دیپلومات: باید در افغانستان راهبرد جدیدی با ایجاد یک دموکراسی واقعی جایگزین راهبرد جنگ شود

نشریه دیپلومات در گزارشی در مورد وضعیت افغانستان با یادداشت یک کارشناس عرب نوشته است؛ پس از 15 سال جنگ در افغانستان راهبرد فعلی باید تغییر کند و راهبردی جدید با دیدگاه ایجاد یک دموکراسی واقعی که به همه مردم افغانستان حق رای مساوی دهد، ایجاد شود

عبدالله عبدالرحمن سفیر پیشین عربستان در اندونزی در یادداشتی برای دیپلومات نوشت: در اوایل ماه مارچ پنج سرباز پاکستانی در حملات طالبان بر ایست‌های بازرسی در امتداد مرز کشته شدند. این حمله به دنبال یک قتل‌عام واقعی در هفته‌ پیش از آن در کابل اتفاق افتاد، این حادثه‌ مخوف حداقل 16 کشته و بیش از 100 زخمی برجای گذاشت.

در ادامه این یادداشت آمده است: این اتفاق معمولی است که جنگ در سرتاسر افغانستان ویرانی به‌بار می‌آورد. اما پس از پانزده سال جنگ، روشن است که ما به یک راهبرد جدید نیاز داریم، راهبردی که با دیدگاه ایجاد یک دموکراسی واقعا بادوام و پایدار، به تمام گروه‌ها در افغانستان حق رای می‌دهد.

موضوع نشست گروه تماس بین‌الملل برای افغانستان با میزبانی سازمان همکاری اسلامی در جده، در عربستان سعودی، در اواخر ماه فبروری – اندکی قبل از دور تازه‌‌ای از خشونت‌ها – بود.

سازمان همکاری اسلامی یک نهاد بین-دولتی متشکل از 57 کشور با اکثریت مسلمان است. ما گروه تماس بین‎المللی را در سال 2009، تحت نظارت آلمان، برای هماهنگی تلاش‌های بین‌المللی به هدف دستیابی به صلح و ثبات در افغانستان تشکیل دادیم. در آخرین نشست، بیش از 50 کشور و سازمان‌های چندجانبه‌ عضو گردهم آمدند تا یک ایده‌ اساسی را تصویب کنند: ثبات پایدار در افغانستان صرفا می‌تواند از طریق یک مصالحه‌ سیاسی میان افغان‎ها به‌دست آید.

در ماه سپتامبر 2016، دولت وحدت ملی افغانستان یک موافقت‌نامه‌ بی‌سابقه را با حزب اسلامی، یکی از برجسته‌ترین گروه‎های مسلح این کشور، امضا کرد. منتقدان گفته‎اند که این موافقت‌نامه به گلبدین حکمت‎یار، رهبر بدنام این گروه، اجازه خواهد داد به حیات سیاسی در این کشور بازگردد. این یک ملاحظه‎ی قابل فهم است، اما این منتقدان از گزینه‎ جایگزین چشم‌پوشی می‌‎کنند.

دو سال قبل، حکمتیار حمایت حزب اسلامی از حضور فزاینده‎ ستیزه‌جویان داعش در افغانستان را، با دیدگاه نبرد با طالبان، اعلام کرده ‎بود.

عبدالرحمن معتقد است: افغانستان هم اکنون بی‌ثبات است. چنین چشم‌اندازی می‎توانست این کشور را حتی بیشتر در جنگ داخلی طولانی بین حزب اسلامی، داعش، طالبان و حکومت افغانستان فرو ببرد. دولت افغانستان، با امضای موافقت‎نامه‌ صلح با حزب اسلامی، توانست مانع این سناریوی بالقوه فاجعه‎بار شود.

این تازه آغاز راه است. ما در نشست قبلی گروه تماس بین‌الملل در ماه فبروری از تلاش‎های حکومت افغانستان مبنی بر تعامل با همه‎ گروه‌های مسلح، از جمله طالبان، در یک روند سیاسی حمایت کردیم که هدف آن کنارگذاشتن خشونت و احترام به قانون اساسی است. ما صرفاً از طریق چنین روند سیاسی‎ می‌توانیم بازسازی افغانستان را آغاز کنیم.

با این روحیه‌ همکاری، سازمان همکاری اسلامی، در تلاشی با هدف متحدساختن روحانیون پیشتاز اسلامی از روند صلح واحد و با دوام برای این کشور، از یک کنفرانس بین‎المللی علما در مورد افغانستان در اواخر سال جاری میزبانی خواهد کرد. و در ماه نوامبر سال جاری، ترکمنستان میزبان هفتمین کنفرانس همکاری اقتصادی منطقه‏ در مورد افغانستان (ریکا) خواهد بود تا فرصت‌های را برای کشورهای منطقه به هدف همکاری در احیای مجدد اقتصاد افغانستان جست‌وجو کنند.

دستورکار «ریکا» یک دید معنادار شکوفایی اقتصادی برای مردم افغانستان ارائه می‌دهد. موافقت‌‌نامه‎های ایجاد نهادها و مکانیسم‎های جدید پیشگام برای تجارت، از جمله مسایل روی میز است: زیرساخت جدید برای عرضه‌ برق به افغانستان از ترکمنستان؛ راه تجارتی «لاجورد» از افغانستان از طریق ترکمنستان، قفقاز و ترکیه به اروپا؛ مسیر تجارتی و ترانزیتی چابهار که به کالاهای هندی اجازه خواهد داد از طریق بندر چابهار به افغانستان برسند؛ اتصال یک راه‌آهن جدید با چین؛ و ایجاد یک «جاده‌ ابریشم» امروزی از طریق افغانستان.

این دید، افغانستان را به‌عنوان یک چهارراه تجاری، ترانزیتی، انرژی و ارتباطات میان آسیای مرکزی، آسیای جنوبی و جنوب‌غرب آسیا می‌بیند. این آینده‎ روشنی است که افغان‎ها می‎توانند شاهد بارور شدن باشند، اگر ما برای دستیابی به مصالحه‌ سیاسی به هم کار کنیم.

ماه فبروری هم‎چنین شاهد بیست‌وهشتمین سالگرد خروج نیروهای شوروی از افغانستان بود. در حالی‎که طالبان از این مناسبت استفاده کردند تا تعهدش به وادار به خارج کردن نیروهای آمریکایی از این کشور را تکرار کنند، محمد اشرف غنی رییس جمهور بار دیگر خواستار توافق با طالبان از طریق گفت‌وگوها شد.

اگر طالبان واقعا به منافع افغان‌ها اهمیت می‌دهند، آن‎ها این خواست را خواهند پذیرفت؛ چون قطعا دوام‌پذیرترین راه به یک افغانستان مستقل و آرام که نیروهای خارجی در آن حضور نداشته باشند، ادامه‎ جنگ نیست – بلکه اینست که افغان‎ها همدست شوند، اختلافات‌شان را حل کنند و یک ملت پرجنب‌وجوش بسازند که برای مدت بسیار طولانی‎ از داشتن آن محروم بوده‎اند.