کتاب مردگان که به تازگی در گورستان سقاره مصر کشف شده، چیست؟

کشف «کتاب مردگان» یک اکتشاف بزرگ بود که به دست «زاهی حواس» باستان شناس و وزیر اسبق آثار باستانی مصر در ۱۷ ژانویه ۲۰۲۱ انجام شد. همراه با «کتاب مردگان» آثار باستانی ۴۲۰۰ ساله از سلسله ششم نیز کشف شدند.

زاهی حواس در این خصوص اعلام کرد که «کتاب مردگان» را در منطقه‌ای کشف کردند که در سال ۲۰۱۰ در آنجا یک هرم ۱۵ متری نیز کشف شده بود.

این قسمت کشف شده شامل بخش هفدهم از کتاب مردگان است که بر روی پاپیروس نوشته شده است و در کنار مومیایی صاحبش با نام «بو حع اف» می‌باشد. نام «بو حع اف» هم بر این قسمت از کتاب مردگان و هم بر روی مجسمه‌های اطراف این مومیایی قرار دارد.

گویی کاوشگران مصری اتاقک مقبره «بو حع اف» را یافته‌اند چرا که علاوه بر کشف کتاب مردگان گزیده‌ای از آن را در تابلو‌های اطراف مومیایی نیز پیدا کردند و همچنین دیوارنگاره خدایان باستان مصر نیز بر روی دیوار‌های این اتاقک نقش بسته است.

در مصر باستان تصور می‌شد نصب دیوارنگاره‌هایی از خدایان و قرار دادن کتاب مردگان در کنار فردی که مرده است به او کمک می‌کند به دنیای پس از مرگ به راحتی وارد شود و دیگر نیاز به راهنمایی نداشته باشد.

زاهی حواس در مصاحبه با شبکه CBS گفت: محققان در سال ۲۰۱۰ حفاری این سایت که در کنار هرم «پادشاه تی‌تی»، اولین پادشاه سلسله ششم پادشاهان قدیم (۲۶۸۰-۲۱۸۰ قبل از میلاد) قرار داشت را آغاز کردند.

به گزارش خبرگزاری فرانسه سرانجام کارشناسان مالکیت این مجموعه که شامل یک معبد سنگی و سه انبار آجری حاوی نذورات و ابزار است را به عنوان مقبره همسر تی تی، «ملکه نرت» شناسایی کردند.

اما کتاب مردگان حاوی چه مطالبی است؟!

کتاب مردگان متن تشریفاتی برای مصر باستان است که بر روی پاپیروس نوشته شده و طبق آنچه توسط وب سایت مجله «Smithsonian» منتشر شده است، از ابتدای پادشاهی جدید (حدود ۱۵۵۰ قبل از میلاد) تا حدود ۵۰ قبل از میلاد مورد استفاده قرار می‌گرفته است.

نام مصری کتاب مردگان «کتاب القدوم» یا «کتاب ظهور در نور» ترجمه شده است.

کلمه «کتاب» نزدیکترین اصطلاح برای توصیف مجموعه سحرهای جادویی است که برای کمک به سفر یک فرد مرده از این جهان به زندگی پس از مرگ بدست کاهن‌های مختلف در طی یک دوره ۱۰۰۰ ساله نوشته شده است.

برخی از طلسم‌ها که از کتاب استخراج شده‌اند  قدمتشان به هزاره سوم قبل از میلاد باز می‌گردد.

سایر سنت‌ها نیز بعدا در طول تاریخ مصر ایجاد شده  که مربوط به دوره سوم میانه (قرن ۱۱ تا ۷ قبل از میلاد) است.

تعدادی از حاشیه‌های در این کتاب به طور جداگانه بر روی دیوار‌های مقبره‌ها و تابوت‌ها نوشته می‌شد چرا که این کتاب به صورت عمومی در دسترس نبود.

پاپیروس‌های بر جای مانده، متن‌های مختلف جادو را در خود جای داده‌اند و در تصاویری که در آن‌ها ترسیم شده است مقبره‌ها و آرامگاه‌های مختلفی به تصویر کشیده است.

کتاب مردگان بیشتر به خط «هیروگلیف» یا درباری بر روی طوماری از پاپیروس نوشته شده و اغلب با تصاویر کوچکی که مردگان و سفر آن‌ها به زندگی پس از مرگ را نشان می‌داد، به تصویر کشیده می‌شد.

منشا این آداب و رسوم به دوران مصر باستان برمی‌گردد و اولین متون تدفین، «متون هرمی» بود که برای اولین بار در هرم «پادشاه اوناس» از سلسله پنجم پادشاهان حدود ۲۴۰۰ سال قبل از میلاد استفاده شد.

با ظهور سلسله پنجم پادشاهان مصر نسخه‌ای از کتاب مردگان به همسر فرعون اختصاص یافت، بخاطر اینکه فقط از او محافظت کند و بعد‌ها در طول تاریخ این کتاب توسعه یافت تا مورد استفاده کاهنان و بزرگان نیز قرار بگیرد.

ورد‌های جادویی کتاب مردگان

وجود اوراد جادویی بسیاری در این کتاب نشان می‌دهد آئین مصری سراسر خرافه بوده و با جادو و طلسم رابطه‌ مستحکمی نیز داشته است.

در حال حاضر حدود ۱۹۲ طلسم شناخته شده در این کتاب شناسایی شده است. اگرچه یک نسخه خطی حاوی همه آن‌ها وجود ندارد اما برخی از طلسم‌ها برای دادن دانش معنوی به متوفی در زندگی پس از مرگ یا شاید شناخته شدن بوسیله خدایان هستند.

طلسم‌هایی نیز برای محافظت از مردگان در برابر نیرو‌های خارجی وجود دارد که نتوانند به آن‌ها آسیب برسانند.

منبع: باشگاه خبرنگاران