ترکیه و داعش؛ تحول در مواضع یا جنگ خیالی

خبرگزاری اطلس ـ پایگاه المسله در گزارشی با عنوان “اردوغان و جنگ وهمی علیه داعش” آورده است: با وجود اینکه بسیاری از رسانه‌ها از تحول درموضع ترکیه سخن می‌گویند اما واقعیت به‌گونه‌ای دیگر است.

انفجار انتحاری که روز دوشنبه 21 جولای در شهر سوروچ در جنوب شرقی ترکیه و در شمال شهر عین العرب (کوبانی) سوریه رخ داد، سؤالات زیادی را مطرح کرد و ابعاد و اهداف این موضوع توجه و نگاه بسیاری را به خود مشغول کرده است.

همزمان با داغ شدن درگیری جبهه آنکارا در سوریه و درگیر شدن با داعش و افزایش تحرکات نظامی ارتش ترکیه و شنیده شدن اخباری درباره توافق نظامی ترکی ــ آمریکایی درباره ایجاد منطقه حائل در داخل سوریه از جرابلس تا عفرین و اجازه دادن به هواپیماهای آمریکایی برای استفاده از پایگاه انجرلیک، سؤالات بی‌شماری مطرح شده است.

هجوم سوروچ نکات مهمی را به‌دنبال دارد، در واقع این انفجار کردها در ترکیه و سوریه را هدف قرار داده است و 23 کشته و صد زخمی آن از کردها و ترکهای چپگرا و از جوانان دانشگاهی  بودند که به سوروچ آمده تا از آنجا به عین العرب برای مشارکت در بازسازی آن بروند.

این رسانه می‌نویسد: این انفجار در واقع هدف قرار دادن مدافعان شهری است که اکثریت آن را کردها تشکیل می‌دهند و هدف قرار دادن داوطلبانی است که برای بازسازی آن آماده شده بودند. جنایتکاران کسانی بودند که قصد داشتند اساس را هدف قرار دهند و مانع از بازسازی کوبانی شوند.

اینکه داعش به‌طور اتوماتیک در قالب متهمان و عاملان انفجار معرفی می‌شود و اینکه برای انتقام از شکست در تل ابیض و عین العرب این کار را انجام داده است اما بُعد جدید دیگری وارد ماجرا شده است که قبل وجود نداشت و آن اتهام احمد داوود اوغلو نخست وزیر ترکیه علیه گروهک تکفیری برای اجرای این عملیات است.

المسله بیان کرد: با وجود اینکه رسانه‌ها از تحول در مواضع ترکیه سخن می‌گویند اما واقعیت این است که ترکها دیدگاه دیگری دارند. انفجار شهر سوروچ به حزب عدالت و توسعه آزار و اذیتی نرساند زیرا بیشتر قربانیان از مخالفان دولت داوود اوغلو هستند و بیشتر آنها قبلاً در انتفاضه میدان تقسیم مشارکت داشتند، کسانی که از حوادث تقسیم جان به در بردند در سوروچ از بین رفتند، کسی که یکی از چشمانش را در حوادث تقسیم از دست داد در سوروچ یکی از پاهایش را از دست داد. اگر داعش می‌خواست که حزب عدالت و توسعه را هدف قرار دهد دست به اقداماتی علیه اماکن و مراکز مؤسسات افراد وابسته به این حزب می‌زد یا حداقل اهداف وابسته به دولت را هدف قرار می‌داد.

مسئله اصلی تحلیلگران ترک این است که به هر اندازه که اوضاع امنیتی بی‌ثبات باشد و فضای سیاسی بحرانی باشد، رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه می‌تواند به انتخابات زودهنگام پارلمانی نزدیک شود تا 18 نماینده‌ای را که حزب عدالت و توسعه در انتخابات اخیر از دست داده جبران کند و اکثریت مطلق یعنی نصف به‌علاوه یک را کسب کند.

رؤیای اردوغان برای نظام ریاستی در ترکیه برای همیشه دفن شد اما هنوز امکان پیاده کردن نظام ریاستی با زور و تغییر قانون اساسی وجود دارد مشروط به اینکه حزب عدالت و توسعه تنها میدان‌دار در عرصه حکومتی باشد.

به‌عبارت دیگر اردوغان قصد دارد که انتخابات زودهنگام برگزار کند تا رأی دهندگان را میان بازگشت انحصاری حزب عدالت و توسعه به قدرت یا خطر بی‌ثباتی و افول اقتصادی مجبور به انتخاب کند. اردوغان تلاش خواهد کرد تا تلاش‌ها برای تشکیل دولت ائتلافی جدید را با مشکل روبه‌رو کند تا به شهروندان بگوید: یا من یا بی‌ثباتی.

المسله می‌نویسد: تشدید درگیری در برخی مناطق مرزی با سوریه و حملات داعش آن گونه که دولت ترکیه می‌گوید و کشته شدن یک نظامی ترکیه، نمی‌تواند دلیل این آماده‌باش برای دفاع از کرامت و حاکمیت ترکیه و به‌کارگیری جنگنده‌ها باشد. عملیات نظامی از زمان شروع  تسلط کُردها بر تل ابیض شروع شده است. این اقدامات از زمانی که ترکیه به‌طور مستقیم از جبهه النصره و جیش الفتح حمایت کرد تا آنها ادلب و جسر الشغور را اشغال کنند، شروع شد.

از هنگامی که اردوغان در جریان انتخابات پارلمانی متحمل شکست شد و رؤیاهای سلطانی وی بر باد رفت، مشاهده می‌کنیم که رئیس جمهوری ترکیه شبانه‌روز به‌دنبال تغییر معادله است.

تفسیرهای متعددی وجود دارد که محتوای آن این است که تلاش‌ها برای ایجاد منطقه حائل از جرابلس تا عفرین برای مقابله با کردها و تشدید فشار بر نظام سوریه در واقع سوء استفاده اردوغان از حوادث مرزی سوریه با ترکیه برای برگزاری انتخابات زودهنگام است تا خود را به‌عنوان فردی که طرح ایجاد نوار کُردی در امتداد مرزها را ناکام گذاشت و امنیت ملی ترکیه را حفظ کرده است، معرفی کند.

سیاست‌های داخلی و خارجی ترکیه در راستای فردگرایی پیش می‌رود و اردوغان محور آن است اما به‌اعتقاد برخی این سیاست‌ها خطری برای ترکیه محسوب می‌شود. عبدالله گل رئیس جمهوری سابق که مرحله جدیدی از مخالفت با اردوغان را شروع کرده است وی را متهم می‌کند که به‌همراه احمد داوود اوغلو سیاست‌های غیر واقع‌بینانه‌ای را دنبال می‌کند. به‌اعتقاد عبدالله گل، انفجار سوروچ نتیجه خطرات سیاست‌های اشتباهی است که ترکیه در قبال سوریه و خاورمیانه در پیش گرفته است و این موضوعی بود که وی درباره آن هشدار داده بود.

المسله می‌نویسد: انفجار سوروچ نتیجه طبیعی و حتمی شکست سیاست ترکیه در سوریه و عراق و خاورمیانه است. آنچه در سوروچ رخ داد بازی با آتش است. وحشی‌گری‌ای که برخی در آنکارا از آن استفاده می‌کنند ارتباطی با منافع ملی و استراتژیک ترکیه ندارد. نقش مخرب ترکیه در سوریه از طریق ماجراجویی‌های بیهوده جبران نمی‌شود. ترکیه عامل هفتاد درصد جنگ در سوریه است و هم اکنون به جنگ وهمی روی آورده است و تبلیغات گمراه کننده نمی‌تواند چیزی را عوض کند.