تغییر نصاب آموزشی از سوی طالبان؛ فارین پالیسی: مکاتب به جای تربیت دانشمند «بمب‌افکن» تولید خواهند کرد

مجله فارن پالیسی در گزارشی نصاب آموزشی و مکاتب افغانستان را بررسی کرده و نظام آموزشی کنونی این کشور را «ارتش جدید طالبان» خوانده است. این نشریه با اشاره به تغییراتی که طالبان در نصاب آموزشی آورده، نوشته که در حال حاضر، مکتب رفتن پسران مشکل بزرگ‌تر از مکتب نرفتن دختران است.

این مجله در گزارشی که روز گذشته (سه‌شنبه، ۲ جوزا) پخش شد، نوشته است که هنوز کسانی که زیر چتر نظام آموزشی طالبان در دهه ۹۰ آموزش دیده‌اند، از یادآوری آن خاطره می‌لرزند: «به آنان آموزش داده شده که از زنان و دختران، حتی اگر نزدیکان‌شان باشد، دوری کنند. آن‌ها گلوله‌ها را می‌شمردند و ساینس را بدون تصویر آموزش می‌دیدند. مفاهیم حقوق بشر، دموکراسی و صلح کاملا حذف شده بود.»

این نشریه نوشته که طالبان مکاتب سراسر افغانستان را به صورت غیرمستقیم به مدارس دینی مطابق میل خودشان تبدیل کرده است. طبق این گزارش، این مکاتب دانشمند تربیت نمی‌کنند، بلکه «بمب‌افکن» تولید خواهند کرد: «آن‌ها خواندن و شمردن را به سختی یاد خواهند گرفت و از ابتدایی‌ترین اصول مورد نیاز تبدیل شدن به بزرگ‌سالان متمدن و اجتماعی بی‌خبر خواهند بود. آن‌ها در کوتاه‌مدت به‌سادگی مایه تمسخر قرار می‌گیرند و درازمدت، تبدیل به ابزارهای جهاد می‌شوند.»

لورین اوتس، کارشناس آموزش و پرورش، که با نظام آموزشی افغانستان آشنا است، می‌گوید: «شما می‌توانید از طریق سیستم آموزشی جامعه‌ای بسازید یا آن را درهم بشکنید. طالبان این را می‌دانند.»

او با اشاره به دیدگاه طالبان در زمینه نصاب آموزشی، می‌گوید که یکی از مؤلفه‌های «حکومت‌های تروریستی»، اعمال چنین امری است.

خانم اوتس افزوده که طالبان به دلیل کمبود زمان و پول، هنوز موفق به چاپ کتاب‌های درسی مورد نظر خود نشده‌اند. او به فارن پالیسی گفت: «ایدئولوژی طالبان اکنون بخشی از فضای فرهنگی افغانستان است، زیرا معلمان مجبور به تدریس برنامه‌های درسی مورد تایید طالبان هستند.»

این کارشناس آموزش و پرورش افزوده که «هیچ راهی کارآمدتر از سیستم آموزشی برای تلقین یک جامعه وجود ندارد. زیرساخت از قبل وجود دارد. بنابراین، شما از آن برای انتشار پیام خود استفاده می‌کنید.»

به گفته او، مردم در بلجیم، بریتانیا، کانادا به رغم زندگی در محیطی که ابزارهای فراوانی برای مقابله با افراط‌گرایی دارند، رادیکال می‌شوند، «اما در کشورهایی مانند افغانستان، این کار بسیار آسان‌تر است، زیرا این ابزارها و توانایی برای قضاوت خوب یا بد، وجود ندارد.»

به نوشته فارن پالیسی، مسئله این است که در حال حاضر، آنچه که در افغانستان رخ می‌دهد، به گواهی تاریخ تنها در افغانستان باقی نخواهد ماند.

طبق این گزارش، یکی از مسایلی که طالبان به‌گونه جدی خواستار تغییر آن در نصاب آموزشی شده‌اند‌، تعریف صلح و جنگ است. کمیته ارزیابی نصاب آموزشی طالبان گفته بود که باید احکام جهاد در نصاب درسی بیاید تا کودکان به جنگ تشویق شوند.