سرباز “داغدیده” را که باید یاری کند!

«روان شناسی نظامی» شاخه ی ویژه‌ای از روان شناسی است که به طور اختصاصی به نظامیان وفامیل هایشان می‌پردازد.
افرادی که در نیروهای اردو چه هوایی یا زمینی فعالیت می‌کنند معمولا تروما و آسیب‌های جدی و سایر ناراحتی‌هایی که نیازمند تراپی هستند را گاها تجربه می‌کنند.
«روان شناسان نظامی »در رابطه با سربازان و اختلالات استرس پس از سانحه یا PTSD ، مدیریت اضطراب و خشم، سوگواری و مسائلی از این قبیل آموزش دیده‌اند.
حضور در ارتش طی سال‌ها منجر به مشکلات هیجانی و سلامت روان بی‌شماری برای یک سرباز می‌شود، بنابراین ایده ی ایجاد روان شناسی نظامی لزوما موضوع جدیدی نیست؛ اما تنها در سال‌های اخیر است که متخصصان سلامت روان و فرماندهان متوجه شده‌اند که سلامت روان افراد درون ارتش چقدر اهمیت دارد و بحث پیرامون این موضوع بعد از جنگ جهانی دوم گسترش زیادی یافت.
افرادی که در اردو فعالیت می‌کنند خصوص زنان که گاها نقش مادری وهمسری را هم برشانه دارند، از سرمایه‌های ارزشمند ملت افغانستان محسوب می‌شوند؛ زیرا از تمامیت کشور دوشادوش نظامیان مرد محافظت می‌کنند نیازمند توجه جدی و استفاده از خدمات روانشناسی این حوزه هستند.
حضور «روان شناس نظامی» در افغانستان از این جهت که می‌تواند مسئولان را از انتخاب افراد دارای سلامت روان و شرایط هیجانی مناسب برای اردوهای نظامی در شاخه های متفاوت مطمئن گرداند، ضروری به نظر می‌رسد. چرا که به تدریح زندگی پس از شرکت در اردو، ترسناک و پرهیجان خواهد بود. روان شناسان نظامی می‌توانند به عسکران کمک کنند تا با زندگی نظامی خود سازگاری پیدا کنند و هیجانات مخرب خود را بعد از هر عملیات یا برنامه ی پرهیجان، پردازش کنند.
مهمترین وظیفه ی روان شناس افغانی که در خدمت وزارت دفاع و وزارت داخله درمی آید قبل از پیوستن افراد به خدمت، از ایشان ارزیابی روانی به عمل ‌آورند. این ارزیابی کمک می‌کند که مسئولان نظامی افغانستان مطمئن شوند از اینکه افرادی که استخدام می‌شوند به اندازه ی کافی از لحاظ هیجانی و روانی پایدار هستند که بتوانند اضطراب بودن درفضاهای نظامی وپولیسی را تاب بیاورند. همچنین این ارزیابی می‌تواند کمک کند که افراد در پست‌هایی که برای آنها بهتر است، گماشته شوند. روان شناسان کلنیکی و مشاوران پولیس نیز وظیفۀ تشخیص و درمان اختلالات روانی را که گاها برای اعضای اردو وسربازان جنگی خصوص زنان به وجود می‌آید، برعهده دارند.
معمول‌ترین اختلالاتی که برای آن ها به‌وجود می‌آید همان طور که اشاره شد اختلال استرس پس از سانحه، افسردگی، غم و اندوه، اضطراب و اختلالات خواب است. همچنین مصرف مواد و خودکشی نیز در اعضای ارتش جزء مواردی است که رایج است و نیازمند توجه روان شناسان است. خانواده های شان نیز می‌توانند از خدمات مشاوره و روان شناسی بهره ببرند. مخصوصا در شرایطی که سربازی ، همسنگر خودش را در یک عملیات بشکل دلخراشی کشته شده می یابد ، «روان شناسان نظامی» وظیفه دارند که به خانواده ی فرد و یا خود سرباز کمک کنند تا با غم و اندوه از دست دادن کنار بیایند، خصوص سازگاری یافتن پس ازعملیات جنگی وبازگشت دوباره به جنگ سربازان از نکاتی است که برعهده ی روان شناسان نظامی درافغانستان است .

بتول سید حیدری