افغانستان کشورعجیب وغریب با دولت ده سره

گفته میشود که بر اساس مسوده طرح “شورای عالی مصالح” که به بیرون درز نموده، و نشان میدهد که وآقعآ افغانستان یک کشور واحد نیست، قومی وقبیلبوی است. ملت واحد در کشور مستقل و واحد و تجزیه ناپذیر شعار توخالی و بدون پایه و اساس واقعی است.

در این طرح که در کنفرانس استانبول از طرف شورای عالی مصالحه پیشنهاد خواهد شد، نظام بعدی افغانستان، “جمهوری اسلامی” ، ” امارت اسلامی” و یا به احتمال زیاد در صورت توافق با طالبان، “حکومت اسلامی”، نه یک نظام ریاستی مانند امروز، نه یک نظام پارلمانی، که برخی مدعی است که موجب تفرقه و تجزیه افغانستان میشود، بلکه یک نظام ” نیمه ریاستی”، شبیه فرانسه خواهد بود. در نظام نیمه ریاستی مانند فرانسه رئیس جمهور با رای عمومی مردم انتخاب میشود، رئیس دولت است و دارای اختیارات زیاد. درعین حال رئیس جمهور مجبور است که نخست وزیر را از اکثریت پارلمانی انتخاب کند، زیرا حکومت در برابر پارلمان مسئولیت دارد. اگر پارلمان، حکومت را استیضاح نماید و نخست وزیر اکثریت پارلمانی خود را از دست بدهد، حکومت ساقط میشود و باید دوباره انتخابات پارلمانی برگذار شود. در نظام نیمه ریاستی فرانسه رئیس جمهور و نخست وزی معاون ندارند.

آنچه که در طرح “شورای عالی مصالحه” آمده و نشان یک نظام “شتر، گاو، پلنگ” افغانی را دارد پیشنهاد یک رئیس جمهور همراه با چهار معاون رئیس جمهور و یک نخست وزیر همراه با چهارمعاون است. اگرچنین طرحی جامه عملی بپوشد در افغانستان بجای یک رئیس جمهورهمه کاره و اتوریتر ما یک دولتی خواهیم داشت که ده سر دارد، یعنی یک حیوان سیاسی، یک اژدهاری ده سره. هدف این طرح چیزی نیست جز راضی کردن سرداران و قدرتمندان قومی، اطمینان دادن به آنها که برای هریک شما جا هست. ولی این اژدهار نمیتواند زنده بماند مگر اینکه مارهای دیگر را بخورد و سرانجام این ده سر الزامآ به خوردن همدیگر خواهند پرداخت.

اگر کوچکترین امیدی از دولتمردان و سیاستمداران امروز میبود میتوانستم بگویم که اگر ۸ معاون واقعآ دارای قدرت و صلاحیت هستند و مانند امروز سمبولیک و نمایشی نیستند، خوب به تشکیل حکومت چه نیاز. مسلم است که این ۸ معاون هریک چهار معاون خواهند داشته که درمجموح ۴۲ دولتمدار را تشکیل خواهند. حتا در کشوری با نفوس یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون مانند هند حکومت ۴۲ وزیر ندارد.
حالا معلوم نیست که در این تعداد طالبان هم هستند یا نه.

نکنه که این طرح ناگفته یک نوع فدرالیسم تیپ افغانی را پیشنهاد میکند ؟
در یک دموکراسی واقعی به هر اندازه ترکیب حکومت فشرده و تعداد وزرا کم باشد، کارها بهتر پیش میرود. این اصل به اندازه ای اهمیت دارد که بطورمثال در فرانسه هر رئیس جمهور هنگام کامپین انتخاباتی وعده یک حکومت فشرده را میدهد.

دکتر کریم پاکزاد