جنگ پیروان «ابوبکر» و «عمر»

روزنامه 8 صبح نوشت:

طبیعی است که ظهور داعش در مناطق زیر کنترول طالبان بدون واکنش نمی‌ماند. طالبان نمی‌توانند در برابر رشد آهسته و پیوسته گروه البغدادی بی‌تفاوت باشند. البغدادی ادعای خلافت دارد، مرزهای ملی را به رسمیت نمی‌شناسد و با ناسیونالیسم سر ستیز دارد. پیش از این ملاعمر، امیر بلامنازعه گروه‌های افراطی بنیادگرا بود. از شبکه القاعده گرفته تا تندوران پاکستانی و گروه‌های مسلح برخاسته از آسیای میانه همه او را به‌عنوان قاید قبول کرده بودند. اما ظهور گروه ابوبکر البغدادی این موقعیت منحصربه‌فرد ملاعمر را متزلزل کرد.

ملاعمر که تصور می‌کرد هیچ رقیبی ندارد، یک‌باره مواجه با رقیبی سهم‌گین مواجه شد. جنگ طالب و داعش قبلا در ساحت نظری، در تارنماها، رخنامه و دیگر شبکه‌های اجتماعی شروع شده بود. هواداران داعش با طعنه و کنایه به طالبان می‌نویسند که ملاعمر پنهان است، تا حال چهره او را کسی ندیده است، اما البغدادی نوارهای تصویری منتشر می‌کند، سخنرانی‌هایش ضبط می‌شود و همه به آن دسترسی دارند. هواداران البغدادی از هواداران ملاعمر در شبکه‌های اجتماعی می‌پرسند به چه

دلیل به شخصی که ندیده‌اید، بیعت کرده‌اید. حالا اما به‌نظر می‌رسد که این جنگ از ساحت نظری به میدان‌های داغ انتقال یافته است.

فرمانده پولیس ولایت هلمند، مدتی پیش شب‌نامه‌های طالبان و داعش را به خبرنگاران نشان داد. در این شب‌نامه‌ها دو طرف علیه هم‌دیگر اعلام جنگ کرده بودند. طالبان جنگ علیه داعش را جنگ مقدس خوانده بودند و طرفداران ابوبکر البغدادی هم جنگ علیه ملاعمر را مقدس دانسته بودند. طالبان با انتشار اعلامیه‌ای حضور داعش در ولایت هلمند را انکار کردند، اما همگان می‌دانستند که شخصی به اسم مولوی عبدالرووف یکی از فرماندهان پیشین طالبان در هلمند، به داعش پیوسته بود. این شخص در یک حمله پرنده‌های مرگ ایالات متحده امریکا بر مخفیگاهش در هلمند کشته شد. این خودش نشان‌دهنده آن است که گروه ابوبکر البغدادی در هلمند فعالیت دارد. مدتی پیش سی‌ان‌ان هم از ولایت لوگر تصاویری پخش کرد که نشان می‌داد شماری از جوانان مسلح با برافراشتن پرچم گروه تروریستی ابوبکر البغدادی، مشق و تمرین نظامی‌ می‌کنند.

رسانه‌ها از نشانی حرکت اسلامی ‌ازبکستان هم پیام‌های دریافت کرده‌اند که وفاداری این گروه را به ابوبکر البغدادی نشان می‌دهد. بخش‌هایی از طالبان پاکستانی هم به داعش پیوسته‌اند. این‌ها همه نشان‌دهنده آن است که در قلمرو زیر کنترول طالبان در مناطق مرزی افغانستان و پاکستان، دگرگونی‌هایی آمده است و عده‌ای به داعش پیوسته‌اند. شخص ابوبکر البغدادی هم در جنگ نظری و رسانه‌ای با ملاعمر شرکت کرد. ابوبکر البغدادی اعلام کرد که ملاعمر رهبر طالبان، بی‌سواد و جاهل است و شایستگی رهبری ندارد. اگرچه هنوز از نشانی طالبان، در واکنش به‌گفته‌های ابوبکر البغدادی چیزی منتشر نشده است، اما نشر زندگی‌نامه ملاعمر در تارنمای طالبان، نشان می‌دهد که این گروه، اظهارات خلیفه داعش را جدی گرفته است.

طالبان با نشر آن زندگی‌نامه خواستند به جنگجویان‌شان اطمینان دهند که ملاعمر دیده شده است و شمار قابل توجهی از ملاها صلاحیت او را برای زعامت تایید کرده‌اند. روشن است که طالب و داعش بیش از این نمی‌توانند به زندگی مسالمت‌آمیز در کنار هم‌دیگر ادامه دهند. از نظر داعش طالبان، مصداق بغاوت برضد خلافت‌اند و از دید طالبان، داعشیان باغیانی هستند که علیه امارت تفنگ گرفته‌اند. بنابر این به زودی شاهد درگیری میان آنان خواهیم بود. پیش از این بین طالبان و جنگجویان تنظیم حکمتیار نیز درگیری‌هایی رخ داده بود. پس از این‌که حکمتیار از بیعت به ملاعمر خودداری کرد، جنگجویان طالبان برافراد او در ولایات وردک و بغلان حمله کردند. این درگیری‌ها در وردک به نفع طالبان پایان یافت.

طالبان موفق شدند افراد وفادار به حکمتیار را در آن ولایت قلع‌وقمع کنند. اما در ولایت بغلان وضعیت به نفع حکمتیار تغییر کرد. در آن‌جا طالبان، ساحه را به تنظیم حکمتیار از دست دادند. وقتی طالبان تحمل حکمتیار را ندارند، روشن است که با گروه البغدادی نمی‌توانند زندگی مسالمت‌آمیز داشته باشند. حکمتیار ادعای بزرگ و جهان‌شمول نداشت و ندارد، اما البغدادی می‌خواهد کل دنیا را تسخیر کند. بنابراین برای طالبان ممکن نیست تا در کنار جنگجویان او حضور مسالمت‌آمیز داشته باشند.

پیامد رویارویی این گروه‌ها برای مردم افغانستان نیز سنگین است. از این به بعد هر حمله خونینی که طالبان انجام دهند، آن را به پای داعش ختم می‌کنند و گروه البغدادی هم با قتل مردم عام، مسوولیت آن را به پای طالبان خواهد نوشت. جنگ در روستاهای زیر کنترول طالبان، سبب آوارگی بیشتر مردم خواهد شد. نگرانی دیگر این است که در جنگ طالبان و داعش کشورهای منطقه هم دخالت کنند و از یکی در مقابل دیگری حمایت کنند. در این صورت جنگ در برخی از مناطق وارد فاز جدید و پیچیده می‌شود. یکی از اهداف گروه‌هایی که با داعش می‌پیوندند گسترش دامنه جنگ به آسیای میانه نیز است. روشن است که روسیه و کشورهای هم‌پیمانش در آسیای میانه مراقب اوضاع هستند. نیروهای امنیتی افغانستان در همکاری با متحدان بین‌المللی‌شان باید تمام تحرکات داعش را زیر نظر داشته باشند.