کلیشه‌ی تغییرات شش‌ماهه

اشرف غنی روز گذشته در جلسه‌ی آنلاین هیئت دولت وعده‌ی تغییرات بنیادی درزمینه‌ی مسائل امنیتی و دفاعی و تغییر اساسی در تاکتیک میدان جنگ، در شش ماه آینده داد و اظهار داشت که تا زمانی که میدان جنگ را تغییر ندهیم، طالبان مجبور به پذیرش صلح نخواهند شد. به نظر می‌رسد که توسل به عبارت نخ‌نما و کلیشه‌ای «شش ماه» بیش از آنکه نشان‌دهنده‌ی طرح و برنامه‌ی حکومت اشرف غنی باشد، نوعی خودانتقادی و اعتراف به ناتوانی دولت در مقابله با طالبان است.

در روزها و هفته‌های گذشته، پس از سقوط ولسوالی‌ها توسط طالبان، دولت بلافاصله از این شکست‌ها به عقب‌نشینی تاکتیکی تعبیر می‌کرد و هرگز به ضعف و شکست خود اعتراف نداشت. اکنون اما این سخنان اشرف غنی در نشست کابینه نوعی اعترافِ ناخواسته به ناتوانی و شکست است. افزون بر این اعترافِ ناخواسته، هدف اشرف غنی از وعده‌ی شش‌ماهه، پاسخی به تهدید طالبان در شش ماه آینده است. از یاد نبریم که پس از سخنرانی تهدیدآمیز اشرف غنی در قول اردوی قطعات خاص هرات، سخنگوی طالبان در پاسخ به سخنان اشرف غنی گفته بود که مسئول هرگونه رخداد در شش ماه آینده اشرف غنی است.

اینک اشرف غنی مقابل به‌مثل نموده و با توسل به عبارات کلیشه‌ای و نخ‌نما، از تغییرات شش‌ماهه سخن می‌گوید؛ حال‌آنکه نوعاً نوزادان زودرس معیوب و نارس‌اند. همه می‌دانیم که جنگ با طالبان نزدیک به دو دهه جریان دارد و گروه شورشی طالبان پدیده‌ای نوظهور نیست. پرسش این است که چرا در زمان حضور نیروهای آمریکا و ناتو در کشور که اردوی ملی مورد حمایت‌های نظامیِ هوایی و زمینی و لجستیکی قرار می‌گرفت، حکومت اشرف غنی همواره اصرار بر عقب‌نشینی تاکتیکی داشت و هرگز یک گام به‌سوی پیروزی و شکست طالبان نرفت؟ دودیگر اینکه در شرایط کنونی که از یکسو نیروهای آمریکایی و ناتو کشور را ترک کرده و شمار اندکی هم که حضور دارند، نقش نظاره گرانِ بی‌آزار و بی‌طرف را بازی می‌کنند، و از سویی نیروهای اردوی ملی تاکنون از شوکِ خروج نیروهای خارجی بیرون نیامده و اراده‌ی قوی برای مبارزه با طالبان ندارند، چگونه اشرف غنی به فکر تغییرات امنیتی و دفاعی و تغییر تاکتیک در میدان جنگ افتاده است؟

آیا وعده‌ی شش‌ماهه برای ترمیمِ یک اردوی ملیِ فرسوده و تنظیمِ مجدد مکانیسم جنگ باهدف غلبه و پیروزی و شکست دشمن کافی است؟ به نظر می‌رسد که وعده‌ی تغییرات بنیادین و گسترده در مدت‌زمان کوتاه از سوی اشرف غنی به معنای این است که اساساً حکومت به چنین تغییراتی باور ندارد و فقط به فکر تمدید و تداوم و حفظ قدرت است. بااین وجود، اما تنها راهِ پیش‌رو ایجادِ انسجام و تشکیل صفی واحد در برابر طالبان است.

یحیی موسوی پویا