چند نکته درباره صلح

امروز سفارت امریکا در کابل به سفارت بریتانیا و اتحادیه اروپا پیوست و خواستار تکمیل و تشکیل اعضای رهبری شورای عالی مصالحه شد.

چرا؟
امریکایی ها و اروپایی ها در صدد بیرون کشیدن نیروهای خود از افغانستان هستند و میخواهند بار جنگ ۱۹ سالۀ این کشور را از شانه های خود دور کنند. آنها مذاکرات بین الافغانی میان طالبان و دولت را یگانه راه آبرومندانۀ این بیرون رفت می دانند تا پس از توافق میان طالبان و نظام حاکم ومورد حمایت شان بر سر یک نظام و دولت، این زمینه مساعد شود. اینکه چنین توافقی افغانستان را به صلح و ثبات پایدار میرساند یا نه، برای شان اهمیتی ندارد و خود را مسئول و متعهد به آن نمیدانند.

اما رئیس جمهورغنی در صدد آن است تا مذاکرات با طالبان و توافق برآمده از این مذاکرات در چهارچوب قانون اساسی افغانستان باشد که بر مبنای قانون اساسی او باید دور دوم ریاست جمهوری خود را تکمیل کند و انتقال قدرت از طریق انتخابات آیندۀ ریاست جمهوری صورت بگیرد. از این رو است که غنی توافق برسر طرزالعمل مذاکرات با طالبان را نپذیرفت، به این دلیل که این طرزالعمل منطبق با قانون اساسی نیست. چونکه او میداند قدم بعدی مذاکرات موضوع آجندا است و طالبان در آجند آتش بس را در موجودیت اشرف غنی به عنوان رئیس جمهور نمی پذیرند و خواستار کنار رفتن او از قدرت هستند.

تقابل میان اشرف غنی و حامیان امریکایی و اروپایی حکومت او از همین نقطه آغاز می شود که این حامیان خارجی میخواهند از مذاکرات بین الافغانی به هر قیمتی از جمله با بیرون کردن اشرف غنی از ارگ استفاده کنند. بنا بر این در این دو روز گذشته اتحادیۀ اروپا، بریتانیا و امریکا خواستار تشکیل شورای عالی مصالحه شدند تا مذاکرات بین الافغانی و توافقات بعدی با طالبان از طریق این شورا شکل بگیرد و دست رئیس جمهور غنی از مخالفت با مذاکره و توافق کوتاه شود. مسلماً از این دیدگاه و سیاستِ امریکایی ها و اروپایی ها داکترعبدالله رئیس شورای عالی مصالحه و تمام مخالفان داخلی اشرف غنی حمایت می کنند و بیرون کشیدن او را از ارگ مورد استقبال قرار می دهند.

پرسش اصلی این است که آیا امریکایی ها و اروپایی ها با قربانی کردن ریاست جمهوری اشرف غنی در برابر موافقت احتمالی طالبان به حکومت بعدی، هیچ تعهد و تضمینی برای ثبات سیاسی و ادامۀ دولت داری در افغانستان خواهند داشت؟ آیا آنها مانع فروپاشی کامل نظام و دولت و نهاد های دولتی بدست طالبان و بازگشت امارت طالبانی و یا فرورفتن افغانستان در یک جنگ خونین داخلی خواهند شد؟

پاسخ این پرسش ها منفی است. امریکایی ها و اروپایی ها چنین تعهد و تضمینی را پس از هر گونه توافق احتمالی نمی دهند. چونکه این تعهد و تضمین بار سنگینی را بر دوش آنها می گذارد و بدون کمک هنگفت نظامی و مالی ممکن نیست؛ در حالی که آنها می خواهند این بار موجود را از شانه های خود به زمین بگذارند.

تقابل فعلی میان غنی و حامیان امریکایی و اروپایی او نقطۀ آغاز است. این تقابل روزهای بعد تشدید می شود. مسلماً سود این تقابل به دامن طالبان و پاکستان می ریزد و افغانستان از آن متضرر می شود. صلح و ثبات پایدار در افغانستان آمدنی نیست تا وقتی که:

امریکا، پاکستان، روسیه، ایران، هند، چین، عربستان، ترکیه، اروپا، آسیای میانه و سازمان ملل، بر سر صلح توافق نکنند، صلح را تضمین نکنند و هزینۀ مالی و نظامی صلح و پایداری صلح را تامین نکنند و تمام افغان های محترم از هر گروه و هر طایفه ای را با زور و فشار وادار به صلح نکنند. اگر صلح و ختم جنگ به افغان ها گذاشته شود، عملی نیست. چون افغان های محترم بدون فشار و زور و کمک خارجی نه صلح کرده می توانند، نه دولت ساخته می توانند و نه زندگی مدنی داشته می توانند. آنها اگر به حال خودشان رها شوند با هم می جنگند، همدیگر خود را می کشند و این کُشت و خون و ویرانی را ادامه می دهند.

محمد اکرام اندیشمند