آمریکا می خواهد تا مذاکرات صلح افغانستان در زمان حضور نیروهای امریکایی به توافق بینجامد

جوبایدن رئیس جمهور منتخب امریکا که تا دو هفتۀ دیگر وارد کاخ سفید خواهد شد، در عمل به توافقنامۀ دوحه (توافقنامۀ امریکا و طالبان) متعهد است.

جیک سالیوان مشاور امنیت ملی او در حکومت آیندۀ وی، این توافق نامه را مورد تائید قرار داده و می‌گوید که رابطۀ آمریکا و طالبان براساس آن شکل گرفته و هر دو طرف باید تعهداتی را که در توافق نامه کرده اند، انجام دهند.

مسلم است که جیک سالیوان از عمل به توافقنامۀ دوحه بدون نظر و تائید جوبایدن سخن نمی گوید.

تائید تلویحی این مقام بلندپایۀ امنیتی حکومت آیندۀ بایدن در کاخ سفید از توافقنامۀ دوحه و اجرایی شدن آن، حکایت از تعقیب سیاست ترامپ توسط بایدن مبنی بر خروج امریکا از افغانستان دارد. بدون تردید جوبایدن می خواهد بار جنگ افغانستان را از شانه های امریکا به زمین بگذارد، اما سوال بر سر چگونگی به زمین گذاشتن این بار جنگ و ترک افغانستان است.
به نظر می رسد که زلمی خلیلزاد به عنوان رئیس هیئات مذاکره کنندۀ امریکا با طالبان هم چنان در ماموریت خود باقی می ماند و در صدد آن است تا آغازماه می سال روان ۲۰۲۱ یعنی تا چهار ماه دیگر مذاکرات صلح میان دولت افغانستان و طالبان را به نتیجه برساند.

امریکا بر مبنای موافقت نامۀ دوحه با طالبان باید تمام نیروهای خود را تا آغاز ماه می از افغانستان خارج کند. در این حالت، حکومت بایدن می خواهد تا مذاکرات صلح افغانستان میان کابل و طالبان در زمان حضور نیروهای امریکایی به توافقی میان طرفین بینجامد. شواهد و قراین نشان می دهد که زلمی خلیلزاد در حال اجرا و انجام این ماموریت است.

آیا این توافق میان هیئات کابل و طالبان در قطر به انجام خواهد رسید و اگر چنین توافقی انجام شود، چه خواهد بود؟

به سختی می توان پاسخ روشنی به این پرسش ارائه کرد. اما اگر چنین توافقی صورت بگیرد که به نظر میرسد امریکا بر آن مصر و مصمم است، قربانی شدن اشرف غنی و بیرون شدن او از ارگ، از مهم ترین و اصلی ترین نشانه های این توافق خواهد بود.

آیا رئیس جمهورغنی به ترک ارگ در ازای توافق بر سر صلح با طالبان تن خواهد داد؟
آیا جیک سالیوان امریکایی در نقش ولادیمیرکریچکوف روسی(رئیس ادارۀ اول کی جی بی در سال ۱۹۸۸) نمایان خواهد شد و بازی خواهد کرد؟

آنچه که روشن است تن دادن اشرف غنی در برابر خواست جدی و نهایی امریکایی ها خواهد بود، اما آنچه که روشن نیست، پیامد و تبعات آیندۀ این توافق برای افغانستان است.
دو نکتۀ اساسی در روند شکل گیری هر گونه توافق احتمالی میان کابل و طالبان، بر آیندۀ افغانستان تاثیر اصلی و تعیین کننده دارد و اجرای توافق را مشخص می کند:

۱ – تفاهم و همسویی امریکا بر سر توافق صلح با همسایگان افغانستان و کشورهای تاثیرگذار منطقه ای چون روسیه، چین و هند.

۲ – تضمین تداوم دولت داری و جلوگیری از گسست دولت و فروپاشی نظام.

آیا امریکایی ها و حکومت جو بایدن در هر گونه توافق صلح تا خروج کامل قوای شان، این دو نکته را مورد توجه قرار خواهند داد و به آن عمل خواهند کرد؟

محمد اکرام اندیشمند