روزجهانی صلح؛ آرمان بشری یا بازیچه جنگ افروزان!

مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز ۲۱ سپتامبر مصادف با ۳۰ سنبله را روز جهانی صلح اعلام کرده‌است. این تاریخ در پنجاه‌ و هفتمین جلسه مجمع عمومی انتخاب شد. انگیزه مجمع عمومی سازمان ملل از نام‌گذاری این روز و اعلام آن به این عنوان، ترویج صلح در میان ملت‌های مختلف جهان بوده‌است. در اعلامیه مجمع سازمان ملل متحد در این خصوص آمده است: “این روز باید رسماً به این عنوان نامیده و جشن گرفته شود. از این روز باید برای مراقبت از ایده صلح و تقویت آن چه در درون کشورها و اقوام مختلف و چه در میان آن‌ها بهره گرفت”.
روزجهانی صلح یکی از تلاش‌های اساسی جامعه بشری خسته از جنگ و خشونت در گستره داخلی، منطقه ای و جهانی است. صلح از آرزوهای تاریخی و بنیادی جامعه بشری است برای کاهش خشونت‌ها و جلوگیری از کشتار انسان‌ها و مانع شدن از تخریب آثار و نشانه‌های مدنیت بشری.

با وجود این‌که برای ترویج و نهادینه ساختن و عینیت بخشیدن این آرمان بشری سازوکارهای بسیار چیده شده است و از آن بصورت گسترده و پر انگیزه استقبال می‌شود؛ ولی متاسفانه هنوز که هنوز است نه تنها کابوس جنگ و کشتار در بیداری و خواب، آسایش و نگرانی مردمان جهان را رها نساخته است و هر روز قربانیان بی‌شماری در کام خشونت و جنگ‌های ویرانگر فرو می‌روند، بلکه خود “صلح” ابزار و بازیچه ای شده است برای “دوام جنگ و خشونت”. نشانه‌ها و شواهد کافی در سطح جهانی و منطقه ای و داخلی وجود دارد که عناصر تمامیت‌خواه، حکومت‌های نامشروع، قدرت‌های فرامرزی، صلح را در جهت منافع و سلطه شوم خویش، به گروگان گرفته اند. در شرایط کنونی هم چون قرون گذشته، این قدرت‌های بزرگ و هم پیمانان منطقه ای آنان هستند که با بهانه فریبنده، زمینه سازجنگ‌های خونین می‌شوند و دامنه جنگ را از شرق تا غرب، از شمال تا جنوب این کره خاکی گسترش داده اند. این قدرت‌های سودجو و سیرناپذیر اقتصادی جهان هستند که د رهمسویی با اربابان سیاست و جنگ، نیازمندی‌های حیاتی بشری را بجای رفاه و آسایش جامعه بشری در استخدام پروژه‌های جنگ افروزانه قرار می‌دهند. وضعیت تکان دهنده خاورمیانه و کشورخود ما افغانستان و نقض گسترده حقوق بشری افراد در جوامعی که بحران در آن ایجاد شده است سندی انکار ناپذیر است بر اثبات ادعای فوق.

بنابر این درست است که سازمان‌های بین‌المللی و قدرت‌های بزرگ و دولت‌ها شعار صلح را سرمی‌دهند و حتا از آن بصورت بسیار گسترده با اصراف‌های حیرت انگیز تجلیل بعمل می‌آورند، اما در سایه این هیاهوی‌های برنامه ریزی شده برای انحراف افکار عمومی از عوامل واقعی جنگ افروزی و ضدصلح، به موضوع اساسی که انعقاد کننده و تضمین کننده صلح واقعی و دوامدار، یعنی “عدالت”، هیچ توجهی ندارند. صلح بدون عدالت، نیرنگ و فریب است. صلح بدون عدالت، توقف جنگ و خشونت است برای تجدید نیروی جنگی. صلح بدون عدالت، چرخه پایان ناپذیر و دور باطل نقض حقوق بشر است. صلح بدون عدالت، سلب حق حیات و محروم ساختن جامعه بشری است از رفاه و امنیت و توسعه و انسانی شدن زندگی.

صلحی قابل قبول است و می‌تواند امید آفرین باشد که نه تنها مبتنی بر نیت و خواست و اراده آگاهانه مردمان رنج کشیده و آسیب دیده از جنگ و خشونت باشد؛ بلکه از گروگانکشی قدرت‌های بزرگ فرامنطقه ای و وابستگان منطقه ای شان و زمامداران خودکامه رها باشد.

نویسنده: شکور اخلاقی