امان از «جهل مقدس»!

دشمن خطرناک انسان «جهل» است؛ و «جهل مقدس» دشمن خطرناکتر.
بدبختانه برمبنای شواهد تاریخی، زیرساخت فرهنگ و باور دینی جامعه ما «جهل مقدس» می باشد. فقر، بی سوادی، ضدیت با علم و پیشرفت، ناتوانی در فهم و هضم آنچه که به توسعه و کمال انسانی کمک می کند؛ تعصب و لجاجت بر دگم اندیشی، دشمنی با خردورزی، تقدیس و توسل به پندارها و سنت های منحط، افتخار به نداشته ها و افتخار به توهمات و….مواردی است که در «جهل مقدس» تقدیس گردیده و به آن توسل جسته می شود.
به طور قطع یکی از عوامل مهم بدبختی و سیاه روزی ما، بخصوص وضعیت غیرانسانی و شرایط نقض کننده کرامت و حقوق انسانی کنونی ما همین عامل «جهل مقدس» است. شاید برخی این نوع برداشت را نپذیرند و حتا آن را بگونه توهین به فرهنگ و تاریخ افغانیت و اسلامیت تصور کنند و مواردی از افتخارات را نیز برشمارند؛ و وضعیت دردناک کنونی را به سلسله عوامل بیرونی نسبت دهند.
تردیدی نیست که دخالت های بیرونی در شکل گیری و بروز فاجعه کنونی موثر بوده است؛ اما شرایط و زمینه های مساعد بیرونی را نیز در اختیار داشتیم، اما هرگز توانایی استفاده از آن را نداشته‌ایم ؛ از دوره‌های دور تا اکنون.
یکی از ترویج کنندگان و عوامل «جهل مقدس» در جامعه ما کسانی اند که بنام مفتی، مولوی، محتسب، شیخ الحدیث و… در پشت نقاب شریعت در دوره های مختلف تاریخی بوده اند و جامعه را از حرکت و تکامل به رکود و انحطاط بازداشته اند. این دست آموزان دیوبندی و سلفی گری به اندازه ای در جهل مقدس فرو رفته اند که هرگز قادر به تشخیص نفع و زیان خود و جامعه نمی باشند. به گونه مثال، اینان هزاران فرزند این وطن را به اتهام های واهی با فتوای شریعت به قتل می رسانند و دروازه های دانش و آموزش را مسدود می سازند و…؛ اما استادان و اربابان دینی شان در پاکستان و دیگرکشورها، انجام هرگونه حمله و زیان رساندن به حکومت های برحال کشور خود را شرعا «جایز» نمی دانند.
بنابراین به قول مرحوم بلخی تا زمانی که «تفکر» در این جغرافیا ممنوع باشد، و جامعه اسیر «جهل مقدس» باشد و «آزادی» و «انتخاب» جای گزین «قیمومیت» دینی و سیاسی نگردد، روزگار ما هم چنان سیر قهقرایی را خواهد رفت.

عبدالشکور اخلاقی