اژدهای ژیوپولیتیک چینی از خانه اش بیرون برآمد

میانجی گری موفقانه چینی ها بین ایران و عربستان سعودی یکی از مهم ترین تحولات سیاسی در سطح بین المللی و خاور میانه در نزدیک به یک صد وبیست سال اخیر میباشد. موفقیت این میانجی گری به حدی بوده است که بر اثر وساطت چینی ها ایران و عربستان توانستند موافقت کنند که تا دو ماه دیگر سفارت هایشان را در کشور های هم دیگر دوباره باز نموده و همکاری جدی امنیتی را اغاز نمایند.

از اغاز قرن بیست به بعد این اولین بار است که یک قدرت دیگر کاری را در خاور میانه انجام میدهد که قدرت اول دنیا از انجام ان عاجز مانده است. این حرکت چینی ها در واقع به معنای تکیه زدن به کرسی قدرت خاور میانه برای بار اول است. تا بحال این کرسی مخصوص امریکایی ها بود. این تحول چنان با اهمیت است که به احتمال خیلی زیاد امریکایی ها را به سرعت مجبور به چالش کشیدن چینی ها در خاور میانه و اسیای میانه خواهد ساخت.

در ماه ها و سال های اینده ما به احتمال اغلب شاهد تحولات مهمی در خاور میانه خواهیم بود که نظیر اش را تنها در هفت دهه جنگ سرد نظاره کرده بودیم. احتمالا این حرکت چینی ها امریکایی ها را مجبور خواهد ساخت تا با بقیه قدرت های خاور میانه مانند اسراییل – ترکیه و مصر یکجا شده و در این بازی جدید قدرت سهم بهتر بگیرد. بطور مثال احتمال میرود تا بر اثر این توافق ایرانی ها مجبور شوند دست از حمایت حوثی ها بردارند. که اگر چنین نمایند احتمالا این شورشی ها تحت حمایت بقیه رقبای ایران و عربستان سعودی قرار گرفته و فورمول های روابط و قدرت را در منطقه به شدت دیگرگون خواهند ساخت. ویا هم شاید ایرانی ها و عرب ها برای مقابله با قدرت اسراییل بیشتر متفقانه عمل کنند.

در یکی دو سال اینده کسانی که ناظر میدان سیاست بین المللی هستند باید به شدت این حوادث را دنبال نموده تاثیرات انرا بالای کشور های ماورای خاور میانه که افغانستان را نیز در بر میگیرد به بررسی بگیرند.

گرچه امضای یک توافق نامه به هیچ وجه تمام کار نیست. کار مهم تر اینست که در ماه های اینده ببینیم این توافق نامه چطور در میدان عمل پیاده میگردد. اما اگر چینی ها توانستند بصورت موفقانه تطبیق این موافقت نامه را در خاور میانه عملی نمایند برای امریکایی ها سه راهی بیش باقی نمی ماند:

۱. اینکه از موقف خودشان منحیث قدرت مطرح در خاور میانه دست کشیده بروند پشت کار خودشان و میدان را بگذارند به قدرت جدید تا تبدیل شود به اقای جدید منطقه.

۲. بگذارند تا چینی ها در بلند مدت بیشتر در مسایل خاور میانه درگیر شوند و بعد بروند به سراغ به چالش کشیدن شان در جنگ های نیابتی تا نیرو های نظامی چینی مجبور به برامدن از چهار دیواری چین شده و در جغرافیای وسیع تر دنیا پراگنده شوند. این کار باعث خواهد شد تا اقتصاد چینی به شدت مجبور به پرداخت هزینه هایی هنگفتی شود که تا بحال امریکایی ها انها را می پرداختند.

۳. واکنش سریع انجام داده بروند به سراغ به چالش کشیدن چینی ها در کوتاه مدت که این کار به احتمالا اغلب چانس رویارویی نظامی امریکا با چینی ها را دوبرابر بیشتر میسازد.

فراموش نباید کرد که تا بحال دو جنگ جهانی – یک جنگ سرد و دو جنگ بزرگ خلیج همه برسر خاور میانه اغاز شده و تمام دنیا را درنوردیده است. این تحول نمیتواند این اینبار یک استثنا باقی بماند. به احتمال اغلب این بار هم جدال خاور میانه به بقیه نقاط دنیا سرایت خواهد کرد.

اکثر ناظران بین المللی متعقد هستند که احتمالا بین سال های ۲۰۲۷ تا ۲۰۳۰ امریکایی ها و چینی ها با یک رویا رویی نظامی جدی مواجه هستند. تنها دلیلی که این جدال هنوز اغاز نشده این است که امریکایی ها و هم پیمانان اش در های تکنالوژی و برد های الکترونیکی را بروی چینی ها بسته کرده اند. بدون دست رسی به این تکنالوژی چینی ها قادر به تولید موشک های دور برد نیستند تا بتوانند بیز های نظامی امریکا را در استرالیا و بحر ارام هدف قرار بدهند. در این وضعیت اگر چینی ها جنگ را با امریکایی ها اغاز کنند بعد از چند روز اول حملات چینی ها – امریکایی ها با پرواز دادن جنگنده های پیش رفته هوایی شان از بیز های دور تر نیرو های چینی را به شدت به شکست مواجه خواهد ساخت و چینی ها این مساله را میدانند چون برای فعلا تکنالوژی نظامی امریکایی از انها خیلی پیشی دارد. امید شی جینگ پن اینست که تا سه سال دیگر کمپنی های داخلی چین بتوانند این برد های الکترونیکی را در داخل چین باز تولید نمایند.

دانشمندان تولید برد الکترونیکی متعقد هستند که چینی ها حتی اگر بتوانند انجینیران تایوانی – کوریایی و یا هلندی و امریکایی را دزدی بکنند هنوز هم تقریبا ۱۰ سال دیگر وقت کار دارند تا بتوانند تکنالوژی پیش رفته برد های الکترونیکی را در داخل چین باز سازی نمایند. اما بدون دست رسی به دانش نهایت پیچیده این تکنالوژی چینی ها خیلی راه دور و درازی را در پیش خواهند داشت.

به هر صورت در ماه ها و سال های اینده این تحول خیلی با اهمیت است و باید انرا چهار چشمه دنبال نماییم. برای فعلا بیشترین وقت مرا تعقیب و بررسی این تحولات میگیرد.

محمد ادریس رحمانی