بیشترین منابع آب شیرین در کدام کشورها قرار دارد؟

آب شیرین به آب هایی گفته می شود که مقدار نمک شان در مقابل آب های شور به میزان کم، یعنی چیزی در حدود کمتر از ۱۰ در صد می باشد.

آن دسته حیوانات و گیاهانی که در نواحی آب شیرین زندگی می‌کنند با این شرایط سازگار هستند و برای شان ممکن نیست که در آب شور زندگی کنند.

کشور کانادا چیزی در حدود ۲۰ درصد آب شیرین جهان را دارا می باشد. البته خوب است بدانید که تمامی این آب تجدید پذیر نیست و قسمت عمده ی آن به شکل یخ‌ های قطبی می باشد. با این وجود کانادا حدود ۷ درصد از آب‌ های تجدید پذیر شیرین دنیا را در اختیار خود دارد.

میزان کل آب های شیرین در روی کره ی زمین به سه دسته قابل تقسیم هستند:

دسته اول حوضچه ها و دریا چه ها:

این بخش ها می ‌توانند از چند متر مربع تا هزاران کیلومتر مربع گستردگی داشته باشند. این حوزه‌ های متعدد آبی که در سراسر زمین پراکنده می باشند در حقیقت باقی مانده یخبندان پلیستوسن هستند.

بیشتر حوضچه‌ ها، فصلی هستند و فقط برای مدت چند ماه دارای آب می باشند. این در حالی است که دریاچه ‌ها ممکن است بیش از صدها هزار سال عمر داشته باشند.

دریاچه ‌ها به دلیل جدایی شان از دیگر منابع آبی مانند رودخانه ‌ها و اقیانوس ها، تنوع جانوری و گیاهی محدودی دارند. دریاچه ها ها را بر پایه عمق و فاصله شان از خط ساحلی به سه منطقه قابل تقسیم هستند.

منطقه ی ساحلی

منطقه ی وابسته به آب شیرین

منطقه ی عمیق

دسته دوم مسیل و رودخانه ها

مسیل ‌ها و رودخانه ها جریان های آبی هستند که در یک مسیر مشخص حرکت می‌ کنند. آن‌ها از سر آغاز خود که معمولا یک چشمه، محل ذوب شدن برف یا حتی یک دریاچه است، شروع به حرکت می‌کنند و به سمت دهانه خود که یک کانال آبی یا یک اقیانوس است راهی می شود.

رودخانه ها در قسمت های میانی عرض بیشتری دارند و هم راستا با آن تنوع گونه ‌ای هم افزایش می ‌یابد. گیاهان سبز آبی مختلف و جلبک ها در آن یافت می‌شوند.

در نزدیکی دهانه ، آب ها به دلیل رسوبات بالادست و همچنین نور کمتر، تیره تر است و در ضمن سطح اکسیژن آن هم کم است، در نتیجه پوشش گیاهی کم می ‌شود و ماهی هایی مانند کپور و گربه ماهی که در اکسیژن و نور کم می توانند زندگی کنند در این نواحی پیدا می شوند.

دسته سوم تالاب ها

تالاب به نواحی ای گفته می شود که آب در آن ‌ها جمع شده است و وجود گیاهان آبزی اکوسیستم آن‌ را حمایت می ‌کند. مرداب ‌ها و باتلاق‌ ها نیز در دسته ی تالاب ها طبقه بندی می شوند.

تالاب‌ها در حقیقت بیشترین تنوع گونه ‌های دوزیستان، خزندگان و پرندگان را در خود دارند. بسیاری از حیواناتی که خز دارند در کنار تالاب ها زندگی می ‌کنند.

وضعیت آب شیرین جهان

با بحرانی شدن وضعیت منابع آب شیرین در بسیاری از کشورهای دنیا مخصوصا در خاورمیانه و آفریقا و همچنین ایران و در حالی که هر ساله به دلیل گرمایش جهانی بحران آب در کشورها بیشتر می شود، بانک جهانی گزارشی را منتشر کرده که وضعیت منابع آب شیرین داخلی تجدید پذیر کشور ها را در مقایسه با جمعیت هر کشور به تصویر می‌کشد.

این که دنیا در حال خشک شدن است و نتیجه ی این خشکیدگی می ‌تواند برای بسیاری از کشورهای جهان جنگ آب و نا امنی های بین المللی باشد.

آنچه در ده سال اخیر در کشور ایران از سیستان و بلوچستان و خوزستان گرفته تا چهارمحال و بختیاری و اصفهان و یزد و آذربایجان از بروز برخی ناملایمات و نا آرامی‌های اجتماعی در نتیجه کمبود آب در گرفته نشان می‌دهد که آب تا چه حد می‌تواند پایه های اقتصادی و اجتماعی و سیاسی یک کشور را ثبات ببخشد.

بر طبق اعلام برنامه محیط زیست سازمان ملل و بانک جهانی، ذخیره های آب شیرین تجدید پذیر خیلی از کشورهای جهان در فاصله نیم قرن اخیر به شکل وسیعی افت کرده و این امر بعضی کشور ها را به شدت در وضعیت بحران آبی قرار داده است.

به شهادت این گزارش بین المللی ، ایران هم در فهرست آن دسته از  کشور ها قرار دارد که در فاصله نیم قرن اخیر با کاهش قابل توجه ذخایر آب شیرین روبه‌رو بوده است.

خشک شدن قسمت عمده ای از دریاچه ‌ها و تالاب ‌ها مانند هورالعظیم، ارومیه، بختگان، پریشان، هامون، جازموریان، طشک و مهارلو و… و خاموش شدن و خشک شدن بعضی از بزرگ ترین رودخانه ‌های کشور مانند کارون و زاینده رود در نتیجه مدت ها سوء مدیریت در قسمت منابع آب و کشاورزی ، وضعیت را به حالتی رسانده که ایران در راس کشور هایی قرار گرفته است که بیشترین میزان برداشت را از منابع آب های زیرزمینی تجدیدپذیر خود داشته است.

بالا نشینی کشور ما در وضعیتی شکل گرفته که وضعیت برخی کشور های منطقه از جمله عربستان، مصر، سودان و… از نظر تنش‌ های شدید محیطی بدتر از ایران بوده است.

اما ایران به دلیل برداشت و مصرف بی‌ رویه آب ‌های تجدید پذیر در جهان صدر نشین شده است.

در چنین وضعیتی بانک جهانی در گزارش اخیر خودش تحت عنوان آب برای رشد پایدار، به بررسی تغییرات سطح منابع آب شیرین داخلی تجدیدپذیر کشورها در مقابل هر فرد پرداخته است.

بر اساس این گزارش در آینده ۳۱ کشور جهان از جمله ایران با کمبود آب مواجه می ‌شوند و تا سال ۲۰۲۵ میلادی بیش از دو سوم جمعیت جهان در شرایط کمبود جدی آب قرار خواهند گرفت.

در حال حاضر حجم آب موجود در دنیا به اندازه ۱٫۴ میلیارد کیلومتر مکعب برآورد شده است که ۹۷٫۵ درصد آن در اقیانوس ‌ها و دریا ها قرار دارد و شور است و فقط کمتر از  2.5درصد آن که عددی برابر ۳۵ میلیون کیلومتر مکعب می باشد، آب شیرین است که قسمت بیشتر این آب شیرین هم در یخ‌ های قطبی ذخیره شده و فقط کمتر از یک ‌درصد آن به صورت منابع آبی در دسترس انسان قرار دارد که برای کشاورزی و شرب قابل مصرف است.