نوشابه‌های مُضر، نظارت نمی‌شوند
- انتشار: ۲۲ حمل ۱۳۹۸
- سرویس: سلامت
- شناسه مطلب: 57149
«شنیده بودم، ولی باور نمی‌کردم کدامش چی فایده و ضرر داره …»
گفته‌های اُمید ۲۵ ساله باشنده‌ی ولایت سمنگان‌است که از یک هفته به‌این‌سو در شفاخانه‌ی «فرانسوی» علی‌آباد شهرکابل، به‌دلیل بیماری دیابت بستری‌است.
پزشکان شفاخانه افزون‌برتداوی، برایش توصیه نموده که ازاین‌پس نباید از نوشابه‌های گازدار استفاده کند.
اُمید که به‌گفته‌ی خودش، از چندین سال به‌این‌سو نوشابه‌ی (آلتونسا) را با غذا و بدون غذا نوش‌جان می‌کرد؛ اکنون به‌این باوراست که تبلیغ و اعلان لحظه‌به‌لحظه‌ی انواع نوشابه‌ها در رسانه‌ها، نبود کنترول و نظارت ازسوی مسوولان دولت و مهم‌تر از همه نبود آگاهی خودش درباره‌ی سودوزیان‌های صحی نوشابه‌های گوناگون گازدار و انرژی‌زا، این‌همه عواملی‌اند که او را به بستر بیماری کشانده‌است.
نه‌تنها به شفاخانه، بل حتا برخی‌را به دنیای اَبدی فرستاده‌است.
صدیق‌الله باشنده‌ی چهلستون ناحیه هفتم شهر کابل می‌گوید که سال گذشته یک برادر کوچک‌تر از خودش را که ۲۰ سال عمر داشت؛ از اثر خوردونوش همین نوشابه‌های مضر از دست داده‌است. به‌گفته او، برادرش هم‌واره از نوشابه‌های گازدار «شفا» و انرژی‌زای «پارتی و جنسنگ» استفاده می‌کرد، تا آن‌که نخست به بیماری جلدی و سپس به درد و پندیده‌گی گرده مبتلا شد و سرانجام پس‌از ماه‌ها تداوی در داخل و بیرون‌از کشور، جان باخت.
این‌که روزانه چه تعداد از شهروندان کشور به‌دلیل استفاده از نوشابه‌های مضر به‌کدام بیماری‌ها مبتلا و به شفاخانه‌ها مراجعه می‌کنند؛ مسوولان برخی‌ازاین شفاخانه‌ها بدون اجازه‌ی وزارت صحت، چیزی نمی‌گویند و به‌خبرنگاران می گوید که: «از وزارت صحت‌عامه مکتوب بیارید…»
دراین‌حال، داکتر همایون نویان متخصص بخش تغذیه و مالک یک کلنیک شخصی در شهرکابل می‌گوید: «نوشابه‌های گازدار و انرژی‌زا به‌صورت عموم به‌جز ضرر، مفادی برای صحت ندارد.»
به‌گفته آقای نویان، استفاده از نوشابه‌های گازدار و انرژی‌زا، ضرر جدی به معده، جگر و رگ‌های خون دارد و بیماری‌های مانند زخم معده، تخریش جگر و کوچک ساختن رگ‌های خون را به میان می‌آورد که حتا سبب سکته‌ی مغزی نیز می‌شود.
برخی دیگراز شهروندان کابل نیز، مدعی‌اند که هرگونه کالا وموادخوراکی مضر و بی‌کیفیت با تبلیغات عوام‌فریبانه در رسانه‌های کشور منتشر می‌شوند؛ اما حکومت هیچ نظارتی بر چگونه‌گی تولید، تورید و نشر اعلان‌های بازرگانی نوشابه‌های مُضر در بازار و رسانه‌های کشور ندارد.
امین‌الله ۲۲ساله باشنده‌ی ناحیه دوم شهرکابل که پس‌از دو سه سال خوردونوش نوشابه‌های انرژی‌زا، به‌تازه‌گی از تأثیر منفی این نوشابه‌ها پَی برده‌است، می‌گوید:
«بی‌کیفیت‌ترین نوشابه‌ی گازدار به‌نام ضد سرطان در رسانه‌ها تبلیغ می‌شود؛ مگر هیچ‌کس از رسانه‌ی ناشر و یا تولید کننده‌ی این نوشابه پُرسان نمی‌کند که چرا جعل و فریب…؟»
نوشابه‌های گازدار و انرژی‌زا درحالی سبب نگرانی و ابتلای برخی‌از شهروندان به بیماری‌های گوناگون شده‌است که به‌گفته‌ی مسوولان اتاق تجارت و صنایع، حجم تولید و تجارت این نوشابه‌ها در دو سه سال پسین به بیش‌از یک میلیارد دالر رسیده‌است.
جان‌آقا نوید سخنگوی اتاق تجارت و صنایع می‌گوید:
«دستِکم ۹۵ درصد این نوشابه‌ها در داخل کشور تولید می‌شود و تنها پنج درصد آن از کشورهای کوریا، امارات عربی، پاکستان و ایران وارد می‌شود.»
آقای نوید می‌افزاید که در حال‌حاضر، بیش‌از ۸۰ کارخانه‌ی تولید نوشابه در مرکز و برخی‌از ولایت‌های کشور فعالیت دارند که ازاین میان، دستِکم ۳۰ کارخانه‌ی آن، نوشابه‌های گازدار و انرژی‌زا و باقی آب معدنی تولید می‌کنند.
نبود ظرفیت و امکانات تخنیکی برای تثبیت محتوای نوشابه‌ها، بخش دیگری از انتقاد و نگرانی شهروندان و آگاهان امور است که زمینه‌ی افراط و خودسری‌ها را در میان تولید کننده‌گان و تورید کننده‌های این نوشابه‌ها فراهم کرده‌است.
به‌گفته‌ی داکتر خوش‌حال نبی‌زاده، کارشناس امور صحی در کمیته‌ی مصوونیت غذایی ریاست اجراییه حکومت: «مشکل اساسی دراین‌جاست که هنوزهم وزارت صحت‌عامه‌ی کشور، ظرفیت و امکانات بررسی و نظارت از کیفیت و معیاری بودنِ مواد غذایی را ندارد.»
اما وزارت صحت‌عامه‌ی کشور مدعی‌است که از سه‌سال به‌این‌سو یک کمیته ازسوی این وزارت ایجاد شده و در بخش نظارت و بررسی کیفیت مواد خوراکی و نوشابه‌ها فعالیت دارد.
وحید مایار سخنگوی این وزارت در پاسخ به‌این پرسش که درصورت فعالیت چنین کمیته، دستاورد وزارت صحت دراین راستا چه بوده؟ چه مقدار از نوشابه‌های مضر را از بازار گردآوری کرده و چه تعداد از متخلفین را به نهادهای عدلی و قضایی معرفی کرده‌اند؟ پاسخ مشخص ارایه نکرد و موضوع را به بخش مسوول این وزارت محول کرد.
داکتر محمد ذاکر نسیمی آمر مصوونیت غذایی ریاست صحت محیطی وزارت صحت‌عامه نیز، معلومات دقیق دراین باره ارایه نکرد؛ اما افزود که در سه سال پسین، مقداری از مواد خوراکی و نوشابه‌های بی‌کیفیت را در پایتخت و برخی‌از ولایت‌های کشور گردآوری و نابود کرده‌اند.
یک مقام ارشد حکومتی با حفظ نام‌اش دراین‌باره می‌گوید:
«در همین سه سال پسین، وزارت صحت و اداره‌ی نورم و استندرد نه‌تنها که دستاوردی ندارند، بل‌که قادر به کنترول کیفیت نوشابه‌ها و جلوگیری از پخش و نشر آن در رسانه و بازارهم نیستند.»
مسوولان اداره‌ی نورم و استندرد نیز، نداشتن مسوولیت و صلاحیت اجرایی را در اَمر نظارت و جلوگیری از تولید و تورید نوشابه‌های مضر، بهانه کرده می‌گویند که آن‌ها، تنها یک برگه‌ی چاپی ارایه شده ازسوی شرکت‌ها را بررسی می‌کنند و به محتوای محصول، کاری ندارند.
درحالی‌که قانون حمایت از مستهلکین افغانستان به شهروندان کشور حق داده که از کیفیت کالا اطمینان حاصل کنند و درصورت غیرمعیاری بودنِ جنس به مراجع مسوول دولت شکایت کنند. اما به‌باور آقای صدیق‌الله توحیدی آگاه مسایل رسانه‌ای، قانون، مقرره و یا طرزالعملی که هرگونه اعلان بازرگانی اجناس و مواد خوراکی را پیش‌از نشرآن بررسی و نظارت کند، وجود ندارد.
دراین‌حال، وزارت اطلاعات و فرهنگ از طرح یک مقرره‌ی جدید زیرنام (تنظیم اعلانات تجارتی) خبر داده و افزوده‌است که این مقرره، زمینه‌ی حمایت از مستهلکین و جلوگیری از نشر اعلان‌های عوام‌فریبانه را در رسانه‌های کشور فراهم خواهد کرد.
محمد صابر مومند سخنگوی وزارت اطلاعات و فرهنگ می‌گوید:
«این مقرره با هم‌کاری وزارت تجارت زیرکاراست و پس‌از طی‌مراحل قانونی، اجرایی خواهد شد.»
به نوشته پیک،مقرره‌ای که به‌تاریخ ۷ قوس ۱۳۹۷خ در چهار فصل و ۱۵ماده به‌هدف قانون‌مند شدنِ نشر اعلان‌های بازرگانی، تهیه شده‌است.
خبرنگار پیک با برخی‌از شرکت‌های تولید نوشابه در شهرکابل، بی‌نتیجه ماند و ازاین میان شرکت الکوزی، حاضر به مصاحبه و ارایه پاسخ دربرابر انتقاد و نگرانی‌های مردم نه‌شد.
نظرات(۰ دیدگاه)