آمدنش بهر چه بود، رفتنش ما را چه سود؟

امریکا در اعلام برنامه خروج خود از افغانستان شفاف نیست/ افغانستان میدان بازی شوم امریکا!
جنجال ها در مورد ایجاد پایگاه های نظامی امریکا در کشورهای همسایه پس از خروج این نیروها از افغانستان کماکان ادامه دارد. نه روسیه و نه امریکا وقت زیادی روی نشان دادن دست پنهان خود در افغانستان صرف نکرده اند و انکارهای تمام قدرت های درگیر در موضوع افغانستان خیلی مهم ارزیابی نمی گردد.

اوایل ماه جاری میلادی، رسانه های امریکایی اعلام کردند واشنگتن قصد دارد پس از خروج از افغانستان نیروهای نظامی و امکانات جنگی خود را به ازبکستان و تاجیکستان منتقل کند. فرمانده نیروهای «سنتکام» امریکا نیز در گزارشش به کنگره اظهار داشت تعدادی از نیروهای امریکایی در کشورهای نزدیک حفظ خواهند شد.

رسانه های افغانستان نیز با انتشار گزارش های غیر مستند موضوع را به صورت داغ مطرح کردن و گزارش دادند مسکو در تلاش است پایگاهی در تاجیکستان و نزدیک مرز افغانستان تاسیس کند. از سوی دیگر برخی رسانه هایی که موضوع خط دیورند را با جدیت دنبال می کنند نیز برای جا نماندن از رقابت با حریفان خود طی گزارشات غیرمستند نوشتند امریکا در منطقه مرزی پاکستان پایگاه نظامی می سازد.

چنین گزارشات نامستندی موجی از شوک و تردید را در سراسر منطقه پخش کرده است. با اینکه نفوذ گسترده و حضور روسیه در کشورهای جمهوری آسیای میانه امری شناخته شده است اما موضوع تاجیکستان این طور نیست. گزارشات با تایید اینکه دوشنبه و تاشکند به امریکا اجازه نمی دهند در خاکشان پایگاه ایجاد کند، روسیه را به انحراف کشاندند. از سوی دیگر وزارت امور خارجه پاکستان نیز اعلام کرد موضوع ایجاد پایگاه نطامی امریکا در خاک پاکستان صحت ندارد. بحث تاسیس پایگاه نظامی امریکا در منقطه دیورند در خاک پاکستان در حالی مطرح می شود که هنوز اسلام آباد نسبت به خروج نیروهای امریکایی از پایگاه هوایی شمس در ولایت بلوچستان خود و همین طور پایگاه هوایی نصیرآباد، نگران است. گفته می شد پایگاه هوایی نصیرآباد در پاکستان قرار بود در اختیار امریکا قرار بگیرد تا با استفاده از آن حمایت ها و پشتیبانی های لازم از ارتش این کشور در افغانستان صورت گیرد.

براساس گزارشات، امریکایی ها مدت طولانی ست که به ایجاد تجارت در اینجا چشم دوخته اند. موضوع به اولین رژیم ملکی پس از پرویز مشرف باز می گردد و به شایعات در مورد معادن طلا در بلوچستان دامن می زند. با این وجود کارشناسان معتقدند ایالات متحده امریکا برای تشویق و شاید هم تهدید پاکستان به بازی با توپ امریکا، از کمک سیصد میلیون دلاری خود به اسلام آباد به عنوان یک حربه استفاده خواهد کرد. اینکه امریکا اعلام کرده این کمک نقدی خود به پاکستان را به حالت تعلیق در می آورد در همین راستا قابل توجیه است.

شاه محمود قریشی، وزیر امور خارجه پاکستان، اما به امریکا خاطرنشان ساخته است افغانستان یک کشور مستقل است و پاکستان نمی تواند خواسته های امریکا در این کشور را عملی سازد. شاه محمود قریشی همین طور از امریکا خواسته است استقلال و تمامیت ارضی پاکستان را نیز مد نظر داشته باشد. به نظر می رسد این اظهارات وزیر امور خارجه پاکستان درست باشد. این در حالی ست که امریکا در سال ۲۰۰۴ میلادی و براساس قوانین تعامل در مرز افغانستان و پاکستان، اجازه یافت به منطقه وارد شود تا القاعده و طالبان را تعقیب نماید. پاکستان می بایست روی این جبهه محکم بایستد به ویژه اینکه زمزمه هایی در مورد احیای دوباره داعش و القاعده در همسایگی شنیده می شود. دولت جو بایدن باید در نظر داشته باشد که تاسیس هرگونه پایگاه نظامی در این منطقه مرزی پاکستان می تواند توجه مظنونین معمول که برخی از آنها ممکن است به دنبال برنامه هسته ای پاکستان باشند، را جلب نماید. نباید فراموش کرد که سی آی ای در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما چگونه از اتمام ماموریت در افغانستان سخن گفت و اعلام کرد تروریست و بقایای القاعده را نابود کرده است اگرچه سی آی ای در ادامه خاطرنشان ساخت بسیاری از جنگجویان القاعده و تروریست ها به خاک پاکستان و این منطقه مرزی گریخته اند.

با در نظرداشت این شرایط و به باور بسیاری از کارشناسان و آگاهان امور امریکا هرچه زودتر جزئیات برنامه خروج خود از افغانستان را اعلام کند، بهتر است. افغانستان و شهروندان این کشور نباید در «بازی بزرگ» از سوی قدرت های کلان به گروگان گرفته شوند. پر واضح است که در صورت تداوم جنگ و خونریزی در افغانستان و بازی خطرناک قدرت های رقیب در افغانستان، این پاکستان است که در مرحله بعد به زمین بازی خونین قدرت های متخاصم تبدیل می شود. همان طور که مقامات پاکستانی و افغانستانی بارها و بارها اعلام کرده اند، صلح و ثبات پاکستان به امنیت و صلح در افغانستان گره خورده است.

پاکستان اگرچه به تمویل و تجهیز و حمایت از طالبان در افغانستان و پیش برد جنگ نیابتی متهم است، اما این نکته را هم خوب درک کرده است که افغانستان بی ثبات و ناآرام بدون شک سبب نفوذ جنگ و ناآرامی به پاکستان خواهد شد.

منبع: