شوونیسم و کاربرد افغانستانی آن

کلمه ای است فرانسوی به معنای طرف‌داری افراطی و همراه با ستیزه جویی، از گروه ملیتی که شخص مربوط به آن است به عبارت دیگر باوری کور به برتری ملیتی و شکوه ملی و گروهی خودش. به خصوص که این طرف‌داری همراه با کینه و بد اندیشی نسبت به گروه رقیب باشد.
این واژه کاربرد سیاسی هم پیدا کرده است. در کاربرد سیاسی، هدف شوونیسم برتر قراردادن سود و منافع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی یک ملیت بر ملل دیگر است، که نتیجه‌ی آن، نادیده گرفتن، خوار نمودن، نقض آزادی‌های فردی، فرهنگی و اجتماعی ملل دیگر، که برآیند آن؛ تقابل، جنگ افروزی، بر افروختن آتش نفاق و دشمنی در بین این گروه با سایر گروه‌های اجتماعی می‌باشد.

سابقه تاریخی

این واژه از نام «نیکولا شوین» یکی از سربازان لشکر ناپلئون بناپارت گرفته شده است. وی نسبت به امپراتور اش تعصب شدید داشت. او هفده بار در دفاع از این امپراتوری در جنگ زخمی شده بود. وی چنان شیفته ی امپراتور فرانسه آن وقت بود که حتی بعد از جنگ هم با پوشیدن لباس نظامی از گروه به صورت افراطی دفاع می‌کرد، این عمل او باعث شد که نمایشنامه ی تمسخرآمیزی از عمل او به نام «ریبون کلاه سه رنگ» ساخته شد. این نمایشنامه عمل افراطی این سرباز را با خصلت‌های آن در بین توده مردم به نمایش گذاشته بود. شخصیتی را که این نمایشنامه به معرفی گرفته بود، شخصیتی برتری طلب، خودمحور، افراطی و پرخاشگر به نام «شوون» بود.
از دهه شست قرن نوزدهم میلادی به این سو، این کلمه به جای نژاد پرستی هم به کاربرده شده است.
شوونیسم مانند سایر پدیده‌های اجتماعی در پی واقعه‌ای اجتماعی در اوایل قرن نوزدهم میلادی ظاهر شد. اما مفهوم و کاربرد آن مولود دوره ی رقابت‌های ملیتی شدید و امپریالیستی بود. حس ملی گرایی رسانه‌های جمعی تنفر اقلیت‌ها و سایر ملت ها را تشدید کرد چنان‌که با نظامی گری امپریالیستی و نژادپرستی در تقابل قرار گرفتند.
غالباً بعد از این زمان شوونیست پسوندی برای ناسیونالیستی های افراطی به کار می‌رود. یک ناسیونالیست شوونیست، ملت خود را برترین ملت جهان می‌داند و تمایلی استیلا جویانه برای به زیر سلطه گرفتن دیگر اقوام و ملل دارد.
طرفداران این اندیشه‌ برای رسیدن به اهداف خود به هر اقدامی دست می‌زنند، پیش‌داوری کاذب، داشتن و ترویج کینه و نفرت، بد اندیشی و حسادت نسبت به گروه و یا قوم رقیب از خصوصیات طرفداران این اندیشه‌ به شمار می‌رود.
کاربرد افغانستانی آن را شما بیان کنید!

علی اکبر فیاض