سرانجام پس از ماه ها نبرد و درگیری، با آزاد سازی مسجد تاریخی النوری که ابوبکر بغدادی خلیفه خود خوانده داعش در آن خطبه خلافت خوانده بود، گروه تروریستی داعش در شهر موصل سقوط کرد و کنترل این شهر پس از دو سال و اندی دوباره به دست دولت مرکزی عراق افتاد.
عملیات آزاد سازی موصل، مرکز تجمع گروه تروریستی داعش در عراق، از ۲۶ مهر ۱۳۹۵ و با مشارکت ده‌ها هزار تن از نیروهای ارتش و پلیس عراق و با همراهی نیروهای داوطلب مردمی و پیشمرگه کُرد آغاز شد و نیروهای عراقی بعد از حدود ۱۰۰ روز شرق موصل را به طور کامل آزاد کردند. این عملیات تا پاکسازی کامل موصل ادامه دارد. شایان ذکر است داعش روز بیستم خرداد سال ۱۳۹۳ به موصل مرکز استان نینوا و دومین شهر بزرگ عراق واقع در ۴۰۰ کیلومتری بغداد پایتخت این کشور حمله کرد و این شهر را به تصرف خود درآورد.
فتح بزرگی که در روزهای گذشته توسط نیروهای عراقی در موصل به دست آمد و این منطقه را از چنگال عناصر داعش آزاد نمود، درست است که پایانی بر عمر تشکیلات فیزیکی داعش در عراق است، اما این هرگز به معنای پایان کار داعش در عراق نیست. داعش پدیده ای دو وجهی است: ۱) یک گروه تروریستی فرا ملیتی و ساختار فیزیکی؛ ۲) یک ایدئولوژی سیاسی؛ نیروهای عراقی تنها توانسته اند بر وجه نخست داعش، یعنی ساختار فیزیکی آن در عراق غلبه کنند. درست است که دیگری کمتر اثری از داعش در عراق است ولی تفکر و ایدئولوژی داعش همچنان در عراق به خصوص مناطق قبلی تحت اشغال ساری و جاری است.
آزادی موصل و پاکسازی آن عناصر داعشی، اگرچه از نظر میدانی و نظامی موفقیت بسیار بزرگ به شمار می رود، اما این هرگز به معنای افول ایدئولوژیکی، اعتقادی و فکری داعش در عراق نیست. به بیان دقیق تر ساده انگاری است اگرتصور شود، با از بین بردن داعش و نابودی پایگاه ها و مراکز تجمع و امکانات آن در عراق، ایدئولوژی افراطی آن نیز حذف شده است. چرا که داعش پدیده خلق الساعه نیست، بلکه تشکیلاتی منسجم و سازمان یافته با یک عقبه تاریخی است. خلق الساعه بودن را می توان به راحتی و با به کارگیری راهبردها و تاکتیک های نظامی حذف کرد، ولی عقبه تاریخی بودن را نمی توان به آسانی حذف نمود.
با اینکه در محافل سیاسی و رسانه در نهایت خوش بینی و خوشحالی ابراز می شود که کار شبکه های تروریستی و انتحاری و تشکیلات مخوف داعش در عراق تمام شده، اما نسبت به این خوش بینی هایی که در پی آزادی موصل ابراز می شود باید محتاط بود؛ چرا به کار بردن قطعی و مطلق و بی چون و چرای واژه هایی نظیر «پیروزی» و «شکست» بدون این که به طور دقیق معنای آن را تعریف کنیم آدمی را درگیر اشتباهات بزرگ می کند. زمانی می توان گفت کار داعش در عراق تمام شده است که مخازن فکری، مبانی نظری و ریشه ها و مجاری ایدئولوژیکی داعش نیز در عراق خشکانیده شود. داعش تنها کالبد بی جانی نیست که شلیک به جسم آن منجر به مرگش شود. داعش روح و جسم در هم تنیده ای است که در شرایط کنونی ارتش عراق تنها توانسته است بر جسم آن غلبه کند و روح سرگردان داعش همچنان در عراق سایه انداخته و به بازتولید و ترویج فکر و ایدئولوژی افراطی می پردازد. کوتاه آنکه شکست داعش در عراق و آزادی موصل که اخیراً به عنوان یک موفقیت بزرگ در مبارزه با تروریسم حاصل شد، تحت هیچ شرایطی به مفهوم افول ایدئولوژیکی داعش نیست. کوتاه آنکه انتظار می رود سایه داعش با وجود این شکست های سنگین همچنان باقی بماند، داعشی ها در سایه این وضعیت سعی خواهند کرد در آینده دوباره خود را بازسازی کنند و اجازه ندهند کارشان پایان یابد. از این رو عراق از امروز وارد دوران جدیدی شده است. حفظ وحدت و یکپارچگی میان گروه ها و جریانات مختلف سیاسی و مذهبی و همچنین باید به عنوان یک اصل اساسی در دوران پسا داعش در عراق مورد توجه همگانی قرار گیرد تا راه برای غلبه بر ایدئولوژی داعش نیز در عراق که در اثر تفرقه و تشتت آراء همواره آبستن حوادث و بحران ها بوده است، هموار گردد.
نظرات(۰ دیدگاه)