یک پیامبر و دو معجزه

پیامبر اسلام پس از بعثت دو معجزه از خود برجای گذاشت؛ یکی معجزه‌ی فکری- فرهنگی که در کتاب قرآن تجلی یافت و دیگری، به گفته‌ی دکتر فیرحی معجزه‌ی سیاسی که عبارت بود از تشکیل شهر- دولتِ مدینه.

وجه اعجاز سیاسی مدینه در این بود که مرز میان قدسی و دنیوی، مقدس و سکولار و سیاست و دیانت فرو ریخت و تحول شگرفی در اندیشه‌ی سیاسی به وجود آمد.

دولت مدینه براساس یک قراردادِ عمومی شکل گرفت و همه‌ی ساکنان مدینه اعم از یهودی، مسیحی، بت‌پرست و مسلمان پای آن را امضاء کردند. الگوی سیاسی محمد مدلی فراقبیله‌ای و پساقبیله‌ای بود که بر مدار امت می‌چرخید و تفاوت و تمایز آشکاری با ملیت داشت.

در این مدل، از ورود انسانهای غیرعرب به دایره‌ی امت استقبال می‌شد و در نتیجه غیرمسلمانان از نژادهای دیگر اخلاقاً خود را مجبور به مشارکت و پیوستن به امت می‌دانستند. در تاریخ روابط بین‌الملل از قرارداد وستفالی که به جنگهای خونین، به بهای مرزبندی میان انسانها، پایان داد به عنوان یک دستاورد بزرگ تاریخی یاد می‌شود.

محمد، اما میان قبایلی که بیش از یک سده به کشتار مشغول بودند، بدون مرزبندی میان آنها و یا پرتاب هر قبیله در جزیره‌ای دورافتاده، با تشکیل امت به شکل معجزه‌آسایی میان آنها صلح برقرار کرد.

دکتر سید یحیی موسوی