مناجات چهاردهم خمس عشر [مناجات المعتصمین] با ترجمه و قرائت صوتی

مناجات چهاردهم خمس عشر به نام مناجات المعتصمین می باشد. معتصمین به معنای چنگ زنندگان است و طبق این معنا، معنی این مناجات مناجات چنگ زنندگان به ریسمان الهی می باشد. مجله اطلس پلاس به شرح مختصری در خصوص مناجات چهاردهم خمس عشر پرداخته است. همراه ما باشید.

مروری بر مناجات المعتصمین

یکی از مناجات های امام سجاد علیه السلام از مجموعه مناجات خمسع عشر، مناجات چهاردهم خمس عشر یا همان مناجات معتصمین است که به مناجات چنگ زنندگان به ریسمان الهی معنی شده است. در این مناجات حضرت سجاد علیه السلام درباره عظمت و اهمیت تمسک به خدا و اعتصام به دین و هدایت الهی سخن گفته اند.

اعتصام و معتصم و تمسک و تشبت در زبان عربی معناهای مشابه به هم دارند که در زبان فارسی به «چنگ زدن» یا «چنگ آویختن» ترجمه شده است.

در قرآن کریم نیز واژه «تمسک»، «استمساک» و «اعتصام» و نیز کلمات هم‌خانواده آنها به کار رفته است و به طور ویژه بر استمساک و اعتصام به ریسمان مستحکم الهی تأکید شده است. خداوند دراین‌باره می فرماید: فَمَنْ یَکْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَیُؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَک بِالْعُرْوَهِ الْوُثْقَى لا انْفِصَامَ لَهَا وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیم؛«پس هرکه به طاغوت کافر شود و به خدای ایمان آورد به‌راستی به استوارترین دستاویز چنگ زده است که آن را گسستن نیست، و خدا شنوا و داناست».

در آیات دیگری نیز چنین می‌خوانیم: وَمَنْ یَعْتَصِمْ بِاللَّهِ فَقَدْ هُدِیَ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ … وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعاً وَلا تَفَرَّقُوا…؛«و هر کس به [دین و کتاب] خدا چنگ زند به‌راستی به راه راست هدایت شده است… و همگی به ریسمان خدای (توحید، دین و کتاب) چنگ زنید و پراکنده مشوید».

حضرت سجاد علیه السلام مناجات چهاردهم خمس عشر با تعابیری آغاز می نمایند که متناسب به احوال کسانی است که از غیر خداوند متعال ناامید شده اند و با تمام وجود خود را محتاج خدای یکتا می دانند و رو به سوی حضرتش آورده اند و در نهایت ذلت و درماندگی و پریشانی و در حال اعتراف به فقر و ناداری و بیچارگی خود تلاش می کند که رأفت و رحمت خدا را به دست آورد.

حضرت پس از آنکه در مناجات چهاردهم خمس عشر بیان می دارند که هیچ امیدی به غیر خدا وجود ندارد، می فرمایند که ورای عزت و قدرت الهی، عزت و قدرتی نیست و اگر به او پناه نبریم به چه کسی رو کنیم و پناه جوییم.

بدیهی است که سختی ها و گرفتاری های دینوی و مادی از جمله مواردی است که انسان به اعتصام به خدای یکتا روی می آورد اما این نیازها و سختی ها و گرفتاری ها در نهایت به اتمام می رسند ولی نیازها و گرفتاری های اخروی و مشکلاتی که در اثر گناهان و تقصیر ما بندگان بوجود می آیند تا ابد باقی می ماند و اینجاست که با تمام وجود درک می کنیم که تنها خداوند حکیم می تواند به فریادمان برسد و در نهایت پی می برد که تنها خداست که می تواند او را گرفتاری ها و عذاب ابدی آخرت برهاند و سپس با تمام وجود از شر گناهاش به خداوند پناه می برد.

متن مناجات چهاردهم خمس عشر

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ.

اللهُمَّ یَا مَلاذَ اللائِذِینَ وَ یَا مَعَاذَ الْعَائِذِینَ وَ یَا مُنْجِیَ الْهَالِکِینَ وَ یَا عَاصِمَ الْبَائِسِینَ وَ یَا رَاحِمَ الْمَسَاکِینِ وَ یَا مُجِیبَ الْمُضْطَرِّینَ وَ یَا کَنْزَ الْمُفْتَقِرِینَ وَ یَا جَابِرَ الْمُنْکَسِرِینَ (الْبَائِسِ الْمُسْتَکِینِ‏) وَ یَا مَأْوَى الْمُنْقَطِعِینَ وَ یَا نَاصِرَ الْمُسْتَضْعَفِینَ وَ یَا مُجِیرَ الْخَائِفِینَ وَ یَا مُغِیثَ الْمَکْرُوبِینَ وَ یَا حِصْنَ اللاجِینَ إِنْ لَمْ أَعُذْ بِعِزَّتِکَ فَبِمَنْ أَعُوذُ وَ إِنْ لَمْ أَلُذْ بِقُدْرَتِکَ فَبِمَنْ أَلُوذُ وَ قَدْ أَلْجَأَتْنِی الذُّنُوبُ إِلَى التَّشَبُّثِ بِأَذْیَالِ عَفْوِکَ وَ أَحْوَجَتْنِی الْخَطَایَا إِلَى اسْتِفْتَاحِ أَبْوَابِ صَفْحِکَ.

وَ دَعَتْنِی الْإِسَاءَهُ إِلَى الْإِنَاخَهِ بِفِنَاءِ عِزِّکَ وَ حَمَلَتْنِی الْمَخَافَهُ مِنْ نِقْمَتِکَ عَلَى التَّمَسُّکِ بِعُرْوَهِ عَطْفِکَ وَ مَا حَقُّ مَنِ اعْتَصَمَ بِحَبْلِکَ أَنْ یُخْذَلَ وَ لا یَلِیقُ بِمَنِ اسْتَجَارَ بِعِزِّکَ أَنْ یُسْلَمَ أَوْ یُهْمَلَ إِلَهِی فَلا تُخْلِنَا مِنْ حِمَایَتِکَ وَ لا تُعْرِنَا مِنْ رِعَایَتِکَ وَ ذُدْنَا عَنْ مَوَارِدِ الْهَلَکَهِ فَإِنَّا بِعَیْنِکَ وَ فِی کَنَفِکَ وَ لَکَ أَسْأَلُکَ بِأَهْلِ خَاصَّتِکَ مِنْ مَلائِکَتِکَ وَ الصَّالِحِینَ مِنْ بَرِیَّتِکَ أَنْ تَجْعَلَ عَلَیْنَا وَاقِیَهً تُنْجِینَا مِنَ الْهَلَکَاتِ وَ تُجَنِّبُنَا مِنَ الْآفَاتِ وَ تُکِنُّنَا مِنْ دَوَاهِی الْمُصِیبَاتِ وَ أَنْ تُنْزِلَ عَلَیْنَا مِنْ سَکِینَتِکَ وَ أَنْ تُغَشِّیَ وُجُوهَنَا بِأَنْوَارِ مَحَبَّتِکَ وَ أَنْ تُؤْوِیَنَا إِلَى شَدِیدِ رُکْنِکَ وَ أَنْ تَحْوِیَنَا فِی أَکْنَافِ عِصْمَتِکَ بِرَأْفَتِکَ وَ رَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.

ترجمه مناجات چهاردهم خمس عشر

به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانى‏اش همیشگى است

خدایا اى پشتیبان پناه‏جویان و اى پناه پناهندگان و اى رهایى‏بخش هلاک شدگان و اى نگهدار بینوایان و اى مهرورز بى‏چیزان و اى اجابت کننده‌ی درماندگان و اى گنجینه‌ی تهی‌دستان و اى جبران کننده‌ی شکست خوردگان و اى‏ جایگاه آوارگان و اى یاور ناتوان ‏شمردگان و اى پناه ‏دهنده‌ی ترسیدگان و اى غم‌گسار غم‌زدگان و اى دژ پناهندگان، اگر به عزت تو پناه نیاورم، پس به که پناه برم؟ و اگر به قدرت تو پناهنده نشوم، به که پناهنده شوم؟ گناهان‏ وادارم ساخته‌اند که به دامان گذشت تو چنگ زنم و خطاها محتاجم کرده‌اند که از تو خواهم تا درهاى چشم‏پوشى‏ات‏ را بر من بگشایى.

و بدی‌ها مرا فراخوانده‌اند تا به آستان عزت تو بار اندازم. و هراس از انتقام وادارم کرده تا به‏ دستاویز مهر تو چنگ زنم. کسى ‏که به ریسمان تو چنگ زده است سزاوار نیست که خوار گردد. و آن ‏که به عزت تو‏ پناهنده شده است شایسته نیست که‌‌ رها گردد یا واگذاشته شود. خدایا ما را از حمایت خود محروم نکن و از پوشش رعایت خود برهنه نساز و از پرتگاه‌هاى هلاک دورم کن. زیرا ما در سایه‌سار توجه تو و در حمایت تو به سر مى‏بریم و از تو هستیم.

از تو مى‏خواهم به حق خواص فرشتگانت و شایستگان از بندگانت که براى ما سپرى قرار دهى که ما را از هلاکت‌ها برهاند و از آفات برکنار دارد و از بلاهاى سخت نگهدارى کند. و هم این که آرامش خود را بر ما نازل کنى و چهره‏هاى ما را به انوار محبت خود پرفروغ گردانى و ما را در پناهگاه محکمت پناه دهى و در کناره‏هاى نگهدارى خویش‏ بگنجانى، به حق مهر و رحمت خود اى مهربان‏‌ترین مهربانان.