امریکا و سپردن افغانستان به چنگال های گرگ پاکستان!

فرستاده ویژه پیشین هند در کابل می گوید خروج نیروهای امریکایی از افغانستان بدین معنی ست که افغانستان را روی سینی گذاشته به پاکستان تقدیم کنید.

پایان دادن به جنگ داخلی خون بار افغانستان همواره با طفره رفتن های فراوان همراه بوده است. علی رغم مذاکرات صلح طالبان با دولت افغانستان در دوحه جنگ نیز به صورت فزاینده ای ادامه می یابد.

طالبان در مذاکرات دوحه از موضع قدرت برخوردار شده اند. ترامپ با اعلام خروج نیروهای امریکایی از افغانستان تا پانزده جنوری سال آینده میلادی عملا به مذاکره کنندگان طالب در دوحه دست بالا داده و فضای کمی برای مانور جو بایدن باقی گذاشته است. این وعده انتخابتی ترامپ به مردم امریکا بود که دیگر جان سربازان امریکایی در جنگ های بی پایان بیرونی قربانی نخواهد شد و وی به این جنگ ها نقطه پایان خواهد گذاشت و آنچه در افغانستان اتفاق می افتد زیاد نگران کننده نیست.

کریستوفر میلر، سرپرست وزارت دفاع امریکا، که جای مارک اسپر اخراج شده توسط ترامپ را گرفته از خروج قریب الوقوع نیروهای امریکایی از افغانستان سخن گفته است. براساس گزارش رسانه های امریکایی وی در سیزدهم نوامبر نوشت تمام جنگ ها باید پایان یابد و زمان بازگشت به خانه فرا رسیده است.

جنگ با گروه های تروریستی متعدد به شمول داعش شاخه خراسان، طالبان و عناصر القاعده و کنترل خشونت های روز افزون در سراسر افغانستان به ویژه در کابل برای اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان کار دشواری ست. نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان که در چندین جبهه جنگیده و خسته و فرسوده شده اند در موقعیتی نیستند که با جنگجویان متحد طالبان-داعش و احتمالا القاعده نبرد را ادامه دهند. بسیاری از سربازان نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان یا کشته و زخمی شده اند یا ماندن در بدنه نیروهای امنیتی را رها کرده اند. نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان در جنگ با تروریستان و هنگام گیرافتادن وابستگی شدیدی به حمایت هوایی نیروهای امریکایی دارند. خروج نیروهای امریکایی از افغانستان به معنای کاهش حمایت های هوایی امریکا از نیروهای دفاعی و امنیتی افغان می باشد. باقی ماندن تنها ۲۵۰۰ سرباز امریکایی در افغانستان به تضعیف بیشتر نیروهای نظامی افغانستان منجر خواهد شد.
«گاتم موخوپدهایا»، فرستاده پیشین هند در افغانستان، می گوید:«همه به لزوم خروج نیروهای امریکایی از افغانستان اشاره می کنند. برنامه خروج نیروهای امریکایی از افغانستان که در چارچوب توافق نامه صلح امریکا با طالبان تنظیم شده از قبل تاثیرات منفی خود را نشان داده و تمام کاری که تصمیم ترامپ انجام می دهد تسریع این روند است. این کار تمام چیزهایی که در طول نوزده سال در بخش های ثبات، آزادی و امنیت به شمول تروریزم منطقه ای و بین المللی به دست آمده را به خطر می اندازد. این کار یک بار دیگر افغانستان را به پاکستان واگذار می کند. نتایج این خروج مشابه خواهد بود مگر اینکه جو بایدن روند را تغییر دهد. راه حل خوبی وجود ندارد اما این راه حل بدترین است.»

همان طور که فرستاده ویژه پیشین هند در کابل می گوید:« خروج امریکا از افغانستان به این معنا می باشد که امریکا افغانستان را در یک سینی گذاشته به پاکستان تقدیم کند مگر اینکه توافقی روی تقسیم قدرت صورت گیرد، کاری که به نظر بعید می رسد چراکه طالبان در مذاکرات صلح دوحه یک گام پیش گذاشته دو گام دیگر عقب می روند. بن بست کنونی در دوحه روی کارشیوه مذاکرات و تفسیر شریعت اسلامی ست. عده کمی فکر می کنند که این مذاکرات نتیجه ای در بر داشته باشد.»

مایک پمپئو، وزیر امور خارجه امریکا، هفته گذشته با هدف پیش برد مذاکرات به دوحه قطر رسید و با اعضای هیات مذاکره کننده حکومت افغانستان و ملا برادر دیدار و گفت و گو کرد.
کیل براون، سخنگوی معاون اصول وزارت دفاع امریکا، طی جملاتی بعد از این ملاقات ها گفت:«پمپئو و مذاکره کنندگان در دوحه قطر راه های کاهش خشونت را بررسی، بر تسریع مذاکرات تاکید و بر یک نقشه راه جهت آتش بس دائم اصرار ورزیدند.»

خانم براون افزود پمپئو گفته است مردم افغانستان پس از چهل سال جنگ و خونریزی منتظر صلح هستند و شایسته آن نیز می باشند.

آنچه در نهان گفته شده هنوز مشخص نیست اما طالبان تمایلی به اعلام آتش بس ندارند.
برای هند که با دولت های منتخب کابل از کرزی در گذشته گرفته تا غنی در حال حاضر روابط عالی دارد، ایجاد بی ثباتی در افغانستان توسط پاکستان نگران کننده است. اسلام آباد می خواهد که دهلی نو به حضور خود در افغانستان خاتمه دهد. پاکستان به این امید که مذاکرات صلح در نهایت به گرفتن سهم عمده طالبان در قدرت در نظام آینده افغانسان منجر خواهد شد از این مذاکرات که با حمایت امریکا برگزار شده، حمایت کرده است. هدف این است که گلیم منافع هند در افغانستان را جمع کند. پاکستان با نیم نگاهی به برخی شواهد مرتبط با ترور دهلی نو در منطقه مشکل زده بلوچستان در دولت جدید بایدن، دوسویه ای آماده کرده است. هدف این است که کنسولگری های هند در هرات، جلال آباد، قندهار و مزار شریف بسته شود. عمران خان، نخست وزیر پاکستان، در اولین سفر خود به کابل در ماه میلادی جاری با رئیس جمهور غنی دیدار و اطمینان داد که پاکستان برای صلح افغانستان کار می کند.

تی اس تیرومورتی، نماینده دائم هند در سازمان ملل، این نکته را در نشست اخیر شورای امنیت سازمان ملل مطرح کرد. وی افزود:«برای یک صلح دوامدار در افغانستان پناهگاه های امن تروریستان و مکان عملیاتی آنها در اطراف خط دیورند باید از بین برود.»

وی با لحنی شفاف که به پاکستان اشاره داشت، تاکید کرد دهلی نو همواره مخالف خروج شتابزده امریکا و ناتو از افغانستان بوده نگران است قدرت گرفتن مجدد گروه های تروریستی به هند ضربه بزند. حضور جنگجویان خارجی مشهود است و برای پایان خشونت در افغانستان این زنجیرهای حمایتی این گروه ها باید شکسته شود.

وی از شورای امنیت سازمان ملل خواست به طور واضح و روشن علیه خشونت صحبت کرده علیه پناهگاه های امن و مکان های اختفای تروریستان اقدام کند. شبکه های ترور در افغانستان و پاکستان منطقه متحد جامو و کشمیر را ناامن می سازد و این یک نگرانی بزرگ است. حتی در بهترین زمان، یک بخش از دره کشمیر ضد هند شده و از پنجم آگوست به بعد به دو منطقه مجزا تبدیل گشته است که تمام باشندگان آن احساس زندانی شدن دارند و دسترسی به اینترنت و تسهیلات موبایل در این مناطق محدود گشته است. ایجاد مشکل و توسعه حملات تروریستی بخشی از برنامه بازی پاکستان در کشمیر می باشد. طالبان در گذشته به اسامه بن لادن پناه دادند و در صورتیکه در نظام سیاسی آینده افغانستا نقش عمده پیدا کنند، بدون شک به جنگجویان گروه های تروریستی پشت نخواهند کرد. همین وضعیت می تواند به راحتی توسط نظامیان پاکستانی و سازمان استخبارات این کشور آی اس آی به کشمیر منتقل شود.

بنابراین برای هند، خروج نیروهای امریکایی از افغانستان به معنای بازکردن دروازه ها به روی ناامنی و بی ثباتی در افغانستان می باشد. گروه های تروریستی در محیط های ناامن رشد و توسعه پیدا می کنند. جنگ داخلی در عراق و سوریه سبب شد داعش به مخوف ترین و بی رحم ترین سازمان تروریستی تبدیل شود. جامعه بین المللی باید برای نابودی و تضعیف داعش کار کنند. رها کردن افغانستان به حال خود، ممکن است به بازگشت به زمان ملا عمر منجر شود، زمانیکه افغانستان سرچشمه تروریزم بود. خروج نیروهای امریکایی از افغانستان قبل از رسیدن به یک توافق سیاسی برای همه یک خبر بد است.

امریکا و ناتو پس از سال ها حضور در افغانستان نمی توانند ادعای پیروزی قاطع در افغانستان را داشته باشند و ترامپ، اوباما و بایدن در ارتباط با بازگرداندن نیروهای امریکایی به خانه در یک موضع مشترک می باشند. مگر اینکه بایدن طور دیگری فکر کند، اینکه خروج نیروهای امریکایی از افغانستان این کشور را به عقب باز می گرداند.

بایدن اما از عواقب خروج شتابزده نیروهای امریکایی از افغانستان آگاه خواهد بود. بایدن در این مورد گفته است در مورد طولانی ترین جنگ امریکا در افغانستان نگران است. وی در عین حال افزوده است:«نیاز است تا جنگ را به طور مسئولانه به پایان برسانیم، به گونه ای که هم تهدیدها علیه سرزمین مان از بین برود و هم هیچگاه به گذشته بر نگردیم.» این گفته بایدن امیدواری ها به اینکه امریکا افغانستان را با سرنوشتش تنها نمی گذارد را زنده می کند.

آشوک بیهوریا، عضو ارشد انستیتوت امور استراتژیک و دفاع می گوید:« فکر نمی کنم دنیا آماده شده باشد تا افغانستان را به گرگ ها بسپارد. رئیس جمهور بایدن با مشکل در افغانستان آشناست. وی همچنین با کشورهای ناتو و اتحادیه اروپا مشورت خواهد کرد. همه از خطراتی که از داعش و شبکه های تروریستی فعال در افغانستان ممکن است متوجه دنیا شود، باخبرند. دنیای امروز با تروریزم و خطرات آن آشناست.»

آقای آشوک تاکید کرد:«احساسی وجود دارد که می گوید اتفاقات دقیق گذشته دوباره تکرار می شود این احساس اما با توجه به وضعیت کنونی بی اساس است: اوضاع امروز افغانستان با آنچه بعد از خروج نیروهای اتحاد جماهیر شوروی سابق در دهه ۱۹۸۹ وجود داشت متفاوت است. تفاوت های اساسی ایجاد شده است. حمایت مالی از دولت منتخب کابل ادامه خواهد یافت. کمک های مالی خارجی به افغانستان سالانه هشت و نیم میلیارد دالر می باشد. این کمک ها ممکن است کمک شود اما متوقف نخواهد شد.»

وی افزود کنتراکتورهای خصوصی امریکا مصروف آموزش نیروهای نظامی افغانستان هستند و با آنها باقی خواهند ماند.

به گفته این عضو ارشد انستیتوت امور استراتژیک و دفاع زنان و گروه های بزرگ دیگر در افغانستان که از سال ۲۰۰۱ به بعد در یک محیط لیبرال زندگی کرده اند به سختی مقاومت خواهند کرد. آنها حاضر نیستند به دوره ای برگردند که در آن قوانین سخت گیرانه اسلامی طالبانی حاکم بود.

به هر صورت پیش بینی اینکه افغانستان و منطقه به کدام سمت پیش خواهد رفت سخت است. افرادی مثل آشوک خوشبین و امیدوارند در حالیکه عده زیادی بر این باورند افغانستان به آشوب سقوط خواهد کرد. راشد سود، یک سفیر پیشین به کابل و محقق کنونی «بنیاد تحقیقی آبزرور» به طور خلاصه در مورد آینده افغانستان می گوید مردم افغانستان از قربانی بودن در جنگ نیابتی خسته شده اند. جنگ نیابتی نمی تواند موقعیت را بهبود ببخشد.

منبع