ورود نفتکش های ایرانی به حیاط خلوت آمریکا و تغییر معادلات قدرت در حوزه بین المللی

  • انتشار: ۱۴ جوزا ۱۳۹۹
  • سرویس: بین المللدیدگاه
  • شناسه مطلب: 87270

🔹 حدود (۲۰۰)، سال قبل، آمریکا بر اساس دکترین رئیس جمهور مونروئه، آمریکای لاتین را به عنوان حیاط خلوت و عمق راهبردی خود قرارداد و به اروپایی های آن زمان اخطار داد که از دخالت در این حوزه پرهیز کنند. از آن زمان تاکنون این سیاست همواره در دولت های مختلف آمریکایی اجرا شده و با جنگ ها و کودتاهای مختلف سعی داشته اند تا کشورهای این حوزه را تحت نفوذ و انقیاد خود حفظ کنند.

🔹 این روزها نفتکش های حامل سوخت ایرانی پس از طی (۱۲)، هزار کیلومتر دریانوردی به #ونزوئلا رسیده و با اسکورت نیروهای هوایی و دریایی ونزوئلا پهلو گرفته اند. این در حالی است که هم ایران، هم ونزوئلا، هم شرکت نفتکش ایران و هم فراورده های نفتی ایران تحت تحریم های یک جانبه آمریکا هستند و رساندن بیش از ۱.۵ میلیون بشکه سوخت باکیفیت یورو ۴ در این شرایط نکات مهمی در خود نهفته دارد .

🔹 اول این که تا قبل از تصویب قطعنامه (۲۲۳۱)، در شورای امنیت ( سرطان ۹۴ ) که پس از توافق #برجام صورت گرفت، بر اساس قطعنامه ۱۹۲۹ ( جوزا ۸۹ ) ایران با محدودیت های شدید غیرقانونی در حمل و نقل هوایی و دریایی روبه رو بود . قطعنامه ۱۹۲۹ #شورای_امنیت از همه کشورها می خواست تا « همه محموله‌ها به سمت یا از طرف ایران را در خاک کشور خود از جمله بنادر و فرودگاه‌ها بازرسی کنند » و حتی به کشورها این مجوز را داد که
«اقلامی را که تأمین، فروش، انتقال و صدور آن ها بر اساس قطعنامه ۱۹۲۹ و قبلی ها ممنوع اعلام شده اند توقیف کنند یا از طریق نابود کردن، اوراق کردن یا انبار کردن یا انتقال به کشوری غیر از مبدأ و مقصد از دست این اقلام خلاص شوند».

🔹 قطعنامه ۱۹۲۹ حتی به یک کشور کوچک مثل #جیبوتی این حق را می داد که کشتی های ایرانی را توقیف کند و ایران نیز حق اعتراض به کشورها را نداشت، حتی آن های که ظاهراً دوست ایران هم بودند، این قطعنامه ظالمانه که در نوع خود یکی از سخت ترین قطعنامه ها علیه یک کشور در تاریخ شورای امنیت به شمار می‌رفت، براساس بند (۷ قطعنامه ۲۲۳۱)، لغو شد تا یک خطر و دشواری بزرگ در حوزه حمل و نقل ایران از بین برود و هیچ کشوری به خود اجازه توقیف و بازرسی محموله های هوایی یا دریایی ایران از جمله همین نفتکش های اخیر را با استناد به این قطعنامه ندهد.

🔸سیاست ایران در قبال آمریکا؛

🔹 اما هنوز مشکل اصلی یعنی آمریکا باقی است. آمریکا که ثابت کرده به هیچ توافق و پیمان بین المللی تا زمانی که منافعی در آن داشته باشد، پایبند نیست، چگونه مهار باید کرد؟ به ویژه #ترامپ که در دومین سال دولتش توافق برجام را زیر پا گذاشت و سخت ترین تحریم های پس از انقلاب اسلامی را علیه تهران اعمال کرد. برای مهار این تهدید بزرگ، دیگر کار دیپلماسی و قطعنامه اثر چندانی نداشت.

🔹 آن چه باعث شد این نفتکش ها بدون آزار آمریکا به ونزوئلا برسند، نامه ها و پیام های نظامی و هشدارآمیز مستقیم و غیر مستقیمی بود که تهران قبل و حین حرکت نفتکش ها به سمت ونزوئلا از طریق #سفارت_سوئیس،

دبیرکل سازمان ملل و امیرقطر برای واشنگتن فرستاد و در آن ها به صراحت با اشاره به توان بالای نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در خلیج فارس و تنگه هرمز و یادآوری بلایی که بر سر آخرین توقیف کننده نفتکش های ایرانی در سال قبل آمد، اخطار جدی را ارسال کرد. در این میان البته همراهی برخی کشورهای دوست ایران که پرقدرت هم هستند، موثر بوده است که شاید در زمان مناسب گفته شود.

🔹 نکته دیگر این که ونزوئلا در سال (۲۰۰۸ م)، و در اوج تحریم بنزین علیه ایران محموله های بنزین_ تیل خود را به ایران فرستاد و حالا ایران در جواب آن محبت و در شرایط بسیار سخت امروز، کاراکاس را تنها نگذاشته تا علاوه بر سوخت و مواد اولیه یک ماهه پالایشگاه های این کشور، برخی تجهیزات پالایشگاهی ونزوئلا را نیز که توسط صنعتگران ایرانی حوزه نفت تولید شده، به این کشور بدهد.

🔹 قرار است در قبال این محموله، ایران کالاهای مورد نیاز خود را دریافت کند. ایران یکی از وارد کنندگان اکسید آلومینیم است که در صنعت استفاده می شود و به راحتی هم به ایران فروخته نمی شود، از آن سو ونزوئلا از تولید کنندگان اصلی این ماده است و این تبادل کالایی سود مهمی برای ایران نیز به همراه خواهد داشت. و همچنین در قبال این محموله قرار است ایران شِمش طلا دریافت کند، که به نوع خودش یک معامله چرب و پر ثمر برای ایران محسوب می‌شود.

⏬ نکته آخر این که؛ این موفقیت را باید به پای بخش های مختلف نظام ایران نوشت. در واقع یک همکاری مناسب و راهبردی میان دیپلماسی، بخش نظامی و صنعت نفت در بالادست و بخش های مختلف در پایین دست باعث شد تا علاوه بر یک تبادل کالایی مهم در آن سوی جهان که فواید اقتصادی خاص خود را دارد، بتواند با شکستن دو حلقه محاصره سنگین علیه ایران و ونزوئلا ضمن آن که پیام سیاسی مهمی به جهان مخابره شد، که نشان دهنده مولفه دیگری از قدرت ایران است، با ورود ایران به حیاط خلوت آمریکا ثابت شد که آمریکا قابل شکست دادن است و دیگر نمی تواند با بزرگنمایی خود و ترساندن سایرین، کشورها را به پیروی خود وادارد..!

پژوهشگر حوزه خاورمیانه: محمد انعام آریا

نظرات(۰ دیدگاه)

نظر شما چیست؟