پشت پرده و ماجرای یک گروگان‌گیری

کم‌وبیش هفته گذشته در جریان آزادی یک خانواده کانادایی- آمریکایی از چنگ طالبان- شبکه حقانی قرار گرفتید. آقای «جوشوا بویل» اهل کانادا و همسرش «کایتلن کلمن» از آمریکا در سال ۲۰۱۲ در افغانستان توسط طالبان- شبکه حقانی ربوده‌ شده بودند.

منابع غربی مدعی اند که آن‌ها برای سیاحت به افغانستان آمده بودند؛ البته این ادعا تا حدودی از واقعیت به دور است چون در حال حاضر افغانستان آن‌هم مناطق دورافتاده و پُرخطر این کشور، برای خارجی‌ها محل سیاحت و تفریح نیست.

نزدیک‌ترین دیدگاه به واقعیت آن است که این دو نفر از طرف یک‌نهاد و یا یک کشور خارجی وظیفه داشته اند که به افغانستان بیایند که احتمالاً مأموریت آنان امنیتی و نظامی نبوده است.

جوشوا قبل از اسارت، تحقیقات درباره رفتارهای مسلمان‌ها را آغاز کرده بود و حتی با یک خانم مسلمان نیز پیوند ناموفقی داشت. او همچنین دیدارهای متعددی نیز با زندانیان گوانتانامو داشته تا انگیزه آنان را در جنگِ به اصطلاح مقدس بداند.

حضور او بدون ارتباط با موضوع بررسی افراط‌گرایی در افغانستان و آسیای مرکزی نیز نبوده است. این شهروند کانادا، قبل از سفر به افغانستان، به کشورهای آسیای مرکزی نیز سفر کرده بود.

به‌هرحال، جوشوا و همسرش کلمن که قبل از ربوده شدن از ولایت میدان وردک، بدون فرزند بودند، در دوره اسارت پنج‌ساله خود، دارای سه فرزند شدند که یک فرزند آنان نیز در دوره بارداری خانم کلمن، سقط شد. سال گذشته، ویدئوی این زوج توسط شاخه حقانی طالبان در زمانی که گروگان بودند، پخش شده بود. این گروه، در بدل آزادی این خانواده، خواستار رهایی سه نفر از زندانیانشان از جمله «انس حقانی» فرزند «جلال‌الدین حقانی» در افغانستان بودند که آمریکا و دولت افغانستان به آن توجه نکردند.

به‌هرحال، ارتش پاکستان هفته گذشته ساعاتی پس از آزادی این خانواده، اعلام کرد که خانواده پنج‌نفره جوشوا بویل، در جریان یک عملیات در منطقه قبیله‌ای «کرم» پاکستان نجات داده شدند.

از همان ابتدا، گمانه‌هایی وجود داشت که این زوج گروگان پس از اسارت در افغانستان، به پاکستان منتقل شده اند. پس از آن‌که ویدئوی آنان توسط طالبان- شبکه حقانی پخش شد، این گمانه‌ها به یقین تبدیل گردید که آنان در مناطق قبایلی پاکستان بسر می‌برند. این نکته را هم اضافه کنم که اکنون برکسی پوشیده نیست که شبکه حقانی، بازوی پرتوان سازمان اطلاعات پاکستان یا «آی.اس.آی» نه تنها در افغانستان بلکه در بسیاری از مأموریت‌های برون‌مرزی این سازمان در سایر مناطق پرتنش جهان مثل کشمیر به شمار می‌رود. در این هم نباید تردید کرد که ارتش و سازمان اطلاعات پاکستان از روز اول، در جریان قرار داشتند که گروگان‌ها به مناطق قبایلی این کشور منتقل شده اند اما ترجیح دادند که از آن به عنوان برگ برنده در برابر دولت افغانستان و آمریکا استفاده کنند.

پس از اعلام استراتژی ترامپ درباره افغانستان، ورق به ضرر پاکستان برگشت که کم‌وبیش در جریان قرار دارید. در این استراتژی، فشار از دو ناحیه دیپلماسی و جنگ، بر پاکستان زیاد شد. در عرصه دیپلماسی، توقف کمک‌های آمریکا به پاکستان و در میدان جنگ، افزایش عملیات‌ هواپیماهای بدون سرنشین آمریکایی در مناطق قبایلی این کشور بوده و هست که بر اثر آن، تاکنون چندین مرکز شبکه حقانی هدف قرار گرفته است. از جمع صدها مأموریتی که در ماه گذشته به نیروی هوایی آمریکا محول شد، آزادی جوشوا بویل و خانواده‌اش بود. ارتش و سازمان اطلاعات پاکستان، به یقین رسیده بودند که آمریکا مصمم به آزادی این خانواده است. لذا برای جلوگیری از این‌که باردیگر مثل حادثه «ابیت‌آباد»، آبرویشان نرود و درعین‌حال از فشارهای دیپلماسی نیز بکاهند، دست‌پیشی زدند و گروگان‌ها را آزاد کردند.

اصلاً برای آزادی گروگان‌ها، عملیاتی در کار نبوده است بلکه آی.اس.آی به شبکه حقانی دستور داد که بدون قید و شرط جوشوا و خانواده‌اش را آزاد کنند. به‌رغم آن‌که تاکنون طالبان به‌صورت رسمی درباره آزادی این خانواده، بیانیه صادر نکرده اما یک منبع نزدیک به طالبان دیروز 17 اکتبر، حضور گروگان‌های آزادشده را در خاک پاکستان، تائید کرد.

پایگاه خبری «نن» به نقل از یک فرمانده ارشد حقانی و مسئول نگهداری گروگان‌ها، گزارش داد که طالبان به دلیل افزایش مأموریت‌های جاسوسی پهپادهای آمریکایی، قصد داشتند که گروگان‌ها را از ولایت لوگر به ولایت کنر منتقل کنند اما ازآنجاکه مسیر لوگر با کنر کوهستانی است، گروگان‌ها را نخست به مناطق قبایلی پاکستان منتقل کردند تا از این طریق، آنان را به ولایت کنر برسانند. منبع تصریح کرده است: به گروگان‌ها داروی بیهوشی خورانده شده بود و در عقب یک موتر و خودروی عمومی جاسازی‌شده بودند اما در منطقه «باجور» پاکستان، به چنگ نیروهای امنیتی پاکستان افتادند. ادعای ارتش پاکستان درباره آزادسازی گروگان‌ها مضحک و خنده‌دار است اما مضحک‌تر از آن، فیلم‌نامه طالبان درباره انتقالگروگان‌ها از لوگر در مسیر مناطق قبایلی به کنر، است. سخن آخر این‌که گروگان‌ها در یک اقدام پیشگیرانه، توسط آی.اس.آی، به آمریکا تحویل داده شدند که در این میان، هیچ‌گونه عملیات نظامی و امنیتی در کار نبوده است.

مرادی