چالشهای افغانستان چیست؟/ نقاط قوت وضعف اشرف غنی کدام است؟

مشکلات و نواقصی که باعث شده است افغانستان از 16 سال به این سو و با وجود کمک های خارجی، نتواند مشکلات را تبدیل به فرصت نموده و بر بحران ها فایق آید موارد متعددی است که در نوشته زیر به چند نمونه از آن اشاره شده است.

بصورت فشرده چالشهای کشور را می توان در 11مورد یاد آور شد:

1 – مناقشه ای مرزی با پاکستان در قسمت خط دیورند:

با کمال تاسف باید گفت که کشور انگلیس در هر جا که پا گذاشته است در حین بیرون رفت از آن  زمینه ای نفاق واختلاف را بر جا گذاشته است از جمله ای آن می توان نقطه ای اختلافی خط دیورند را ذکر نمود که بین کشور پاکستان وافغانستان وجود دارد.

بعد از حکومت عبدالرحمان که خود منشائ تعین خطوط مرزی بوده است  گاها توسط رهبران افغانستان جدل های تبلغاتی در این جهت بوجود امده و در زمان سردار داود خان کمی شدت گرفته وتا سر حد جنگ پیش رفته بود  دیورند از دید پاکستانی ها نقش حیاتی در بقای کشورش دارد لذا به هیچ عنوان دست از ان بر نمی دارد لذا کوشش می نماید که از ضعف افغانستان بهره جسته وحد اکثر ادعا ی خود را در خصوص افغانستان مطرح نماید تا جای که جنرال حمید گل پدر معنوی طالبان در زمان حاکمیت اقای ربانی بسیار با صراحت به ربانی پشنهاد  می نماید اگر حکومت ربانی خط دیورند را به رسمیت شناخته وامضا نماید پاکستان تعهد می سپارد که تا صد سال پشتونهارا از حاکمیت درافغانستان محروم نماید اما اقای ربانی  چنین امررا نه پذیرفت و حمید گل رسما تهدید نمود که آب خوش را از گلو  پایین نخواهد برد  و با ایجاد تشکیل حلقه ای خرابکار بنام طالبان  تا کنون نگذاشته است که امنیت در کشور بوجود اید علاوه بران  پاکستان خوسته های  یک جانبه واستعلا طلبی  دیگری هم دارد که تفصیل ان در کتاب پس از انزوا ص184 امده است پاکستان ضمن احساس خطر از کشورهند  وبا قدرت اتمی که دارد وجمعیت 170 ملیون نفری نسبت به خواسته های خود کوتاه نخواهد امد وبه همین جهت تلاش می نماید که از اهرم فشار خود یعنی طالبان  دست برنداشته و تا وضعیت خط دیورند  به سود پاکستان مشخص نشود نا امنی را در افغانستان شدت خواهد بخشید وعلاوه بر چهره های مشخص چون طالبان  ستون پنجم ان نیز در خدمت پاکستان بوده ونمی گذارد که افغانستان نفس ارام کشد.

2 – مواد مخدر:

چالش دیگری که وجود دارد منبع درامد سر شار می باشد که از مواد مخدر بوجود می اید مافیای بین المالی به اعتراف رئیس جمهور غنی در طی 16 سال مبلغ 226 ملیارد دالر از مواد مخدر بدست اورده اند در حالیکه کل کمک های خارجی دراین سال ها 140 میلیارد بوده است بنا براین مافیایی جهانی مواد مخدر هیچ گاه حاضر نیستند که چنین منفعت خودرا ازدست دهند ونا امنی بستر ساز چنین فرصت برای  مافیا بوده وسعی می نمایند که از هر وسیله  برای نا امن ساختن افغانستان بهره جویند.

3 –  غارت معادن:

استخراج معادن توسط قاچاقبران بین المللی عامل سوم در ایجاد نا امنی بوده واین گروه براساس منافع خود سعی می نمایند که امنیت درکشور باز نگردد چون درساییه ی نا امنی زمینه ای غارت  معادن گرانبهای این کشور برای سارقین  فراهم است .

4 –  ستون پنجم :

نقش ستون پنجم متاسفانه در کشور بسیار برجسته بوده وتا کنون این حلقه ی مزدور  توانسته اند بیشترین ضربه را بر حکومت و مردم وارد نمایند ضعف حکومت باعث گشته است که ستون پنجم درلایه ها ی بالا رسوخ نموده وبا کمک لابی های خارجی خود سبب گمراهی وجلوگیری از اجرای تصمیمات محوری دولت گردد .

5 – مافیایی اداری :

پس از شکست روسها درافغانستان وتسلط نیروهای کم سواد وغیر متخصیص جهادی وکهنه اندیشان ادارات اجرایی حکومت را درقبضه گرفته ومانع  راه یابی نیروهای متخصیص وجوان گشته وسبب فساد و ارتشا و کندی اصلاحات وپیشرفت در سیاست های اصلاحی دولت گشته وچالش افرین شوند.

6 –   محدویت شدید منابع وتقاضایی نامحدود :

افغانستان کشوری هست که تا کنون بر اساس کمک های بین المللی استوار بوده وهیچ گاه بودجه وهزینه های ان برابری نداشته وچنین امر سبب ضعف حکومت در امور اصلاحی، کار وتولید بوده وباعث فقر شدید وبیکاری وخشونت های خانواده وجامعه گشته وچالش افرین است .

7 – استکاک هویتی وقومی:

نبود عدالت اداری در گذشته وحال نوعی از تنازعات را درادارات  دولتی بوجود اورده وبهره مندی ومحرومیت تباری وقومی درادارات را شدت بخشیده وباعث چالشهای جدی در امر اصلاحات دولتی گشته که مبارزه با چنین پدیده در زمان کوتاه بسیار سخت ودشوار می باشد .

8 – عدم کنترل مرزهای سرحدی:

نبود توانایی در کنترل مرز های بین المللی واستخدامی نیروهای دفاعی از چالشهای بزرگی هست که امنیت کشوررا درخطر قرار داده است بر همین اساس رسوخ  تخریب کاران در داخل خاک افغانستان بسیار با سهولت انجام گشته وبا راحتی  توان ضربه زدن به دولت ومردم را برای گروه خرابکاران فراهم نموده ومشکل افرین است.

9 – تعین مورد مصرف بودجه توسط اداره ای کمک کننده:

بعلت وابستگی شدید مالی دولت افغانستان هیچ گاه نمی تواند بر اساس ضرورت های کشور تعیین بودجه نماید وباید طبق دستور و اولویت های  کشور های کمک کننده بودجه را مصرف نماید بنا براین دست حکومت افغانستان  در جهت  تشخیص اولیت های جدی بسته بوده وسبب چالش های جدی می گردد.

10 – قانون گریزی:

از مشکلات جدی دیگر قانون گریزی است که درافغانستان به شدت رواج یافته وهیچ گونه نظارت موثر دراین زمینه تا حال وجود نداشته است اگر اصلاحات در قوانین بوجود امده است  موفق با اجرای ان نشود تمامی زحمات کف براب گشته وروند بیمار قانون گریزی کشوررا نابود خواهد نمود.

11 – تروریزم بین المللی:

اخرین چالش پدیده ای تروریستی  در شکل بین المللی ان بوده که همواره  باعث خرابکاری ونا امنی می باشد داعش وطالبان دو عنوان نا امن ساز در کشور همواره سعی نموده اند که از مال وجان مردم ارتزاق کرده وضربه های مهلک را بر پیکر مردم و کشور وارد نموده وسرمایه های این مملکت را خاکستر سازند.

با توجه به چالشهای یاد شده که هرکدام ان قادر هست یک کشوررا ازپا دراورد چنین نتیجه بدست می اید که مدیریت ورهبری این کشور کار بس دشوار بوده وقدرت وتوانایی بزرگ مدیرتی می خواهد تا ازاین چالشها موفق بیرون اید بدون شک  هیچ شخصی از عهده ای این کار سنگین به تنهایی بیرون امده نمی تواند مگر با  همکاری مردم وکمک رسانه های  جمعی ودلسوز پس خوب است علاوه بر نقد سازنده باید از عملکردهای مثبت حکومت درامر اصلاحات  وسازندگی حمایت جدی نماییم چون با تخریب ویک جانبه نگری واتهام جز ضرر جمعی دولت ومردم چیزی دیگر حاصل نخواهد شد .

اقبال صادقی