آیا احتمال درگیری میان چین و امریکا بیشتر می شود؟

  • انتشار: ۱۸ سرطان ۱۳۹۹
  • سرویس: بین المللدیدگاه
  • شناسه مطلب: 88894

امریکا در دوره زمامداری دونالد ترامپ بر افزایش رویارویی با چین به عنوان یکی از رقبای اصلی بین‌المللی خود تأکید کرده و این مسئله را در اسناد بالادستی به ویژه سند استراتژی امنیت ملی ۲۰۱۷ مورد تأکید قرار داده است. این سند از چین به عنوان چالشی علیه قدرت، نفوذ و منافع واشنگتن یاد کرده است.

در این سند بر برتری امریکا در عرصه بین‌المللی و همچنین تقویت توانمندی نظامی این کشور برای ایفای نقش ابرقدرتی تأکید شده و از چین به عنوان کشوری که در پی ضربه زدن به منافع امنیتی و مالی امریکاست یاد شده است. دونالد ترامپ رئیس جمهوری امریکا در سخنانش هنگام ارائه این سند از چین به عنوان یکی از رقیبانی نام برد که تلاش می‌کنند نفوذ و نظام ارزش‌های امریکا را به چالش کشیده و امنیت و توسعه امریکا را متزلزل کنند. طبیعتاً با این نگاه و رویکرد در قبال چین، انتظار می‌رود ترامپ کارزاری همه‌جانبه را علیه چین راه‌اندازی کند و در عمل نیز چنین شده است.

در بعد تجاری و اقتصادی امریکا و چین به عنوان اولین و دومین اقتصاد بزرگ جهان به دلیل سیاست‌های حمایت‌گرایانه اقتصادی دونالد ترامپ که بر افزایش شدید تعرفه‌های تجاری مبتنی است، وارد جنگ تجاری بزرگی از جون ۲۰۱۸ شدند. البته پس از فراز و نشیب‌های بسیار و انجام مذاکرات طولانی و پیچیده سرانجام توافق تجاری جدیدی در جنوری ۲۰۲۰ بین واشنگتن و پکن امضا شد. این توافق در حالی پس از جنگ تجاری ۱۸ ماهه بین دو کشور صورت گرفت که هنوز برخی اختلافات بین دو قدرت اصلی اقتصاد جهان حل و فصل نشده است.
مسئله دومی که در روابط امریکا و چین در برهه کنونی نقش اصلی را ایفا می‌کند، ویروس کرونا و بیماری کووید ۱۹ است. ترامپ از زمان شیوع این بیماری در امریکا بار‌ها چین را مقصر این وضعیت اعلام کرده و به دنبال دریافت غرامت از پکن به دلیل شیوع ویروس کرونا و عواقب فاجعه‌بار آن در امریکاست.

با این حال چینی‌ها واشنگتن را متهم به ادعا‌های بدون سند و شواهد در این زمینه کرده‌اند.ترامپ در ابتدا چین را به پنهان‌کاری در مورد شیوع بیماری کرونا در خاک خود متهم کرد. پس از آن از نهاد‌های اطلاعاتی امریکا هم پیشی گرفت و گفت شواهدی را ملاحظه کرده که نشان می‌دهد منشأ این ویروس یک آزمایشگاه در چین بوده است. از سوی دیگر چینی‌ها هم تلاش کردند انگشت اتهام را متوجه امریکا در زمینه پیدایش ویروس کرونا کنند. «ژائو لی جیان» در توئیتی گفت، ممکن است ارتش امریکا اپیدمی ویروس کرونا را به شهر ووهان چین آورده باشد.

هم چنین تنش‌های نظامی بین دو کشور به مرز خطرناکی رسیده است. وزارت امنیت کشور چین در گزارشی که آپریل ۲۰۲۰ به مقامات ارشد این کشور ارائه کرد تصریح کرد این کشور بعد از شیوع کرونا با موج احساسات چین‌ستیزانه‌ای روبه‌رو است که ایالات متحده هدایت آن را بر عهده گرفته است. در این گزارش رسمی تصریح شده چین در بدترین سناریو باید برای درگیری مسلحانه با امریکا آماده باشد. اکنون رویارویی‌های نیرو‌های دریایی این قدرت نظامی در دریای چین جنوبی به مرحله خطرناکی رسیده و دولت ترامپ نیز اقدامات تحریک‌آمیز خود به ویژه در زمینه حمایت همه‌جانبه از تایوان را افزایش بخشیده است. چین که تایوان را بخشی از خود می‌داند، به دلیل پشتیبانی دولت امریکا از تایوان به شدت خشمگین است.

اختلافات امریکا و چین ابعاد مختلف سیاسی، تجاری و اقتصادی، نظامی و امنیتی و استراتژیک را دربر می‌گیرد. واشنگتن از چین به عنوان یک رقیب اصلی و قدرت تجدید نظرطلب یاد کرده و بر مقابله با سیاست‌ها و اقدامات آن تأکید کرده است. در مقابل چین به همراه روسیه از مخالفان اصلی رویکرد یک جانبه‌گرایانه ترامپ در قبال مسائل جهانی است. مهم‌ترین اختلاف واشنگتن و پکن اکنون بر توسعه نظامی چین و تلاش پکن بر افزایش هژمونی خود در دریای چین جنوبی و دریای شرقی چین متمرکز شده است. تداوم این وضعیت می‌تواند موجب تعمیق و گسترش اختلافات کنونی بین دو کشور شده و به رویارویی مستقیم واشنگتن و پکن بینجامد.

دکتر عبدالطیف نظری

نظرات(۰ دیدگاه)

نظر شما چیست؟