حذف ترکیه از معادلات با اجرای آتش بس در سوریه

سایت روسیه الیوم با انتشار مقاله‌ای به بررسی مواضع بی‌ثبات و ضد و نقیض مقامات ترکیه و عربستان سعودی در قبال آتش‌بس سوریه و امکان موفقیت آن پرداخته است.

به گزارش خبرگزاری اطلس، از زمان دستیابی آمریکا و روسیه به توافقنامه آتش‌بس در سوریه، مواضع مقامات ترکیه همواره بین “استقبال” یا “ابراز نگرانی” از این توافقنامه، در نوسان بوده است.

ناظران سیاسی عقیده دارند که این تضاد و نوسان مواضع ترک‌ها در قبال آتش بس در سوریه در واقع زمینه سازی برای به شکست کامل یا جزئی کشیدن آن است؛ هرچند که بسیاری از طرف‌های ذی‌ربط، این آتش بس را گامی به سوی حل و فصل فراگیر بحران سوریه می دانند.

عربستان سعودی نیز در این زمینه با ترکیه همگام شده است و تمایلی به این آتش‌بس نشان نمی دهد و درحالی که قدرت های بین المللی به طور جدی برای برقراری آتش‌بس در سوریه تلاش می کردند، ریاض از مداخله زمینی در سوریه با همکاری آنکارا سخن به میان می آورد، امری که به عقیده طرف های بین المللی نتیجه ای جز پیچیده‌تر کردن اوضاع نداشت.

این مقاله می افزاید: با وجود این که مقامات ترک دخالت زمینی در سوریه را در شرایط کنونی بعید دانستند، اما در نتیجه این موضع گیری ضد و نقیق ترک ها، پایگاه اینجرلیک ترکیه میزبان هواپیمای‌های جنگی سعودی شد و آنکارا نیز اقدام به بمباران مناطقی در خاک سوریه و هدف قرار دادن یگان های مردمی کُرد همپیمان غرب و شرق در مقابله با تروریسم کرد.

از سوی دیگر، ابراهیم کالین سخنگوی نهاد ریاست جمهوری ترکیه علی‌رغم تاکید بر حمایت کشورش از آتش بس در سوریه و ایفای نقش فعال آنکارا در این زمینه، درعین حال با دامن زدن به رویدادهای گذشته و ادعای واهی درباره استفاده بشار اسد از توافقنامه های آتش بس سابق برای خرید زمان، نبست به توافقنامه اخیر نیز ابراز بدبینی کرد.

این درحالی است که به عقیده  کارشناسان، این گروه های تروریستی تحت حمایت ترکیه در سوریه هستند که به علت شکست های پی درپی و متحمل شدن خسارات سنگین، نیاز به خرید زمان و تجدید قوا دارند؛ لذا این همان مساله ای بود که ولید المعلم وزیر خارجه سوریه به آن اشاره کرد و موفقیت توافقنامه آتش بس اخیر را مشروط به کنترل مرزهای سوریه با ترکیه و اردن دانست تا از این مرزها برای گروه های مسلح تسلیحات ارسال نشود.

پیشتر نیز آنکارا درباره موفقیت آتش‌بس سوریه ابراز تردید کرد و خواهان مستثنی شدن حزب اتحادیه دموکراتیک کُرد سوریه و یگان های مردمی از این آتش بس شد تا به این طریق بتواند این دو را در کنار سازمان های تروریستی چون داعش و النصره قرار دهد و به آنها حمله کند.

اما آنکارا در این زمینه شکست خورد و این امر باعث شد که احمد داود اوغلو نخست وزیر ترکیه اعلام کند، در صورتی که امنیت ملی ترکیه مورد تهدید قرار گیرد، آنکارا به توافقنامه آتش‌بس سوریه پایبند نخواهد بود و احزاب کُرد سوریه را هدف قرار خواهد داد.

هرچند که این سخن داود اوغلو به ظاهر منطقی به نظر می رسد اما پایبند نبودن ترکیه به توافقنامه آتش بس در سوریه به معنی پایبند نبودن گروه های تروریستی – تکفیری تحت حمایت آنکارا به این آتش بس است.

خلاصه کلام این که اگر قدرت های منطقه ای و بین المللی ذی ربط با بحران سوریه، به توافقنامه آتش بس در سوریه پایبند نباشند به هیچ وجه نمی توان از موفقیت آن سخن به میان آورد.

این مقاله در ادامه تاکید می کند: به عقیده بسیاری از فعالان و کارشناسان سیاسی، توافقنامه آتش بسی که روسیه و آمریکا درباره بحران سوریه به آن دست یافته اند و اجرایی شده است، روزنه امیدی در بحران سوریه به وجود آورده است.

اما اهمیت واقعی این توافق به آن است که طرف های منطقه ای را که جزئی از بحران سوریه محسوب می شوند، به بخشی از این راه حل تبدیل کند که در این صورت فرصتی بسیار مهم و ارزشمند برای حل این بحران  فراهم می شود، اما اگر این گونه برداشت شود که توافقنامه آتش بس سوریه بدون مشارکت ترکیه یا دیگر کشورهای منطقه ای صورت گرفته است، حتی درصورتی که ترکیه خود از این توافق حمایت کرده و گروه های تحت حمایت خود را در سوریه به پایبندی به آن تشویق کند، ممکن است، این توافق، اقدامی برای به حاشیه راندن موقت ترکیه با هدف بیرون راندن آنکارا از معادله سوریه محسوب شود.

در پایان این مقاله، تاکید شده که موفقیت توافقنامه روسیه – آمریکا درباره آتش بس سوریه، ضرورتا به معنی موفقیت آن در مراحل بعدی نیست زیرا راه حل بحران سوریه ناگزیر از عبور از پایتخت کشورهای منطقه از جمله ترکیه است.