این تنش بسیار قوی است و وخامت اوضاع منطقه، بسیار منفی خواهد بود و این وضعیت بد، نه تنها کشورهای منطقه بلکه همه جهان را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
رکس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا، روز دوشنبه ۱۹ تیر سفر منطقه ای خود به خلیج فارس را با هدف تلاش برای حل بحران قطر و جلوگیری از سوق یافتن آن به جنگ منطقه ای آغاز کرد. در حالی که طرف قطری بر مواضع خود تأکید و هرگونه امتیازدهی، که به مثابه نقض حاکمیت این کشور باشد را رد می کند، ائتلاف چهارگانه یعنی عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر و بحرین هرگونه گفت وگو را مشروط به اجرای فهرست شروط ۱۳ گانه توسط قطر کرده اند و خطرناک تر این که این چهار کشور، پنجشنبه شب گذشته این فهرست شروط را به دلیل پاسخ منفی قطر به آن، به طور کامل پس گرفتند.
تیلرسون دوشنبه ۱۹ تیر سفرمنطقه ای خود را با دیدار از کویت آغاز کرد. وی در جریان این سفر با مقامات کویت گفتگو خواهد کرد. این سفر به دعوت امیر کویت انجام می شود. کویت در موضوع اختلاف عربستان و چند کشور عربی دیگر با قطر نقش میانجی را بازی می کند.آقای تیلرسون که پس از مذاکره و گفتگو با مقام های ترکیه وارد کویت شده، به گفته وزارت خارجه آمریکا در ادامه سفر خود با مقام های قطر وعربستان سعودی نیز دیدار و گفتگو خواهد کرد. یک دیپلمات غربی که نامی از وی برده نشده به خبرگزاری رویترز گفته است، که پدید آوردن یک ساز و کار نظارتی در مورد حمایت مالی از تروریسم در دستور کار گفتگو‌ها قرار دارد .رکس تیلرسون که پیش از این به عنوان مدیر شرکت نفت و گاز اِکسان موبیل مناسبات گسترده ای با کشورهای این منطقه برقرار کرده، قرار است با رهبران کشورهای کویت، قطر و عربستان سعودی دیدار و تبادل نظر کند. رکس تیلرسون پیش از این یکشنبه چهارم تیر (۲۵ ژوئن) در واشنگتن گفته بود، برخی از این سیزده شرط، «شروط بسیار سختی» است، اما در عین حال خواستار آن شده بود که این چهار کشور و قطر با هم همکاری کنند و راه حلی برای این بحران بیابند.
عربستان و گروهی از کشورهای هم پیمان آن، قطر را متهم به حمایت از «تروریسم» می کنند و با فشار بر قطر خواهان فاصله گرفتن دوحه از ایران و همچنین قطع روابط قطر از جمله با گروه حزب الله لبنان هستند؛ قطر اتهام حمایتش از تروریسم را «بی پایه» می داند. عربستان، امارات، بحرین و مصر به قطر ۱۰ روز فرصت دادند، تا برای برچیده شدن تحریم و محاصره علیه خود، شروط سیزده گانه‌ای را بپذیرد، شروطی که قطر هفته گذشته آنها را رد کرد و با تهدید تشدید تحریم ها از سوی چهار کشور یادشده روبه رو شد.
به نوشته رویترز، آر. سی هاموند، یکی از مشاوران ارشد آقای تیلرسون، در توضیحات خود در خصوص سفر روز دوشنبه وزیر خارجه آمریکا به منطقه، با اشاره به تنش در روابط گروهی از کشورهای عربی با قطر گفت: «هرچه این کشمکش بیشتر ادامه پیدا کند، برای ایران فرصت های بیشتری ایجاد می شود. هدف ما این است که ایالات متحده امن بماند و امنیت هم پیمانان مان حفظ شود.او افزود که منظور از سفر تیلرسون به عربستان سعودی و قطر تأکید بر این امر است که: کار، نشد ندارد.»
آمریکا در بحران قطر: سیاست فشار و امتیاز
دولت آمریکا از یک طرف می گوید، قطر از تروریسم حمایت می کند و از طرف دیگر تسلیحات نظامی به ارزش ۱۲ میلیارد دلار به این کشور می فروشد و با نیروهای مسلح قطری رزمایش مشترک برگزار می کند. در حالی که بعضی ناظران این سیاست های متناقض را به نبود یک سیاست مسنجم در کاخ سفید ربط می دهند؛ اما به نظر می رسد این سیاست متناقض آمریکا به رهبری ترامپ حاکی از آن است، که واشنگتن به تنها چیزی که فکر می کند پول هست و برای دستیابی به آن حتی تلاش نمی کند ظاهر سازی کند.
حالا به نظر می رسد فشارهای ترامپ علیه قطر نیز کارساز بوده و دوحه برای اینکه از ریاض عقب نماند و برای جلب رضایت واشنگتن قرارداد خرید تسلیحات نظامی به ارزش ۱۲ میلیارد دلار را نهایی می کند. در نتیجه باید گفت: اساساً برای آمریکائیها به خودی خود نه تروریزم اهمیت دارد، نه حقوق بشر و نه ثبات و امنیت در منطقه. بلکه آنها از این موضوعات استفاده ابزاری می نمایند. دوستی و دشمنی آنها با کشورها ، دولتها و گروهها، فقط و فقط بر اساس منافع آنها می باشد. این منافع، هر چه که اقتضا نماید اعم از دروغ ، تناقض، حمایت از تروریزم، حمایت از دولتهای غیر دمکراتیک و مستبد همچون عربستان، مقابله با نظامهای مردم سالار که با رأی مردم روی کار آمده اند، مانند نظام جمهوری اسلامی ایران است، زیرا در منطق زور مدار و ستمگرانه آمریکا ، هدف وسیله و روش را توجیه می کند.
تشدید بحران قطر و احتمال وقوع درگیری منطقه ای
رکس تیلرسون کویت را به عنوان اولین ایستگاه سفر منطقه ای خود انتخاب کرد و این انتخاب در راستای حمایت از طرح ابتکاری و میانجی گرانه «شبخ صباح الاحمد» امیر کویت برای حل سیاسی بحران قطر، انجام شد. ولی شانس پیروزی این تلاش های وی بسیار محدود به نظر می رسد.
این تحرکات دیپلماتیک آمریکا و بریتانیا با هدف آرام کردن اوضاع و پس از دریافت گزارش هایی صورت می گیرد که حاکی از احتمال انتقال بحران قطر به مرحله مداخله نظامی است و این احتمال را به ویژه نشست روسای دستگاه های اطلاعاتی عربستان سعودی، امارات، مصر و بحرین تقویت می کند که در آن نشست طرح هایی برای بی ثبات کردن کشور قطر، ایجاد اختلاف و دودستگی در خاندان حاکم بر این کشور و نیز متحد کردن برخی قبایل علیه نظام حاکم، تدوین شد.
وزرای خارجه چهار کشوری عربی، که چهارشنبه گذشته در قاهره برای اتخاد تدابیر اقتصادی شدید و چه بسا نظامی علیه قطر گرد هم آمده بودند، چه بسا هیچ یک از تهدیدهای خود مبنی بر تعلیق عضویت قطر در شورای همکاری خلیج فارس، تشدید تحریم‌های اقتصادی علیه آن را اجرایی نکرده اند، تا چوب لای چرخ سفر تیلرسون نگذارند و از سوی آمریکا متهم به بی نتیجه گذاشتن این سفر نشوند.
چهار کشور عربی محاصره کننده به موضع خود مبنی بر ضرورت تسلیم شدن کامل و بی چون و چرای قطر به خواسته های شان اصرار دارند و نشست منامه، که بلافاصله پس از پایان سفر تیلرسون برگزار خواهد شد، تحریم های جدیدی را اعمال می کند و اعلان دولت مصر به ممنوعیت تردد کشتی های قطری از کانال سوئز یکی از این شاخص هاست.
این ترافیک دیپلماتیک، که شامل سفر وزیران خارجه انگلیس و آمریکاست، دلیلی برای بدتر شدن بحران و تشدید آن است که نزدیک به انفجار است، که باید آن را مهار کرد. این تنش بسیار قوی است و وخامت اوضاع منطقه، بسیار منفی خواهد بود و این وضعیت بد، نه تنها کشورهای منطقه بلکه همه جهان را تحت تاثیر قرار خواهد داد.طرفین بحران و منازعه ،مسیری را پیش رفته اند که تداوم آن و حرکت به سمت تنش بیشتر، مستلزم هزینه های بیشتر سیاسی، اقتصادی و حتی خطر بروز جنگ می باشد. از طرف دیگر، کوتاه آمدن هر یک از طرفین نیز مستلزم هزینه های زیادی می باشد. اگر دو طرف منازعه ، از موضع خود عقب نشینی نکنند و واشنگتن هم به تمایل رئیس جمهور خود به سمت ریاض ادامه دهد، نه تنها راهی برای تعدیل این بحران به یک عقب نشینی همراه با سازش پیدا نخواهد شد، بلکه بحران، پیچیده تر نیز خواهد شد.
نظرات(۰ دیدگاه)