مفهوم رأی الکترال در انتخابات آمریکا

براساس عرف انتخاباتی رایج در بسیاری از کشورها هر کاندیدی که موفق شود بیشترین آراء ممکن را به دست آورد پیروز انتخابات تلقی شده می تواند رئیس جمهور یا نماینده مجلس شود.

در کشوری مثل آمریکا اما روند شمارش آراء رأی دهندگان با دیگر کشورهای دنیا تفاوت می کند. وجود سیستمی به نام رای الکترال می تواند کل معادله انتخابات در  امریکا را به هم زده کاندیدی را پیروز اعلام کند که در مقایسه با رقیب خود نتوانسته آراء حداکثری را به دست آورد.

به عبارت دیگر در سیستم انتخاباتی آمریکا به فرض اینکه یک کاندید بتواند بیشترین آرای مردمی را به دست آورد در صورتیکه رای الکترال وی پایین باشد نمی تواند در انتخابات پیروز گردد.

روسای جمهوری که با رای الکترال به کاخ سفید راه یافتند

در تاریخ انتخابات ایالات متحده امریکا تاکنون چهار کاندید انتخابات ریاست جمهوری توانسته با توسل به آرای الکترال کلید کاخ سفید را دریافت کنند.

در تازه ترین مورد که در سال ۲۰۰۰ اتفاق افتاد جورش بوش ۵۴۴ رأی کمتر از رقیب خود یعنی ال گور به دست آورد اما به مدد آرای الکترال بالا توانست رئیس جمهور شود. در این انتخابات جورش بوش ۲۷۱ رأی و ال گور ۲۶۶ الکترال به دست آوردند.

آرای الکترال منصفانه یا ظالمانه

اینکه تصور کنیم دویست میلیون رأیی که یک کاندید در انتخابات ایالات متحده به دست آورده به یک باره دود شود و به هوا برود، کاندید انتخابات را ببازد و بدتر از همه اینکه رقیبش پیروز انتخابات گردد، امری ظالمانه می نماید. اما اینکه الکتورها یا همان گزینش گران چه طور به چنین قدرتی دست یافته اند و چه کسانی هستند خود نیازمند توضیح بیشتر در مورد سیستم انتخاباتی در امریکا می باشد.

الکتورها چه کسانی هستند و چگونه انتخاب می شوند

همان طور که می دانید نظام سیاسی امریکا فدرالی ست، به این معنا که هر ایالت با برخورداری از قوانین خاص خود می تواند جدای از ایالت دیگر تصمیمات خویش را اتخاذ کند.

به همین ترتیب باید گفت هر ایالت نمایندگان خاص خود را در مجلس نمایندگان و سنای این کشور دارد.

نمایندگان هر ایالت طی یک انتخابات سراسیر انتخاب و به کنگره که متشکل از مجلس نمایندگان و سنای امریکاست فرستاده می شوند.

تعداد نمایندگان هر ایالت در مجلس نمایندگان حسب جمعیت آن ولایت متفاوت است اما هر ایالت بدون توجه به جمعیتش در مجلس سنا ۲ نماینده یا سناتور دارد.

تعداد الکتورها یا همان گزینش گران هر ایالت از مجموع تعداد نمایندگان آن ایالت در مجلس نمایندگان و تعداد سناتوران آن تشکیل می شود.

الکتورها یا همان گزینش گران افراد صاحب صلاحیت در  امور کشوری آمریکا به حساب می آیند.

به عنوان مثال ایالت کالیفرنیا با جمعیت ۳۹ میلیونی ۵۳ نماینده در مجلس نمایندگان آمریکا دارد و اگر ۲ سناتور این ایالت را به تعداد نمایندگان آن اضافه کنیم تعداد الکتورها یا گزینش گران آن به ۵۵ نفر می رسد که بیشترین تعداد رأی الکترال در امریکا می باشد.

کارکرد رأی الکترال چیست؟

همان طور که می دانید در کشوری مانند امریکا که به داشتن قوانین خوب بر خود می بالد برای تأمین عدالت و برابری اجتماعی رأی الکترال  ایجاد شده تا توان یک ایالت در مقایسه با ایالت دیگر برابر باشد، به عبارت دیگر ایالت های بزرگ نتوانند با به دست آوردن قدرت و نفوذ فراوان ایالت های کوچک را زیر پای خود له کنند.

براساس قوانین امریکا وجود رأی الکترال می تواند مفید باشد چون الکتورها که متشکل از نمایندگان یک ایالت در مجلس نمایندگان به اضافه ۲ وسناتور هر ولایت در مجلس سنا می باشند اولا از طریق انتخابات سراسری در هر ایالت انتخاب می شوند و دوما افراد نخبه هر ولایت می باشند.

امریکا با برخورداری از سیستم فدرالی تلاش کرده عدالت اجتماعی را به بهترین شکل ممکن پیاده کند. به عبارت ساده تر باید گفت یک کاندید در انتخابات امریکا مجبور است علاوه بر آراء مردم آرای الکترال را نیز به دست آورد تا پیروز  انتخابات گردد.

براساس قوانین انتخاباتی امریکا کاندیدی پیروز است که ۵۰ درصد به اضافه یک رأی الکترال را به دست آورد.

تعداد کل الکترال ها در امریکا

همان طور که گفته شد در سیستم فدرالی امریکا روش شمارش آراء انتخابات ریاست جمهوری نیز تفاوت می کند و علاوه بر رأی مردم آرای الکترال نیز وجود دارد. در سراسر امریکا تعداد کل الکترال ها به ۵۳۸ نفر می رسد و کاندید پیروز باید بتواند ۲۷۰ رأی الکترال را به دست آورد تا وارد کاخ سفید گردد.

الکترال غیروفادار کیست؟

اکنون که کارکرد و نوع آرای الکترال را شناختید باید بدانید که اگر در یک ایالت آراء مردمی به نفع مثلا جمهوری خواهان ریخته شده باشد آرای الکترال آن نیز به نفع جمهوری خواهان ریخته خواهد شد.

این مسأله اما همیشه صدق نمی کند و یک الکترال ممکن است رأی خود را برخلاف آراء اخذ شده حداکثری توسط جمهوری خواهان به دموکرات ها بدهد.

به این الکترال، الکترال غیروفادار گفته می شود. درست همان اتفاقی که در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۰ امریکا افتاد.

این اتفاق ممکن است در انتخابات پیش روی امریکا نیز بیفتد و ترامپ علی رغم کسب احتمال حداکثری آراء مردمی در آرای الکترال قافیه را به رقیب خود ببازد.

روی منفی قضیه

براساس نظر برخی از کارشناسان امور انتخابات در آمریکا مردم این کشور نقش مهمی در انتخاب رئیس جمهور خودشان ندارند چون در نهایت این الکتورها یا همان گزینش کنندگان هستند که رئیس جمهور را انتخاب می کنند.

به عبارت دیگر باید گفت این بنیانگذاران ایالات متحده امریکا هستند که گوی تعیین سرنوشت را از مردم گرفته اند.

به هر صورت اینکه رای الکترال تا چه میزان به حفظ دموکراسی در انتخابات امریکا کمک می کند یا به این روند آسیب می زند سوالی ست که مختصصین امر باید به آن پاسخ دهند.

آنچه در این میان مسلم است سردرگمی مردم جهان هنگام برگزاری انتخابات آمریکاست. انتخابات ریاست جمهوری در کشوری بزرگ با قوانین متعدد که هر چهار سال یک بار برگزار می شود و آمار و ارقام و سیستم رأی گیری یک معمای کلان می باشد.

در این میان ایالاتی مانند کالیفرنیا، تگزاس، نیویورک، فلوریدا، پنسیلوانیا و ایلی نویز که از ایالت های پرجمعیت امریکا هستند بیشترین رای الکترال را نیز دارند و ایالت ورمونت با تنها ۶۰۰ هزار جمعیت فقط سه رأی الکترال دارد.