آغاز بازی جدید پاکستان در برابر افغانستان

اوایل هفته جاری، اخباری منتشر شد که گویا نمایندگان طالبان، حزب اسلامی و دولت افغانستان در ترکیه سومین دور گفتگوهای صلح را آغاز کرده‌اند. اما همان‌طور که بعداً مشخص شد، اصلاً گفتگویی در کار نبود بلکه یک فریب رسانه‌ای بود که بسیاری‌ها آن را باور کردند.

البته از دو روز پیش، مذاکرات صلح افغانستان با سفر هیئتی از دفتر طالبان به پاکستان، وارد فاز جدیدی شد که بی‌ارتباط با فشارهای آمریکا بر پاکستان نیست. سفر هیئت طالبان به اسلام‌آباد در حالی صورت گرفت که هم‌زمان با آن، 1800 تن از علمای پاکستان در فتوای کم‌سابقه و حتی بی‌سابقه، حملات انتحاری و تروریستی را حرام دانستند. این گردهمایی با حضور «ممنون حسین» رئیس جمهور پاکستان و به همت مؤسسه تحقیقات اسلامی و همچنین دانشگاه بین‌المللی اسلامی پاکستان برگزار شد. در فتوای مشترک علمای مذاهب و مکاتب فکری مختلف پاکستان تصریح گردیده که حملات انتحاری از نظر شرعی حرام بوده و عامل انتحاری و کسانی که در ترغیب و سازماندهی آن نقش دارند، از نظر اسلام به عنوان مفسدفی‌الارض شناخته می‌شوند.

همان‌طور که ذکر شد، همزمان با نشست علمای پاکستان، هیئتی از دفتر سیاسی طالبان در قطر نیز وارد اسلام آباد گردید. «اکسپرس نیوز» پاکستان دیروز گزارش داد که «اعضای تیم سه نفره طالبان که در حال رایزنی با مقامات پاکستان هستند به نمایندگی از دفتر قطر در اسلام‌آباد حضور دارند.»

هیئت طالبان به سرپرستی «شهاب‌الدین دلاور» از اعضای مورد اعتماد گروه طالبان به رهبری «ملاهبت‌الله»، وارد پاکستان شده است. «ذبیح الله مجاهد» سخنگوی طالبان که همواره حضور نمایندگان این گروه را در مذاکرات صلح رد کرده، این بار درباره سفر هیئت دفتر سیاسی طالبان به پاکستان اعلام کرد که به زودی در این خصوص، اطلاع‌رسانی خواهد کرد.

در همین حال، «داون نیوز» پاکستان نیز امروز یعنی 18 جنوری، از مذاکره هیئت طالبان با مقامات پاکستان خبر داد. این منبع، با ارائه جزئیات بیشتر از سفر هیئت طالبان به اسلام‌آباد، به نقل از اعضای این هیئت نوشت که «طالبان حاضرند با آمریکا مذاکره کنند اما دولت افغانستان را به رسمیت نمی‌شناسند.»

با توجه به این امر، می‌توان نکات ذیل را به عنوان نتیجه این بحث مورد یادآوری قرار داد:

1- هدف پاکستان از گردهمایی علمای این کشور برای تحریم حملات انتحاری و تروریستی، مصونیت خود و سپس جلب رضایت آمریکا و نه پایان جنگ در افغانستان، بود. پاکستان قصد داشت با این کار، جلو فعالیت‌ گروه‌های سرکشی را در این کشور بگیرد که به زعم مقامات اسلام‌آباد، توسط دولت افغانستان حمایت و پشتیبانی می‌شوند و یا داعیه خودمختاری و استقلال در سر دارند.

2-  هم‌زمان با برگزاری نشست علمای پاکستان، اسلام‌آباد از اعضای دفتر سیاسی طالبان دعوت کرد که به این کشور بیایند. هدف پاکستان از این کار، ضمن رسمیت بخشیدن به دفتر طالبان در قطر، به این گروه تفهیم کرد که صدور فتوای حملات انتحاری شامل این گروه نشده بلکه دشمنان دولت پاکستان را دربرمی‌گیرد.

3-  پاکستان با انعکاس این خبر که گویا طالبان آمریکا را طرف اصلی خود دانسته و دولت افغانستان را به رسمیت نمی‌شناسند، به عنوان بلندگوی طالبان عمل کرد. اسلام‌آباد با این کارش، خواست که بیش از پیش جایگاه دولت افغانستان را تضعیف کند و طالبان را با صلابت نشان دهد. همچنین پاکستان خواست که با برجسته کردن آمریکا در مذاکرات صلح افغانستان، خشم واشنگتن را نسبت به این کشور فرونشاند. قبلاً آمریکا از این که تصور می‌کرد پاکستان قصد دور زدن واشنگتن را در مذاکرات صلح دارد، از اسلام‌آباد عصبانی بود.

4- با توجه به چند بُعدی بودن قضیه افغانستان و نقش بازیگران متعدد در این بازی، به خصوص شرارت‌های کشورهای دور و نزدیک مثل پاکستان و آمریکا در افغانستان، بحران کماکان در این کشور برای مدت نامعلومی ادامه خواهد داشت که این خبری خوش، برای دلسوزان جامعه افغانستان نیست.

مرادی