آیا ترامپ به سوی جنگ با کوریای شمالی گام بر می دارد؟

با توجه به پیامدهای پیش بینی نشده حمله نظامی آمریکا به کوریای شمالی که ممکن است، منافع این کشور و متحدانش را به شکل جدی با تهدید مواجه نماید، رویکرد آمریکا در برابر کوریای شمالی بیش از اینکه بر عملیات جنگی استوار باشد، تلاش برای مهار کوریای شمالی و اصلاح رفتار این کشور از طریق تحریم و فشار و تهدید است.

در طی روزها و هفته های گذشته،کوریای شمالی آزمونی سخت را برای سنجش اعتبار و قدرت جهانی آمریکا ترتیب داده تا بار دیگر به همگان ثابت شود، که آمریکای یکه تاز دیگر از نفس افتاده است. کیم جونگ اون، رهبرکوریای شمالی این روزها به کابوسی برای آمریکا تبدیل شده و با آزمایش‌های موشکی گاه و بی گاه، خواب را بر دولت‌ مردان واشنگتن حرام کرده است. مهار و کنترل سلاح‌های هسته‌ای کوریای شمالی به ‌ویژه در یک دهه گذشته از اولویت‌های اساسی سیاست خارجی آمریکا بوده است. این مساله در دولت ترامپ که در اختیار جمهوری خواهان است، بیش از پیش خود در معرض توجه قرار گرفت.آزمایش موشک بالستیک کوریای ‌شمالی بزرگ‌‌ترین آزمون سیاست خارجی ترامپ خواهد بود. اضطراب مقامات واشنگتن در تشکیل جلسه اضطراری و نشست شورای امنیت سازمان ملل بیان‌گر این است، که ترامپ در مواجهه با بحران کوریای شمالی مستأصل شده و برنامه جایگزین برای مهار آن در اختیار ندارد. ترامپ در مدت کوتاه ریاست جمهوری خود بیش‌ترین تهدیدها را متوجه کوریای شمالی کرده، اما نتیجه عکس گرفته و روند تحولات برخلاف تصورات واشنگتن بوده است. ترامپ برای حل معضل اتمی کوریای شمالی تحت فشارهای زیادی است، اما گزینه‌هایی برای تنبیه این کشور در دست ندارد. در همین حال، لحن تهدیدآمیز روز های گذشته ترامپ علیه کوریای شمالی و ترسیم خط سرخ توسط رئیس جمهوری آمریکا در قبال این بحران، با انتقادهای داخلی از سوی دموکرات‌ها و جمهوری خواهان روبرو شده است. هرچند ترامپ حل بحران کوریای شمالی را یکی از مهم‌ترین اولویت‌های سیاست خارجی خود اعلام کرده است، اما واشنگتن نتوانسته در مهار این بحران عکس‌العمل قاطعی نشان دهد. آزمایش موشک قاره پیمای کوریای شمالی که قادر به حمل کلاهک هسته‌ای و هدف قرار دادن خاک آمریکا می باشد، گزینه‌های ترامپ در مقابل پیونگ یانگ را محدودتر از قبل کرده است.

اگرچه ترامپ مدعی اقدامات تنبیهی سخت علیه کوریای شمالی است و برای این منظور نیروهای آمریکایی در کوریای جنوبی را به حالت آماده باش درآورده است، اما گزینه نظامی علیه کوریای شمالی بعید است .گزینه فعلی آمریکا برای از بین بردن تهدیدات کوریای شمالی با آنچه در سال‌های قبل اتخاذ شده تفاوتی نمی‌کند و ناکارآمدی آنها به ویژه تحریم‌ها به اثبات رسیده است. کوریای شمالی نه تنها در مقابل تهدیدهای ترامپ عقب‌نشینی نکرده، بلکه توان موشکی خود را توسعه داده است و آخرین نوع آن تیر خلاصی به یاوه‌گویی‌های ترامپ بود. ترامپ گفته بود که صبر استراتژیک آمریکا مقابل کوریای شمالی روبه اتمام است، اما اینها تنها تهدیدهای توخالی است. از سوی دیگر تغییرات مکرر در مواضع واشنگتن در قبال کوریای نشان دهنده سردرگمی آمریکا در مقابل کوریای شمالی است و آمریکا در حال حاضر از اراده و توانایی کافی برای رویارویی سخت و انتخاب گزینه نظامی علیه پیونگ یانگ برخوردا نیست و هرچه که زمان بگذرد رویارویی مستقیم با کوریای شمالی برای آمریکا و متحدانش دشوارتر و پرهزینه تر خواهد شد.

گزینه نظامی علیه پیونگ یانگ

اگر ایالات ‌متحده و سایر هم‌پیمانان آن بخواهند به زور متوسل شوند،‌ کوریای شمالی ممکن است پس‌ از آن مجبور به استفاده از سلاح‌های هسته‌ای گردد. چه ‌بسا اینکه ممکن است کوریای شمالی تصمیم بگیرد فنّاوری هسته‌ای و موشکی خود را به سایر بازیگران بفروشد. در صورتی که ترامپ دست به اقدام پیش‌دستانه یک‌جانبه علیه سلاح هسته‌ای و تأسیسات هسته‌ای کوریای شمالی بزند. در اقدامی تلافی‌جویانه،‌کوریای شمالی دست به آتش‌افروزی علیه سئول خواهد زد، لذا این اقدام غیرممکن خواهد بود. رؤسای جمهور پیشین آمریکا گاهی برای اقدام این‌چنینی وسوسه شده بودند؛ اما به دلیل بالا بودن برخوردها از آن صرف‌نظر نموده‌اند. حتی اگر در بهترین حالت، آمریکا بتواند ۹۰ درصد از سلاح‌های هسته‌ای کوریای شمالی را نابود کند، کوریای شمالی ممکن است از ده درصد باقی‌مانده علیه کوریای جنوبی، جاپان و شاید ایالات ‌متحده استفاده نماید. اما واکنش دولت ترامپ به تهدیدهای کوریای شمالی به چه شکلی خواهد بود؟

آمریکا چاره‌ای جز پذیرش تسلیحات اتمی کوریای شمالی نخواهد داشت و پذیرش «یک کوریای شمالی اتمی» احتمالا سیاست اعلام نشده کاخ سفید در قبال این کشور خواهد بود. چهار گزینه راهبردی فراروی دولت آمریکا برای مقابله با برنامه اتمی پیونگ یانگ و ذکر اینکه برخی از این گزینه‌ها از دیگری بدتر است،شامل موارد زیر می باشد:

1-پیش‌گیری

2-اعمال فشار شدید

3-حذف فیزیکی سران کشور

4- پذیرش؛ گزینه آخر گزینه‌ای است، که کنار آمدن با آن از همه دشوارتر است. در این گزینه با اینکه کیم تسلیحاتی را که می‌خواهد بسازد، کنار می‌آییم و در عین حال به تلاش‌ها برای مهار جاه‌طلبی‌های وی ادامه می‌‌دهیم. با توجه به موارد گفته شده “گزینه پذیرش” احتمالا گزینه‌ای است، که باید درباره بحران کنونی به کار گرفته شود و احتمالا همین طور هم خواهد شد. هیچ کس قصد ندارد این سیاست را اعلام کند. هیچ رئیس جمهوری نیز به طور علنی و آشکار برابر کیم مجهز و مالک یک بمب اتمی تسلیم نمی‌شود؛ اما دقیقا همانطور که “جورج دابلیو بوش” رئیس جمهور اسبق آمریکا که بی سر و صدا با آزمایش اتمی پیونگ یانگ کنار آمد و دقیقا همچون باراک اوباما رئیس جمهور قبلی آمریکا که با صبری راهبردی با آزمایش‌های بعدی و پرتاب‌های موشکی کوریای شمالی برخورد کرد، دونالد ترامپ نیز احتمالا خود را در وضعیتی مشابه خواهد دید.

موانع و محدودیت های آمریکا برای حمله نظامی به کوریای شمالی

با توجه به پیامدهای پیش بینی نشده حمله نظامی آمریکا به کوریای شمالی که ممکن است، منافع این کشور و متحدانش را به شکل جدی با تهدید مواجه نماید، رویکرد آمریکا در برابر کوریای شمالی بیش از اینکه بر عملیات جنگی استوار باشد، تلاش برای مهار کوریای شمالی و اصلاح رفتار این کشور از طریق تحریم و فشار و تهدید است. چرا جنگ با کشوری مثل کوریای شمالی که مسلح به سلاح اتمی است می‌تواند به پویاترین بخش اقتصاد جهان ضربات مهلکی وارد آورد.همچنین یکی از مهمترین عواملی که واشنگتن را از انجام اقدام نظامی علیه کوریای شمالی تا به امروز بازداشته است توان هسته ای این کشور می باشد.

حمله نظامی به کوریای شمالی

پس از روی کار آمدن ترامپ، تنش در شرق آسیا و شبه جزیره کوریای به میزان کم سابقه ای از پایان جنگ کوریای به بعد شدت یافت و جدال لفظی و تهدید به تهاجم نظامی از سوی رهبران کوریای شمالی و آمریکا نسبت به طرف مقابل، احتمال بروز یک جنگ هسته ای در منطقه را افزوده است. در این راستا این احتمال که ترامپ برنامه آغاز عملیات نظامی پیشدستانه علیه کوریای شمالی همانند حمله به پایگاه الشعیرات سوریه، را در دست اقدام داشته باشد مطرح شده است. در بررسی این تحلیل باید اذعان کرد مقایسه و یکسان پنداشتن شرایط کوریای شمالی و سوریه نادرست بوده و تهاجم نظامی به کوریای شمالی از وضعیت پیچیده  و عواقب کنترل ناپذیرتری نسبت به دخالت نظامی در سوریه برخوردار است، که آمریکا و ترامپ را از توسل به اهرم نظامی ناتوان کرده است. اما دلایل اصلی که برای احتیاط آمریکا در حمله نظامی به پیونگ مطرح است عبارتند از:

1- عدم وجود اجماع جهانی درباره ضرورت اقدام نظامی در کوریا

2- امکان بروز جنگ تمام عیار هسته ای

3- تضاد آراء در هیئت حاکمه آمریکا.با این حال، به دلیل تاثیری که حمله نظامی آمریکا به کوریای شمالی بر وضعیت اقتصادی، مالی، بورس و روندهای تجاری دنیا می گذارد، دور از انتظار است چنین تصمیمی از سوی رهبران ایالات متحده به ویژه رئیس جمهور تاجر این کشور گرفته شود.

کیم جونگ اون،رهبرکوریای شمالی

به نظر می رسد که در واقعیت واشنگتن برای ورود به معرکه جنگ قصد جدی نداشته و سعی دارد، تا از طریق تهدید و ارعاب و همچنین استفاده از پتانسیل چین اوضاع را سر و سامان دهد؛ چرا که خود جنرال های آمریکایی نیز به خوبی می دانند که راه حل بحران شبه کوریای نظامی نیست و رفتن آمریکا به سمت آن می تواند دردسرهای بزرگی را برای این کشور به دنبال داشته باشد. در صورت استفاده آمریکا از گزینه نظامی، مقامات کاخ سفید نه تنها نتایج مورد نظر خود را به دست نخواهند آورد، بلکه حتی ممکن است قدرت نظامی این کشور نیز در سطح جهانی به چالش کشیده شود. براساس محاسبات و احتمالات نظامی انجام شده درباره وقوع جنگ احتمالی میان آمریکا و کوریای شمالی می توان گفت، که آمریکا با حمله پیشگیرانه نمی تواند از بین رفتن موشک ها و کلاهک های هسته ای را که در تونل هایی در کوهستان مخفی کرده اند، ضمانت نماید. در سوی مقابل آمریکا باید این احتمال را نیز مد نظر قرار دهد، که پیونگ در واکنش به حمله آمریکا، ممکن است از موشک های با برد ۱۰هزار کیلومتری خود برای هدف قرار دادن شهرها و پایگاه های آمریکایی و متحدان آن در مناطق مختلف بهره برد. درعین حال پیونگ یانگ می تواند نیروهای خود را به سوی خاک کوریای جنوبی اعزام کند. علاوه بر پیامدهای اقتصادی حمله نظامی به کوریای شمالی، برخورداری پیونگ یانگ از سلاح اتمی و موشک های پیشرفته، برخورداری از انسجام و وحدت درونی، پیش بینی ناپذیری رفتارهای رهبر جوان کوریای شمالی، مخالفت قدرت های بزرگ چین و روسیه با گزینه نظامی، احتمال هدف قرار گرفتن پایگاه های نظامی آمریکا در جاپان و کوریای جنوبی توسط موشک های کوریای شمالی و همچنبن ناوهای جنگی آمریکا در اقیانوس آرام، ایجاد بحران عظیم برای اقتصاد جهانی و نیز عدم حمایت افکار عمومی داخلی آمریکا از ماجراجویی نظامی این کشور در شبه جزیره کوریای از جمله موانع و محدودیت هایی هستند که مانع از هرگونه اقدام نظامی ترامپ علیه کوریای شمالی می شوند.

بنابراین اگرچه مقامات کاخ سفید بارها از احتمال استفاده این کشور از گزینه نظامی سخن گفته اند، اما وجود چنین احتمالات و تبعات غیرقابل پیش بینی ای مانع از آن خواهد شد، تا این کشور ریسک رویارویی نظامی با کوریای شمالی را بپذیرد. برهمین اساس نیز به نظر می رسد، که تهدیدات رسانه ای طرفین پس از مدتی با وساطت کشورهایی مثل چین فروکش کرده و کاخ سفید به سراغ همان گزینه سابق خود یعنی تحریم رفته و با به کارگیری اهرم هایی همچون بستن حساب‌های بانکی، صدور قطعنامه و فضا سازی علیه این کشور به مقابله با اقدامات پیونگ یانگ بپردازد. در این راستا پیش بینی می شود، که این کشور با حمایت سایر قدرت های دیگر اقدام به وضع تحریم های جدید علیه کوریای شمالی نماید. اگرچه تجربه نشان داده است، که استفاده از رویکرد تحریم برای عقب نشانده پیونگ یانگ ابزار موثری نبوده است؛ اما با این حال می تواند تا حدی به کاهش تبعات ناتوانی هیات حاکمه آمریکا در عدم حمله به کوریای شمالی کمک نماید.