ماجراجویی ترکیه در سوریه و پیامدهای وخیم آن برای «اردوغان»

از روز شنبه ارتش سوریه با همراهی نیروهای مقاومت، عملیات های مختلفی علیه مواضع مشترک تروریست ها و ارتش ترکیه که در شمال این کشور دست به تحرکات نظامی گسترده ای زده بودند را شروع کرده اند. در این چند روز تعداد زیادی از تروریست ها و نظامیان ترکیه کشته شده و بخش وسیعی از ادوات سنگین تسلیحاتی و خودرویی آنها توسط جنگنده ها و توپخانه ارتش سوریه نابود شده است. طبق گزارش ها، سامانه های دفاع هوایی سوریه نیز بیش از ۱۷ پهپاد متجاوزین را سرنگون کرده است. در این عملیات بخش های وسیعی از مناطق اشغال شده توسط تروریست ها و ترکیه نیز آزاد شد.

حملات مشترک ترکیه و تروریست ها به مواضع ارتش سوریه و نیروهای مقاومت پس از آن رخ داد که دولت اردوغان پس از یک دوره مذاکرات فشرده با دولت روسیه به توافق رسید تا ارتش روسیه مدت کوتاهی عملیات هوایی خود در سوریه را متوقف کند. ارتش سوریه همانطور که از پیش هشدار داده بود مواضع مشترک ترکیه و تروریست ها را بدون پشتیبانی هوایی روسیه مورد حمله قرار داد و خسارات و تلفات بسیاری را به آنها وارد کرد.

واکنش محکم ارتش سوریه و محور مقاومت و سرنگونی تعداد زیادی از پهپادهای تهاجمی ترکیه و نیز حمله به مواضع نظامیان ترکیه نشان داد که ارتش سوریه با کمک ایران توانسته سامانه های دفاعی خود را تقویت کند و علاوه بر متوقف کردن عملیات نظامی ترکیه شکست های سنگینی را به آنها تحمیل کند. اقدام به موقع و قاطع ارتش سوریه و محور مقاومت در عملیات های اخیر در ولایت/استان ادلب علیه ترکیه و تروریست ها که با آزاد سازی مناطق وسیعی همراه بود این پیام را مخابره کرد که محور مقاومت قادر است جنگ در سوریه را با موفقیت همراه کند.

دولت ترکیه با مشکلات عدیده ای خصوصاً در داخل دست و پنجه نرم می کند و رجب طیب اردوغان در شرایط بسیار دشواری قرار دارد. موقعیت اردوغان در داخل حزب عدالت و توسعه لرزان شده است هرچند هنوز وی از نفوذ و قدرت بالایی در این حزب برخوردار است اما ریزش های حزبی مانند عبدالله گل و داوود اوغلو هشدار ساده ای محسوب نمی شوند. جریان های سیاسی دیگر ترکیه نیز که به شدت از انتخاب های اردوغان برای منافع و امنیت ملی ترکیه احساس خطر می کنند، نیز منتقدان بسیار جدی محسوب می شوند. کاهش ارزش لیر و مشکلات اقتصادی ناشی از آن نیز چالش های اردوغان را افزایش داده است.

دولت اردوغان راه حل مشکلات خود در داخل را در گسترش تحرکات بیرونی تعریف کرده است. به همین دلیل در جغرافیای وسیعی حضور نظامی خود را گسترش داده است. تحرکات نظامی ترکیه در قطر، لیبی و نیز مداخلات نظامی و اشغالگرانه در عراق و اخیراً در سوریه در همین چارچوب ارزیابی می شود.

به نظر می رسد دولت ترکیه استمرار ناامنی در سوریه و عراق را در چارچوب سیاست های آمریکا برای خود یک فرصت دانسته و از این طریق ضمن اینکه بسیاری از مشکلات داخلی را فرافکنی می کند، انتظار دارد تا بخشی از مشکلات اقتصادی خود را نیز مرتفع سازد. در حال حاضر مهمترین چاه های نفت سوریه که در کنترل نظامیان آمریکایی قرار دارد و نفت آن از طریق ترکیه به خریداران جهانی فروخته می شود. موضوعی که در ارتباط با فروش غیرقانونی نفت عراق توسط اقلیم و تحت نظر آمریکا نیز دیده می شود.

کارشناسان معتقدند اقدامات اردوغان پیامدهای سنگینی را برای ترکیه به دنبال دارد. سوء استفاده ترکیه از شرایط منطقه ای خصوصاً بحران سوریه عمر چندانی ندارد و شواهد میدانی نشان از پایان راه دارد. ارتش سوریه توانسته جغرافیای وسیعی از کشور را از کنترل تروریست ها خارج کند و روند عملیات آزاد سازی ادلب نیز بیانگر یکسره سازی شرایط در این منطقه است و با توجه به پالس های دریافتی از طرف نیروهای دموکراتیک سوریه شرایط در آن سوی فرات نیز با کمترین هزینه یکسره خواهد شد و به زودی اراده دولت سوریه بر تمام جغرافیای سوریه حاکم خواهد شد.

نظامیان آمریکا نیز دیگر نه در عراق و نه در سوریه امنیت ندارند و شواهد نشان می دهد به زودی باید منطقه را ترک کنند و نظم نوینی در منطقه شکل خواهد گرفت که در آن عراق، سوریه، لبنان، ایران و یمن محور خواهند بود و بازیگرانی که با تکیه بر قدرت های فرامنطقه ای در منطقه ماجراجویی می کنند بسیار متضرر خواهند شد.

کارشناسان تاکید دارند اگر اردوغان به این انتخاب های اشتباه ادامه دهد در آینده نزدیک محتمل است گسترش اعتراضات داخلی، ریزش های درون حزبی، شورش های تفکیکی و … را تجربه کند. تردیدی نیست رجب طیب اردوغان ترکیه را به آینده روشنی سوق نمی دهد.

نویسنده: روح الله زاد/ مهر نیوز