ارزش 25 میلیارد یورو از این کشور وارد می کند، و این مساله درباره اکثر کشور هایی اروپایی، که ترکیه از آن ها واردات دارد، صدق می کند و درنتیجه این کشورها درصورتی که به فکر تحریم اقتصادی ترکیه باشند، خودشان بیشتر متضرر خواهند شد.

اردوغان در واکنش به تهدیدات آلمان مبنی بر اعمال تحریم های اقتصادی علیه ترکیه گفت، اقتصاد آنکارا محدود به یک کشور مشخص نیست، ما از همه سرمایه گذاران استقبال می کنیم و برای آنان فضای مثبت ایجاد می کنیم، اما اجازه نخواهیم داد، که به ابزاری برای اقدامات تحریک آمیز علیه ترکیه تبدیل شوند، ترکیه کشوری مهم برای سرمایه گذاری است و در صورتی که یک سرمایه گذار از ترکیه خارج شود، سرمایه گذار دیگر جای آن را می گیرد.