آیا روزه در ادیان دیگر هم داریم؟

تفاوت روزه در ادیان دیگر از جهت تعداد روزها و کیفیت روزه می‌باشد. هر چند در دیگر ادیان جزئیات روزه و همچنان کمیت و کیفیت آن متفاوت است، اما اصل حکم روزه در آنها وجود دارد. و هدف آن به طور کل، تهذیب نفس و ایجاد پاکی روح است.

خداوند متعال می‌فرماید روزه از آن من است و خود به آن پاداش می‌دهم. ابن اثیر می‌گوید یکی از نکاتی که خدای متعال برای این حدیث قدسی بیان فرموده این است که، در هیچ کدام از ملل بت پرست برای بت‌های خود روزه نمی‌گرفتند.

اگر چه نماز در ادیان دیگر وجود داشته و آنها قربانی می‌کردند و رسومات دیگر برگزار می‌نمودند، اما روزه نمی‌گرفتند. از این جهت روزه تنها برای خدای متعال است و هیچ مشرکی برای تقرب به بت‌ها روزه نگرفته است. زیرا روزه یک فرمان از جانب خداوند است.

خدای متعال روزه را به خودش منحصر کرده و به شخصه جزای روزه را بر عهده گرفته است.

آیین یهود

در یهودیت برای ذلیل و رنجور کردن تن روزه را جزئی از اعمال دینی واجب یک یهودی دانسته اند. این قوم زمانی که می‌خواستند اظهار تواضع و ناتوانی در حضور خداوند کنند روزه می‌گرفتند تا به گناهان خود اعتراف کنند و با روزه و توبه رضایت خداوند را به دست آورند.

در مواقع مصیبت نیزروزه غیر مرسوم قرار می‌دادند و در این زمان اطفال را از شیر خوردن و گاه حیوانات را نیز از چرا منع می‌کردند.

در کتاب‌های قدیم از روزه انفرادی چون روزه دار بودن داوود، دانیال و الیاس سخن گفته شده است. این بیانگر یک عبادت دینی متداول برای رسیدن به اهداف مورد نیاز در میان یهودیان بوده.

در کتاب عهد قدیم تأکید بر این است که روزه هدف نیست، بلکه وسیله است، یک وسیله که از طریق آن انسان می‌تواند از گناهان گذشته اظهار پشیمانی کرده، توبه کند و قلب خود را برای خدای مهربان متواضع گرداند. و با تغییر رفتار خود توبه حقیقی کند.

در کتاب مقدس یهودیان این مطلب با تأکید آمده است که روزه دار بودن بدون توبه‌ای حقیقی ارزش و محتوا ندارد و صرفا توجه به ظاهر روزه کافی نیست.

البته فلسفه روزه دوری از برخی نیاز ها و گرویدن به اموراتی چون دعا کردن و… نیست، بلکه روزه واقعی ایجاد اثرات مثبت در قلب و روح مومن است، مختص آیین یهود نیست و در ادیان دیگر نیز به آن توجه شده است.

یهودیان در موارد مختلفی اقدام به روزه گرفتن می‌کنند که بعضی از آنها به قرار زیر است:

• برای پیشگیری از یک مصیبت و یا پایان یافتن آن.
• زمانی که تهدیدی و یا حمله ای از سوی دشمنان صورت بگیرد و یا در هنگام وقوع یک مصیبت طبیعی
• برای کسب آمادگی و همچنین پذیرفتن امری خطرناک و یا ملاقات کردن با روح مردگان

آیین مسیحیت

روزه در ادیان دیگر فقط به آیین یهود خلاصه نمی‌شود. بلکه روزه در تقویم کلیساها نیز آمده و جزء فقه به حساب می‌آید. در انجیل آمده است که، عیسی برده شد تا ابلیس او را امتحان کند، پس چهل شبانه روز روزه دار بود و در نهایت گرسنه شد.

در کتب مسیحیت واجب بودن روزه را به صراحت بیان کرده اند و روزه داران را ستایش نموده از ریا بر حذرشان داشته است. سنت یهودیان تا زمان حضرت عیسی به اشکال مختلفِ پرهیزاز خوراک و سخن گفتن رایج بوده است.

بعد از آن هم در میان حواریون و مبلغان پیام او در نقاط مختلف جهان رواج پیدا کرد. به طوری که روزه داری از ویژگی‌های حواریون و پیامرسانان حضرت عیسی بوده است.

این نشانگر آن است که خود حضرت عیسی به روزه به صورت قولی و عملی توجه داشته است و شاگردانش نیز به پیروی از او به این امر مبادرت می‌ورزیدند.

حضرت عیسی(ع)، بدون شک قبل از اینکه رسالت پیغمبری خود را آغاز کند همچون یک یهودی روزه داری را به سبک یهودیان مراعات می‌کرده. در مسیحیت روزه و پرهیز به عنوان دو اصل وجود دارد که بین این دو تفاوت‌‌هایی هست.

در روزهای پرهیز فقط از خوردن گوشت خودداری می‌کنند ولی در ایام روزه علاوه بر پرهیز از گوشت غذاهای مصرفی و دفعات غذا هم کم می‌شود.

یکی از روزهای مهم در آیین مسیحیت روز عید پاک است. که این روز را به مناسبت قیام حضرت عیسی از قبر گرامی می‌دارند. هفته قبل از عید پاک را هفته مقدس می‌گویند که در مشخص کردن بسیاری از روزه ها نقش مهمی دارد.

گاهی گفته می‌شود که روزه داشتن و دعا کردن وسیله ای است برای مقابله با وسواس‌های شیطان و روزه واقعی آن است که انسان هیچ گناه و بدی را مرتکب نشود و خود را با قلبی خالص وقف خداوند کند.

مسیحیان اعتقاد دارند که روزه امری معنوی و باطنی است و ظاهری نیست. هدف اصلی آن هم این است که با آن به خداوند با فروتنی مقرب شوند و جویای هدایت های او باشند.

روزه در آیین مسیحیت به منظور به دست آوردن ثواب و ریاضت کشیدن، به دست آوردن دل خدا و یا نجات از گناهان به جا آورده نمی‌ شود. بلکه آنها اعتقاد دارند بعد از ریخته شدن خون مسیح بر روی صلیب و مرگ و دفن او راه رسیدن انسان به حضور خدا فراهم شده است.

بعضی از دلایلی که مسیحیان روزه می‌گیرند بدین شرح است:

• اول اینکه می‌گویند با روزه گرفتن، دل در حضور خداوند فروتن می‌شود.
• دیگر اینکه مسیحیان به صدا و هدایت خداوند حساس باشند.
• برای سرکوب کردن و ضعیف شدن نفس سرکش اقدام به روزه داری می‌کنند.
• و دیگر اینکه دعاهای مسیحی و پرستش او قوی تر باشد و اثرگذارتر.

صائبین

در ادامه بحث روزه در ادیان دیگر، به مندائیان یا صائبین که پیروان حضرت یحیی هستند اشاره می‌کنیم. آنها در روزهای ویژه‌ای از سال که نام آن روزها را مبطل نامیده اند از خوردن گوشت، تخم مرغ و ماهی خودداری می‌کنند.

از جمله این روزها، ۲۶-۲۷-۸۲-۲۹ و ۳۰ ماه، سمبلتا. روزهای ششم و هفتم ماه، دولا. و روز دوم ماه هطیا می‌باشد. آنها روزه واقعی را آن می‌دانند که اعضا و وجوارح انسان روزه دار باشند.

در کتاب کنزاربا کتاب مقدس مندائی‌ها آمده است که، ای مومنان به شما بازگو کردم که روزه بزرگ فقط نخوردن و نیاشامیدن نیست. بلکه دیده ها را از نگاه‌های شیطانی و گوش‌های را از شنیدن حرف‌های لغو بر حذر دارید و پسندیده گفتار کنید.