ترامپ قبل از سفر به عربستان: به دیدار رهبر مسلمانان می روم

اجلاس جی 7 امسال تحت شعاع خبری دیگر است. سفر دونالد ترامپ، رئیس جمهور جنجالی آمریکا به ریاض و دیدار با پادشاه عربستان.

بر اساس اطلاعات چندین رسانه‌ی آمریکایی، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، در جریان سفرش به اروپا برای شرکت در اجلاس ناتو و نشست گروه “جی۷” از اسرائیل، عربستان سعودی و واتیکان نیز دیدار خواهد کرد.

این خبر را چندین شبکه تلویزیونی ایالات متحده و نیز سایت خبری روزنامه آمریکایی “پولیتیکو” منتشر کرده‌اند. روزنامه واشنگتن پست به نقل از یک مقام کاخ سفید هدف سفر ترامپ به عربستان را هماهنگی بیشتر برای مقابله با گروه “داعش” و ایران عنوان کرده است.

اما واتیکان ضمن تأیید این خبر، اعلام کرده که قراری برای دیدار ترامپ از مقر رهبر کاتولیک‌های جهان در روز ۲۴ ماه می در نظر گرفته شده است.

رسانه‌های آمریکایی البته زمان دقیق سفرهای جدید ترامپ را اعلام نکرده‌اند. “پولیتیکو” اما گمانه‌زنی کرده که این سفرها ممکن است پیش از نشست‌های ناتو و “جی۷” انجام بگیرند.

با این حال آن چه در این میان قابل توجه است، سفر ترامپ به عربستان در جریان نخستین دور سفرخارجی و دیپلوماتیک او به عنوان رئیس جمهور آمریکاست. تایمز اسرائیل نیز به نقل از ترامپ گفته است که او قرار است در عربستان با “رهبر مسلمانان” دیدار کند.

دیدار با رهبر مسلمانان عنوانی است که ترامپ برای سفر پیش روی خود به عربستان از آن استفاده کرده است. عنوانی که آشکارا نوعی زبان چرب و گرم ترامپ را در مقابل سعودی‌ها نشان می‌دهد. این بسیار جای تعجب است که اگرچه ترامپ در دوره تبلیغات انتخاباتی خود بارها علیه ریاض موضع‌گیری کرده بود، چگونه امروز خود را برای دربار سعودی در ریاض شیرین زبان می‌کند؟

ترامپ در می 2016 درجریان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در فلوریدا در جمع هوادارنش گفت که ما از عربستان محافظت می کنیم در حالی که قبل از کاهش قیمت نفت عربستان سعودی روزانه یک میلیارد دالر از محل فروش نفت درآمد کسب می کرد، با این حال ما از آنها محافظت می کنیم. چرا باید عربستان این همه هزینه گزاف را بر ما تحمیل کند؟ ترامپ در انتقاد از چرایی حمایت دولت وقت آمریکا از عربستان همچنین افزود که عربستان سعودی بدون حمایت آمریکا یک هفته دوام نخواهد آورد. با وجود چنین انتقاداتی حال یکی از مقاصد نخستین سفرخارجی ترامپ عربستان سعودی است و فراتر از آن ترامپ دیدارش را در ریاض دیدار با رهبر مسلمانان عنوان کرده است.

از طرف دیگر ترامپ در حالی از دیدار با “رهبر مسلمانان” در عربستان سخن گفته که یکی از نخستین اقداماتش پس از ورود به کاخ سفید ممنوعیت ورود مسلمانان به ایالات متحده بوده است. اقدامی بسیار جنجالی که با وجود اعترضات گسترده و نژادپرست خواندن ترامپ در آمریکا و حتی در اروپا، اما هیچ واکنشی را از سوی رهبران عربستان به همراه نداشت. با این حال این بسیار سطحی‌نگر و ساده انگارانه خواهد بود که اگر سفر ترامپ را به عربستان مرتبط با برنامه جنجالی او برای ممنوعیت ورود اتباع مسلمان به آمریکا ارزیابی کنیم. در واقع اعترضات و انتقادات گسترده علیه اقدام نژادپرستانه ترامپ به نظر نمی‌رسد تاثیری در تصمیمات جنجالی او داشته باشد و حال سفر به عربستان و آن گونه که ترامپ آن را دیدار با رهبر مسلمانان خوانده است نیز نمی‌تواند چندان مرتبط با اقدام نژداپرستانه او باشد.

در واقع عربستان برای ایالات متحده بویژه آمریکای ترامپ، یک وسیله برای هدف‌های دیگر است. در دوره‌ای که ترامپ عربستان را در تبلیغات انتخاباتی خود به باد انتقاد گرفت، فضای ضدسعودی در میان جامعه آمریکا متاثر از رای دادگاهی در نیویورک علیه نقش عربستان در حادثه 11 سپتامبر بسیار برجسته و داغ بود و در این فضا طبیعی است که ترامپ بی‌سابقه‌ترین حملات و انتقادات را علیه عربستان بکار بست. شاید بخش قابل توجهی از آرایی که ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری توانست کسب کند متاثر از همین انتقادات و رویکرد به نسبت تازه‌ای بود که به نظر می‌رسید ترامپ در سیاست خارجی بویژه علیه متحد سنتی واشنگتن یعنی ریاض دنبال خواهد نمود.

با این حال زبان بسیار پرطمطراق و چرب ترامپ امروز، به عنوان رئیس جمهور آمریکا در قبال عربستان نیز متاثر از فضای فعلی منطقه است. همان گونه که بسیاری از تحلیل‌گران نیز بدان اشاره کرده‌اند، فشار بر ایران در منطقه یکی از مهمترین اهداف نزدیکی ترامپ به ریاض است. فشاری که هم با اهداف ترامپ و بطور متقابل همسو با رویکرد ضدایرانی ریاض است. زنده نگه داشتن این رویکرد ضدایرانی یا ایران هراسی آن گونه کاخ سفید می‌خواهد هم پیمان‌های امنیتی واشنگتن و شیخ نشینان جنوب خلیج فارس را تداوم خواهد بخشید و هم آن نتیجه همیشگی را برای واشنگتن بویژه در زمان جمهوری‌خواهان به بار خواهد آورد. نتیجه‌ای که به معنای فروش بیشتر تسلیحات نظامی و ادامه چرخه ناامنی در منطقه و رونق شرکت‌های اسلحه سازی برونینگ، وینچستر، اسپرینگفیلد آمریکا خواهد بود. همین نتیجه‌گیری است که تداوم حمایت آمریکا از عربستان در جنگ علیه یمن را نیز توجیه می‌کند.

با این حال نخستین سفر ترامپ که در آن دیدار با رهبران ریاض و همچنین رژیم اسرائیل برنامه ریزی شده است، شاید حامل یک پیام جهانی دیگر نیز باشد. پیامی با مضمون اعلام غیر رسمی اتحاد ریاض-تل‌آویو که حال ترامپ به عنوان متحد مشترک دو طرف به احتمال زیادی حامل این چنین پیام‌های دوستی و اتحاد غیررسمی نیز خواهد بود. اتحادی که از مدت‌ها پیش با هدف مقابله با ایران دنبال شده است و حال ترامپ در سفر همزمان خود به عربستان و اسرائیل آن را میان رهبران اسرائیلی-سعودی مستحکم‌تر نشان خواهد داد.