تاریخچه اتحادیه اروپا

امروزه کمتر کسی است که نامی از اتحادیه اروپا و روند جریان سازی این اتحادیه در امور مختلف اقتصادی و حتی سیاسی مطلع نباشد، در این مقاله، به بررسی تاریخچه اتحادیه اروپا و اهداف و سیاست های این اتحاده می پردازیم؛ همراه کافه نبات باشید.

تاریخچه اتحادیه اروپا

پس از جنگ جهانی دوم و ادامه دار شدن آشفتگی و نابسامانی در کشورهای اروپایی، سران کشورهای اروپایی پس از مطالعات بسیار و رایزنی های مختلف به این نتبجه رسیدند که تنها راه جلوگیری از تنش و جنگ ایجاد همکاری میان کشور های اروپایی می باشد.

چرا که اروپا در فاصله کوتاهی دو جنگ خونین را به خود دیده بود، علاوه بر آن از قرون وسطی به بعد، اغلب کشورهای اروپایی مرتب درگیر جدال و مناقشه بودند و از این رو روابط میان کشورها بسیار نامناسب بود.

همکاری هایی که سران کشورهای اروپایی بر روی آن اتفاق کردند در زمینه تجارت و اقتصاد بود. در ابتدای امر کشورهای آلمان و فرانسه و ایتالیا و بلژیک و هنلند و لوکزامبورگ در زمینه تولیدات صنایع ذغال سنگ و فولاد با کنار گذاشتن اختلافات شان شروع به همکاری نمودند.

اینطور می توان گفت که منشا اتحادیه اروپا به جامعه اقتصادی اروپا که در سال ۱۹۵۷ با توافقنامه رم بین ۶ کشور اروپایی شکل گرفت، باز می‌گردد. از آن تاریخ با اضافه شدن اعضای جدید، اتحادیه اروپا بزرگ‌تر شد.

پس از گسترش این همکاری به سایر امور بازار مشترک اروپا و سازمان های دیگری برای این همکاری های اقتصادی تأسیس گشت.

در ادامه برای این سازمان ها و تشکیلات سازمانی مرکزی به نام جامعه اروپا یا جوامع متحد اروپا در سال ۱۹۶۷ تشکیل شد. (تاریخچه اتحادیه اروپا)

در دهه ۱۹۷۰ میلادی، همزمان با پیوستن اعضای جدید، جامعه اروپا نیز روند رو به توسعه خود را ادامه داد و در سال ۱۹۷۲ میلادی، برای اولین بار، اتباع و مردم کشورهای عضو جامعه اروپا توانستند به روش رأی گیری مستقیم، نمایندگان خود را برای پارلمان جامعه اروپا انتخاب نمایند.

در سال ۱۹۹۲ میلادی، میان کشورهای عضو جامعه اروپا پیمان همکاریهای بیشـتری منعقد گردید و نام جامعه اروپا نیز به اتحادیه اروپا (EU) تغییر یافت.

این پیمان که در شهر ماستریخت (Maastricht) هلند منعقد گردید؛ پیمان ماستریخت معروف گشت. در واقع توافق ماستریخت چارچوب قانونی کنونی اتحادیه را پایه گذاری کرد.

اتحادیه اروپا در سال ۱۹۹۹ واحد پول مشترکی به نام یورو را معرفی نمود که تاکنون در ۱۷ کشور جایگزین پول‌های ملی شده است.

همچنین اتحادیه اروپا با ۵۰۰ میلیون شهروند ۳۱٪ تولید ناخالص داخلی سال ۲۰۰۷ در جهان را تولید کرده‌است. و ۲۱ کشور از اعضای اتحادیه اروپا عضو ناتو می باشند

بعد از جنگ جهانی دوم و در سال ۱۹۴۴ مهمترین کشور‌های صنعتی جهان قراردادی به نام برتن ودز Bretton Woods System را به تصویب رساندند که طبق آن؛ دلار آمریکا به عنوان پول اصلی جهان به رسمیت شناخته شد. (تاریخچه اتحادیه اروپا)

در این قرارداد آمریکا متععد شد به عنوان پشتوانه در ازای هر دلار مقدار معینی طلا تحویل دهد. نرخ تبدیل پول کشور‌های دیگر هم به نسبت معین وثابتی با دلار تنظیم شد.

پس از گذشت چیزی نزدیک به ۲۰ سال تدریجا به دلیل کسری بودجه داخلی و کسری تراز تجاری آمریکا که نشأت گرفته از هزینه‌های نظامی وارد شده از جنگ کره وجنگ ویتنام بود، اعتماد ذخیره کنندگان دلار به آینده آن کم شد و به همین دلیل شروع به برگرداندن دلار وتحویل گرفتن طلاهایشان کردند.

این عمل سبب شد که حجم بزرگی از ذخائر طلای موجود در آمریکا از این کشور خارج شده و آمریکا نتوانست به این روند ادامه دهد.

از این رو در سال ۱۹۷۱ ریچارد نیکسون رئیس جمهور وقت آمریکا طی حکمی قرارداد برتون ودز را ملغی اعلام کرد و فاقد وجهه قانونی دانست و اینطور عنوان کرد که از آن به بعد دلار قابل تعویض با طلا نخواهد بود.

بعد از این واقعه قیمت طلا تا سال ۱۹۸۰ به ۸۵۰ دلار افزایش یافت ودلار هم به شدت ضعیف و ارزشش پائین آمد. (تاریخچه اتحادیه اروپا)

از سوی دیگر گفتیم که اروپائی‌ها در سال ۱۹۵۸ جامعه اقتصادی اروپا European Economic Community را تشکیل دادند که هدف از این اقدام در واقع ایجاد همکاری‌های اقتصادی ورفع دشمنی‌های سابق و آشتی بین کشور‌های اروپائی بود بود.

در ادامه همکاری بین کشورهای جامعه اقتصادی اروپا پول ملی این کشور‌ها هم به نسبت ثابت و معینی با یکدیگر و نیز با دلار مبادله می شد و قیمت دلار هم با طلا تا سال ۱۹۷۱ تثبیت شده بود.

ولی به دنبال لغو قرار داد برتون ودز پول این کشور‌ها نسبت به یکدیگر شناور گشته و به اصطلاح نرخ تبدیل آن‌ها با یکدیگر قابل تغییر شد.

لذا اروپائی‌ها خود در صدد برآمدند که نظمی جدید به سیستم پولی خود بدهند و در جهت اجرای این هدف در سال ۱۹۷۹ سیستم پولی اروپا European Monetary System را ایجاد کردند.

سپس و در سال ۱۹۸۷ در راستای بهبود وضعیت اقتصادی اروپا و برداشتن محدودیت‌های مرزی و نقل وانتقال راحت‌تر کالا ونیروی انسانی که به تثبیت اقتصاد نیز کمک فراوانی می کرد، در سال ۱۹۸۷ کشور‌های اروپائی قرارداد اروپای واحد Single European Act را به تصویب رساندند.

سیاست اتحادیه اروپا

اتحادیه اروپا در حال حاضر بازار واحد مشترکی دارد که اتحادیه گمرکی، واحد پول –یورو- که تحت اداره بانک مرکزی اروپاست و تا کنون ۱۷ کشور از ۲۷ کشور عضو اتحادیه آن را پذیرفته‌اند، و نیز سیاست مشترک کشاورزی، همچنین سیاست مشترک تجارت و سیاست مشترک شیلات را شامل می شود.

سیاست مشترک خارجی و امنیت نیز به عنوان دومین ستون از سه ستون تشکیل دهنده اتحادیه اروپا شکل گرفته است. طی آن پیمان شنگن کنترل روادید را لغو کرد و ایست‌های گمرکی نیز در بسیاری از مرز‌های داخلی برداشته شد و امکان رفت و آمد شهروندان اتحادیه اروپا برای زندگی، مسافرت، کار و سرمایه گذاری بیشتر و آزاد تر شد.

نهادهای اتحادیه اروپا

مهمترین نهاد‌های اتحادیه اروپا عبارتند از: شورای اتحادیه اروپا، کمیسیون اروپا، دادگاه اروپا، کنگره اروپا، شورای اروپا و بانک مرکزی اروپا. (تاریخچه اتحادیه اروپا)

اصل و ابتدای پارلمان اروپا بر می‌گردد به دهه ۱۹۵۰ و معاهده‌های پایه گذاری، از سال ۱۹۷۹ اعضای این اتحادیه توسط نمایندگان کشور‌های عضور انتخاب می‌شوند. هر ۵ سال یکبار انتخابات برگزار می‌شود که شهروندان کشور‌های عضو اتحادیه اروپا می‌توانند در آن شرکت کرده و رای دهند.

فعالیت های اتحادیه اروپا

فعالیت‌های اتحادیه اروپا اکثر سیاست‌های عمومی را تحت پوشش قرار می‌دهد، از سیاست اقتصادی گرفته تا امور خارجه، دفاع، کشاورزی و تجارت. با این حال، گستره قدرت آن در حوزه‌های مختلف بسیار متفاوت است.

در برخی حوزه‌ها اتحادیه مانند فدراسیون عمل می‌کند (برای مثال در مسائل پولی، کشاورزی، تجاری، محیط زیست و سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی) و در دیگر حوزه‌ها مانند یک سازمان بین‌المللی (برای مثال در امور خارجه).